شماره ۱۷۲۴ | ۱۳۹۸ دوشنبه ۳ تير
صفحه را ببند
از گلوبال‌هاوک تا یو- 2‏

ماجرای هدف قرار گرفتن هواپیمای بدون سرنشین و پیشرفته گلوبال‌هاوک توسط پدافند هوایی ایران هنوز موضوع بحث ‏رسانه‌های جهان بوده و به دلیل خارق عادت بودنش - چه آن‌که هر روز کسی یک هواپیمای آمریکایی را با موشک ‏نمی‌زند! - تحلیل‌های فنی، سیاسی و حتی تاریخی بسیاری را به دنبال داشته است. این میان با مروری کوتاه در آرشیو اخبار ‏مربوط به منطقه متوجه می‌شویم اتفاق فوق نخستین از نوع خود نبوده و نیروهای مسلح ایران در بخش پدافند طی سال‌های ‏گذشته بارها و بارها نسبت به تجاوز هواپیماهای آمریکایی به مرزهای آبی و خاکی کشور از خود عکس‌العمل نشان داده‌اند. ‏در واقع همه موارد منجر به نقض حریم هوایی ایران با واکنش به موقع پدافند ایران مواجه شده و اگر در این مدت اتفاقی از ‏نوع گلوبال‌هاوک را شاهد نبودیم به خاطر این بوده است که آمریکایی‌ها بر خلاف اتفاقی که اخیرا رخ داد هشدارهای ‏پدافندی را جدی گرفته و پرنده خود را سریعا از مرزهای ایران دور می‌کردند. ‏
پرنده‌های جاسوس و پیشرفت تکنولوژی ‏
پیشرفت تکنولوژی پرنده‌های هدایت پذیر از دور (پهپادها) دست کشورهایی که در این فناوری صاحب قدرت هستند را برای ‏بکارگیری آنها در عرصه‌های مختلف تا حد بسیار زیادی باز گذاشته است. این میان استفاده از پهپادها در مقاصد ‏نظامی و جاسوسی بیش از دیگر قابلیت‌های این پرنده مورد توجه قرار داشته و در مناطقی که احتمال برخورد و از دست ‏رفتن خلبان بالاست، پهپادها جور هواپیماهای جاسوسی فوق پیشرفته و مدرنی چون آواکس و یو-2 را می‌کشند. هرچند که ‏به لحاظ کیفیت و خروجی کار، پهپادی چون نورثروپ گرومن آر کیو-۴ یا همان گلوبال‌هاوک هیچ کم از آواکس و یو-2 ‏نداشته و حتی بعضا کارایی بیشتری را نیز می‌تواند از خود ارایه دهد. درواقع پهپادهایی چون آر.کیو 170، اسکن ایگل، ‏ام.کیو پرداتور و همین گلوبال‌هاوک را باید نقطه اوج کارزار ساخت هواپیماهای جاسوسی که از بعد از پایان جنگ جهانی ‏دوم به راه افتاد ارزیابی کرد. یعنی درست زمانی که قدرت‌های جهانی فهمیدند دیگر نمی‌شود به زیر بمب‌افکن‌ها دوربین ‏بست و آنها را روانه خاک دشمن کرد!           ‏
سقوط پی‌در‌پی در شوروی، چین و کوبا ‏
نخستین نسل از هواپیماهای جاسوسی طبیعتا از توانایی رادارگریزی برخوردار نبودند و باید این نقص را با قابلیت‌های ‏دیگری ازجمله سرعت بیشتر و پرواز در ارتفاع بالا جبران می‌کردند. در این عرصه «یو-2» دقیقا همان چیزی بود که باید ‏باشد و آمریکایی‌ها خیلی به وجودش افتخار می‌کردند چون می‌توانست در دهه 50 میلادی خیلی راحت در فضای اتحاد ‏جماهیر شوروی چرخ زده، فیلم‌هایش را ضبط کرده و بدون آن‌که کوچکترین آسیبی ببیند به پایگاهش برگردد، درست مثل ‏گلوبال‌هاوک! اما وقتی «یو-2»ها یکی یکی توسط سیستم‌های پدافندی شوروی، چین و کوبا سرنگون شدند واشینگتن فهمید ‏دیگر کشورها نیز بیکار ننشسته‌اند. هدف قرار گرفتن یکی از همین «یو-2»ها در‌سال 1960 و بر فراز خاک شوروی ‏باعث به وجود آمدن بحرانی بزرگ بین دو ابرقدرت شرق و غرب شد که نهایتا با مبادله فرانسیس گری پاورز (خلبان ‏آمریکایی یو-2) و یک جاسوس ک.گ.ب که در آمریکا دستگیر شده بود غائله آرام گرفت. ‏

 


تعداد بازدید :  615