این روزها کمتر کسی را می‌بینید حرف از خرید سکه و طلا یا حتی ارزهای خارجی و مسکن را به میان نیاورد. هرکسی برای حفظ ارزش سرمایه‌اش یا کسب اندکی سود دل به دریا می‌زند و سرمایه‌ای که به سختی آن را به دست آورده، وارد بازار می‌کند. در این میان بازار سکه و طلا از جذابیت سنتی و البته ثبات بیشتری برخوردار است. افرادی که نوسان شدید ارز را ریسک بزرگی می‌دانند یا از خرید مسکن با قیمت‌های آنچنانی ناامید شده‌اند، سراغ فلز گرانبهای طلا می‌روند؛ اما خرید این فلز ارزشمند آن‌طور که به نظر می‌رسد هم، ساده نیست.
ممکن است خریدار سکه و طلای تقلبی تحویل بگیرد و نهایتا زمان فروش متوجه کلاهی که بر سرش رفته، شود یا در زمان نامناسب و سقف قیمت‌ها اقدام به خرید کند که در هر دوصورت نتیجه‌ای جز ضرر نخواهد داشت، پس راهکار چیست؟ چطور می‌توان از این فلز گرانبها برای سرمایه‌گذاری با حدی از ریسک منطقی استفاده کرد؟ پاسخ ساده است؛ صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلا. این صندوق‌ها روش نوینی برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هستند که هم نیاز مخاطبان بازار سرمایه را جواب می‌دهد و هم چالش‌ها و دغدغه‌های خرید سنتی طلا را به دنبال ندارند.
صندوق طلا چیست؟
یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس، صندوق پشتوانه طلا است که یک صندوق قابل معامله در بورس است. بدین معنی که یک فرد حقیقی که دارای کد بورسی است، می‌تواند به صورت آنلاین مانند سایر سهام‌ها به خریدوفروش اوراق صندوق طلا بپردازد.
نحوه سرمایه‌گذاری و بازدهی صندوق طلا
بازدهی تمام صندوق‌های پذیرفته‌شده در بورس ناشی از تغییر ارزش دارایی‌های سرمایه‌گذاری‌شده توسط آنها ایجاد می‌شود که به آن ارزش ابطال یا NAV ابطال نیز گفته می‌شود. برای صندوق پشتوانه طلا، ارزش صندوق وابسته به قیمت طلا است. در مورد صندوق با درآمد ثابت، این عدد همواره صعودی است. در واقع صندوق در اوراق مبتنی بر فلز طلا (درحال حاضر سکه) سرمایه‌گذاری می‌کند و با افزایش قیمت آنها بازده کسب می‌کند. درحال حاضر این صندوق در اوراق گواهی سپرده سکه، قراردادهای آتی و اختیار سرمایه‌گذاری می‌کند. درحال حاضر بیش از ۹۰درصد سرمایه صندوق اختصاص به سکه دارد و در مواقعی به ۹۹درصد نیز می‌رسد. بخش باقیمانده معمولا در بازار آتی سکه توسط متخصصان سرمایه‌گذاری می‌شود و تلاش می‌شود که در دوران ریزشی‌شدن بازار طلا بخشی از ضرر سرمایه‌گذاران پوشش داده شود. نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق طلا همانند فرآیند سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر است.
مزیت خرید صندوق طلا
به جای خود طلای فیزیکی
با توجه به این‌که خریداری طلا و سکه به صورت فیزیکی ریسک‌هایی از قبیل احتمال سرقت، تقلب و عوامل دیگر را داراست و جهت پوشش این هزینه نیاز به هزینه دارد، سرمایه‌گذاران می‌توانند با سرمایه‌گذاری در صندوق طلا این ریسک‌ها را پوشش دهند. علاوه براین، در زمان فروش طلا و سکه فیزیکی همیشه هزینه معاملات بیش از یک‌درصد و در مواقعی تا ۲درصد بر سرمایه‌گذاران تحمیل می‌شود. درصورتی که کارمزد خریدوفروش این اوراق با کارمزد بسیار کم (۰٫۱۵درصد) امکان‌پذیر است.
نقدشوندگی صندوق طلا
برخلاف سکه طلای فیزیکی، صندوق‌های مختلف پذیرفته‌شده در بورس، ممکن است که نقدشوندگی ضعیف‌تری داشته باشند که در هنگام فروش، صاحبان خود را به دردسر می‌اندازند. به همین دلیل هنگام خرید یک صندوق، باید به تضمین بازارگردانی آن صندوق توجه ویژه داشته باشید.
سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری
در بورس اوراق بهادار ایران، تاکنون ۴ صندوق مبتنی بر طلا تأسیس شده است. در مورد صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا توسط سازمان بورس، مقرراتی وضع شده: حداقل ۷۰درصد ارزش کل صندوق در سکه طلا (گواهی سکه طلا) همان سکه طلایی است که در بورس قابل معامله است. حداکثر 20درصد ارزش کل صندوق در اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا (منظور قراردادهای خرید یا فروش در آتی سکه هست).
ریسک‌های صندوق‌های طلا چیست؟
ریسک صندوق‌های طلا بیشتر مربوط به ریسک‌هایی می‌شود که قیمت طلا را تهدید می‌کند. در مرحله دوم ریسک مربوط به نقدشوندگی است، اما برخلاف بسیاری از مردم ریسک کلاهبرداری و تقلبی‌بودن در مورد این صندوق‌ها وجود ندارد، زیرا ضامن آنها بانک مرکزی است.