کودتای 1952 مصر که در تاریخ از آن با عنوان «خیزش افسران آزاد» نیز یاد شده را باید خمیرمایه آن‌چه که امروز «جمهوری عربی مصر» نام گرفته، ارزیابی کنیم. مصر تا قبل از این کودتا حکومتی پادشاهی داشت و خاندان محمدعلی که اصلیتی آلبانیایی داشتند، بر آن حکومت می‌کردند. فاروق یکم را باید آخرین پادشاه واقعی این سلسله تا قبل از کودتای ‌سال 1952 میلادی به شمار آوریم، چه آن‌که بعد از کودتا و برکناری او، پسرش ملک فواد دوم که نوزادی 6 ماهه بود، به شکلی فرمالیته بر تخت نشست و یک‌سال بعد با اعلام تشکیل حکومت جمهوری در مصر از سلطنت برکنار شد. این میان یکی از مهمترین نتایج این تغییر رژیم را کوتاه‌شدن دست انگلستان از مصر باید ارزیابی کرد. همچنین با اعلام حکومت جمهوری در مصر، کشور سودان نیز که تا آن زمان مستعمره همزمان مصر و انگلستان بود، فرصت را غنیمت شمرده و اعلام استقلال کرد.   
پایان سلطنت در مصر و آغاز دشمنی‌
وقتی از کودتاگران مصری و افسران آزاد صحبت به میان می‌آید، تعداد زیادی نظامی از سرلشکر گرفته تا سرهنگ و سروان و... به ذهن متبادر می‌شود، اما در کودتای مصر تنها نام دو نظامی بعد از انجام کودتا بر سر زبان‌ها افتاد، تا معلوم شود سررشته همه امور از ابتدا در دستان این دو نفر یعنی ژنرال محمد نجیب و سرهنگ جمال عبدالناصر بوده است. نجیب و عبدالناصر پس از سرنگونی حکومت پادشاهی در مصر و فرستادن ملک فاروق به ایتالیا برای استراحتی طولانی مدت، قدرت را بین خود تقسیم کرده و محمد نجیب به‌عنوان نخستین رئیس‌جمهوری مصر در‌ سال 1953 سوگند یاد کرد. اما خیلی زود دوستی و همکاری نجیب و ناصر به اختلاف و دشمنی تبدیل شد و با توجه به وزن سنگین‌تر عبدالناصر در بین نظامیان مصری و همچنین مردم، این ژنرال نجیب بود که قافیه قدرت را به دوست قدیمی خود باخت و از صحنه کنار رفت.
14‌سال روی صندلی ریاست‌جمهوری
65‌سال پیش در چنین روزی، برابر 18 آوریل 1954 میلادی، جمال عبدالناصر ضمن برکنار کردن ژنرال نجیب از ریاست فرماندهی انقلاب او را در حبس خانگی قرار داد. یکی از دلایل تعجیل ناصر در کوتاه کردن دست دوست قدیمی‌اش از قدرت نزدیک شدن نجیب به جنبش اخوان‌المسلمین بود و با توجه به مشکلات قبلی‌ اخوانی‌ها با ناصر که یک بار نیز به ترور ناموفق او ختم شده بود، عبدالناصر نمی‌خواست به اخوان‌المسلمین  فرصت قدرت گرفتن مجدد بدهد. بعد از خلع ژنرال نجیب از همه مناصب دولتی، عبدالناصر ریاست شورای فرماندهی انقلاب را در دست گرفته و دو‌سال بعد به شکل رسمی بر صندلی ریاست‌جمهوری مصر تکیه زد. او از ژوئن 1956 تا زمان مرگ یعنی 28 سپتامبر 1970 میلادی به مدت 14‌سال رئیس‌جمهوری مصر بود. ناصر نقشی موثر در ملی اعلام شدن کانال سوئز داشت و در جنگ‌های اعراب و اسراییل، مصر را همواره در خط مقدم مبارزه حفظ کرد.