وقتی کسانی که کتاب نمی‌خوانند یا به‌قول خودشان نمی‌توانند بخوانند مورد این پرسش قرار می‌گیرند که چرا از کتاب فراری هستند، تنها چیزی که در پاسخ می‌گویند این است که در روز و روزگار فعلی کسی وقتی برای کتاب‌خواندن ندارد که!
با این‌که هرکس بنا به سلیقه‌اش ممکن است کتاب‌هایی خاص را بپسندد، ولی به‌هرحال معیارهایی هم در این بین وجود دارد که نشان می‌دهد یک‌سری از کتاب‌ها را فارغ از سلیقه و انتخاب شخصی باید خواند. یکی از این معیارها سفارش کسانی است که به سواد و سلیقه‌شان باور داریم؛ بزرگان عرصه‌های گوناگون فرهنگ و ادب و هنر.
در این مطلب بزرگان به «شهروند» درباره کتاب‌هایی گفته‌اند که باید خواند.
محمود دولت‌آبادی
این نویسنده بزرگ که با هر متر و معیاری شماری از قله‌های ادبیات داستانی ایران متعلق به آثار اوست؛ در معرفی کتاب به کتاب‌هایی ساده اشاره می‌کند: «من نمی‌خواهم یک کتاب مشخص را معرفی کنم بلکه به نظر من، اگر کتاب‌های عزیز نسین را پیدا کردید، آنها را حتما بخوانید. این کتاب‌ها بهترین کتاب‌ها برای خواندن است. کتاب‌هایی ساده که خواندنش تجربه‌ای لذت‌بخش است، با این ارزش اضافه که در گذر سال‌ها کهنه نشده‌اند.»
جمال میرصادقی
این نویسنده قدیمی که در نهمین دهه زندگی‌اش قرار دارد، خواندن کتاب «هزار و یک شب» را در این روزها توصیه می‌کند و آن را کتابی ماندگار می‌داند که حتما باید خوانده شود: «کتابی که خیلی روی من تأثیر گذاشته، «هزار و یک شب» است. کتابی جاویدان که سالیان دراز باقی مانده و نویسندگان خارجی ازجمله بورخس بزرگ از آن خوب استفاده کرده‌اند. «پاییز پدرسالار» و «صد‌سال تنهایی» گابریل گارسیا مارکز را هم اگر کسی نخوانده باشد، بی‌شک خود را از خیلی چیزها محروم کرده است.»
ابراهیم داروغه‌زاده
مهمترین مدیر سینمایی کشور در سال‌های اخیر کتاب‌هایی که برای مطالعه پیشنهاد می‌دهد آثاری جدی است. به‌نظر او دنياي سوفي و درمان شوپنهاور را باید خواند. دنیای سوفی با نام فرعی داستاني درباره تاريخ فلسفه، مهمترین اثر نويسنده‌اش يوستين گوردِر است که در نقاط مختلف دنیا بارها و بارها به زبان‌های مختلف به چاپ رسیده است. درمان شوپنهاور نیز اثری است از اروين يالوم که این نیز بارها و بارها چاپ شده است.
محمدجلیل عندلیبی
یکی از قدیمی‌ترین آهنگسازانِ هنوز شاغل ایران خواندن کتاب سرگذشت موسیقی ایران را به همه پیشنهاد می‌دهد. به‌باور این آهنگساز که با استاد شجریان، شهرام ناظری، سالار عقیلی و تقریبا تمام خوانندگان مهم موسیقی ایرانی همکاری کرده، دانستن تاریخ و فرازونشیب‌های موسیقی ایران در گذر تاریخ بهترین راه برای شناخت موسقی خوب از بد است و این خود به لذت بردن بیشتر از موسیقی کمک می‌کند.
ابوالفضل جلیلی
کارگردان پرکار سینمای ایران با کوله‌باری از جوایز رنگارنگ در کارنامه‌اش وقتی مورد سوال درباره پیشنهاد کتاب قرار می‌گیرد، می‌گوید که می‌خواهد پاسخی را که همیشه به این پرسش داده است، تکرار کند: «من عقیده دارم که تمام مشکلات از فهمیدن آغاز می‌شود. پس بهتر است هیچ کتابی خوانده نشود تا این دوران بگذرد. ولی برای کسانی‌که فهمیدن و مشکلاتش را می‌توانند تحمل کنند، کتابی را معرفی می‌کنم که در چند‌سال اخیر به همه سفارش خواندنش را کرده‌ام و آن هم چیزی نیست جز کتاب گفت‌وگوی هما میرافشار با شعبان بی‌مخ.»
سالار عقیلی
عقیلی که یکی از محبوب‌ترین و البته پرکارترین خوانندگان سال‌های اخیر بوده، در زمینه کتاب به رمان درخت انجیر معابد نوشته احمد محمود اشاره می‌کند. آخرین رمان زنده‌یاد محمود که چکیده تمام دانسته‌ها و مهارت‌های اوست. رمانی که نشان می‌دهد خرافات چگونه گام‌به‌گام و ذره‌ذره می‌تواند فرهنگ یک یا چند نسل را مسموم کند. به‌باور این خواننده، دیگر رمان‌های احمد محمود چون همسایه‌ها، مدار صفر درجه و زمین سوخته را هم باید خواند.
پرواز همای
خواننده محبوب و جنجالی سال‌های اخیر خواندن کتاب ماهى سياه كوچولو نوشته صمد بهرنگی را پیشنهاد می‌کند. داستانی به زبانی ساده درباره فهمیدن و رنج‌های فهمیدن و تاوانی که باید داد تا دنیای‌مان از هر بند و حصری مصون بماند: «البته دیگر داستان‌های او را هم باید خواند. مثل اولدوز و کلاغ‌ها. صمد بهرنگی در کل نویسنده‌ای است متعلق به تمام دوران‌ها و اگر کودکان ما او را خوب بفهمند و بشناسند، مطمئن باشید دنیای بهتری خواهیم داشت.»
علی خدایی
این داستان‌نویس تحسین‌شده بیشتر کتاب‌هایی که معرفی می‌کند، رمان‌های کلاسیک‌شده‌ای است که امتحان‌شان را پس داده‌اند و خوانندگان پرشماری در چهارگوشه دنیا یافته‌اند. کتاب‌هایی مانند «مادام بوواری» گوستاو فلوبر، «خشم و هیاهو» نوشته ویلیام فاکنر، «صد‌سال تنهایی» گابریل گارسیا مارکز، «ناتور دشت» جی.دی.سلینجر و «خداحافظ گاری کوپر» رومن گاری. خدایی از رمان‌های ایرانی نیز به آثاری چون «شازده احتجاب» هوشنگ گلشیری، «سووشون» سیمین دانشور، «چشمهایش» بزرگ علوی و «بوف کور» صادق هدایت اشاره می‌کند. آثاری که بی‌شک هرکسی پیش از مرگ باید آنها را بخواند.
شمس لنگرودی
این شاعر و پژوهشگر همه‌فن‌حریف که در هر زمینه‌ای که در زندگی‌اش فعالیت کرده جزو سرامدان است، «صد‌سال تنهایی» و «وقایع‌نگاری یک جنایت از پیش اعلام‌شده» نوشته گابریل گارسیا مارکز، «بیگانه» آلبر کامو، «خشم و هیاهو» ویلیام فاکنر، «سلاخ‌خانه شماره پنج» اثر کورت ونه‌گوت و «پدرو پارامو» اثر خوان رولفو را برای خواندن سفارش می‌کند. از آثار ایرانی هم به «جای خالی سلوچ» محمود دولت‌آبادی، «داش آکل» صادق هدایت، «انتری که لوطی‌اش مرده بود» صادق چوبک، «سنگر و قمقمه‌های خالی» بهرام صادقی و «یوزپلنگانی که با من دویده‌اند» از بیژن نجدی اشاره می‌کند.
محمد چرمشیر
از نگاه این نمایشنامه‌نویس هرزمان فرصت کردید آثاری چون «مرشد و مارگاریتا» میخاییل بولگاکف، «ناگهان تابستان گذشته» تنسی ویلیامز، «مدراتو کانتابیله» از مارگریت دوراس، «آینه‌های روبه‌رو» بهرام بیضایی، «ترس و لرز» غلامحسین ساعدی، «داستان‌هایی از بارش مهر و مرگ» نوشته عباس نعلبندیان و «روزنه آبی» اثر اکبر رادی را بخوانید. البته «جای خالی سلوچ» محمود دولت‌آبادی، «همسایه‌ها» اثر احمد محمود و «دایی‌جان ناپلئون» ایرج پزشکزاد هم توصیه می‌شوند.
شهرام ناظری
از نگاه شوالیه آواز ایران نیز این کتاب‌ها را حتما باید خواند. «صد‌سال تنهایی» مارکز، «رهایی از دانستگی» نوشته مری لوتینس، «مثنوی مولانا»، «شاهنامه فردوسی»، «دیوان حافظ»، شعرهای فروغ فرخزاد و مهدی اخوان ثالث و البته تمام آثار رومن رولان.