چند روز پیش پلیس راهور خبر داد که خودروهایی با جریمه بالای یک‌میلیون تومان در طول تعطیلات نوروز توقیف نمی‌شوند، خبری خوب برای عشاق مسافرت جاده‌ای، اما روز گذشته خبر بدی هم برای عشاق سرعت در سفرهای جاده‌ای منتشر شد. خبری که حکایت از احتمال عملی‌شدن وعده‌ها در مورد کاهش سقف سرعت رانندگی در جاده‌ها می‌دهد. حدود سه ماه پیش معاون وقت وزیر راه و شهرسازی و رئیس پیشین سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای گفته بود که تلاش برای کاهش سقف سرعت در جاده‌ها شروع شده است و دیروز معاون کنونی حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی گفت: «کمیسیون ایمنی راه‌ها روز یکشنبه درباره کاهش حداکثر سرعت خودروها در ایام نوروز اعلام نظر می‌کند.» این یعنی احتمالا راننده‌ها باید در ایام نوروز بیشتر مراقب سرعت رانندگی‌شان باشند، اما هدف از اجرای چنین طرحی چیست؟ کسانی که به دنبال اجرای آن هستند، می‌گویند کاهش سرعت در جاده‌ها می‌تواند تصادفات رانندگی را کنترل کند یا حداقل در شدت آنها و بروز تلفات ناشی از تصادف موثر باشد، اما مخالفان اعتقاد دارند که اساسا سرعت آن هم 10کیلومتر بر ساعت بیشتر و کمتر نمی‌تواند در کاهش شدت یا وقوع تصادفات جاده‌ای تاثیرگذار باشد. یکی از این مخالفان معاون سابق حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی است که می‌گوید: «به نظر من کاهش سقف سرعت، تاثیری در کاهش تصادفات ندارد.» مهرداد تقی‌زاده که دبیر سابق کمیسیون ایمنی راه‌ها هم بوده، می‌گوید: «کاهش سقف سرعت زمانی می‌تواند توجیه داشته باشد که ببینیم آیا بیشترین تلفات ما در فاصله سرعت ۱۱۰ تا ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت رخ می‌دهد یا خیر؟ اگر بیشترین میزان تلفات ما در جاده‌ها بالای سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت باشد، کاهش ۱۰ کیلومتری سقف سرعت دیگر فایده‌ای ندارد. از سوی دیگر هم اگر بیشترین تعداد کشته‌های جاده‌ای در کمتر از سرعت ۱۱۰کیلومتر بر ساعت باشد، دیگر کاهش ۱۰ کیلومتری حداکثر سرعت بی‌معناست.»
او ادامه می‌دهد: «من شخصا اجرای این طرح را دارای توجیه نمی‌دانم و فکر نمی‌کنم مشکل ما در بخش ایمنی راه‌ها و تعداد کشته‌های جاده‌ای، سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت باشد.»
از آن طرف عده زیادی هم معتقدند کاهش سقف مجاز سرعت در جاده‌ها می‌تواند موثر باشد، چراکه ظرفیت و وضع ایمنی فعلی جاده‌های ما برای سقف سرعت فعلی مناسب نیست. محمد بخارایی، رئیس جمعیت طرفداران ایمنی راه‌ها ازجمله همین موافقان است، او می‌گوید: «سرعت بالا و انحراف به چپ مهمترین موضوع‌ها در ایمنی جاده‌ها هستند و ما در بررسی علت تصادفات مرگبار، این دو مورد را بسیار بیشتر از بقیه می‌بینیم. غیر از صدور دستورالعمل‌ها، ترویج فرهنگ رانندگی ایمن و تردد با سرعت مطمئنه در کاهش سوانح جاده‌ای اثرگذار است، ضمن این‌که ویژگی فیزیکی راه‌ها هم در کاهش سوانح موثر است.»
او ادامه می‌دهد: «با توجه به این‌که عمده سوانح جاده‌ای ما متاثر از سرعت بالاست، ایجاد محدودیت در سقف سرعت می‌تواند در کاهش سوانح و تلفات جاده‌ای اثرگذاری بالایی داشته باشد.»
بخارایی مثالی هم از تاثیر کاهش سقف سرعت بر تلفات جاده‌ای می‌آورد و می‌گوید: «در اسپانیا با کاهش ۲۰ کیلومتری حداکثر سرعت خودروها و رساندن سقف سرعت به ۱۰۰ کیلومتر در ساعت درخصوص آزادراه‌های برون‌شهری و حداکثر ۶۰ کیلومتر بر ساعت در بزرگراه‌های درون‌شهری، کاهش تصادفات به ۴۰درصد رسیده است. لازم است ما هم در ایران چنین فرآیندی را طی کنیم؛ به‌خصوص که تولیدات داخلی وسایل نقلیه ما آسیب‌پذیری بالایی دارند و در تصادفات جاده‌ای با شدت پایین نیز میزان کشته‌ها و تلفات زیاد است.»
با وجود همه مناقشه‌هایی که خبر کاهش سقف سرعت در جاده‌ها به راه انداخته، عبدالهاشم حسن‌نیا، معاون وزیر راه‌وشهرسازی و رئیس سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای گفته که احتمالا این طرح به نوروز امسال نمی‌رسد. او می‌گوید: «در صورت تصویب این طرح باید منطق طرفداران آن به قدری قوی باشد که اقناع عمومی در رانندگان و مردم ایجاد کند و به علمی‌بودن آن در راستای ارتقای ایمنی راه‌ها مطمئن شوند، اما هنوز این طرح در دست بررسی است و نهایی نشده است.»