محمد باقرزاده| تازه ایرانی‌ها داشتند خود را برای جشن‌های پایان سال و آغاز نوروز باستانی آماده می‌کردند که استعفای «محمدعلی نجفی» تبدیل به یکی از مهمترین اخبار دهه آخر اسفند ۹۶ شد و این کلاف سردرگم تغییرات مدیریت شهری به آخرین ماه‌های ۹۷ هم کشید. در نخستین روزهای کاری ماه نخست سال یعنی فروردین ۹۷، نجفی کلید بهشت را جا گذاشت و رفت تا به زندگی شخصی‌اش برسد. خروج آچارفرانسه دولت تدبیر و امید از شهرداری پایتخت ایران، «سمیع‌الله حسینی‌مکارم» را به کرسی سرپرستی شهرداری تهران رساند، اما دوران اوج مکارم بیشتر از یک ماه دوام نیاورد و او با وجود تلاش‌های فراوان در ۲۳ اردیبهشت، بازی را به «محمدعلی افشانی» واگذار کرد. افشانی چهره‌ای چندان نام‌آشنا در مدیریت شهری تهران نبود، اما به مدد لابی‌‌گری قدرتمند سه عضو حزب اعتمادملی در شورای شهر، کلیددار تهران شد. او در تمام دوران شهرداری و حتی پیش از انتخابش متهم به قوم‌گرایی بود؛ هرچند هیچ‌گاه چنین موضوعی را نپذیرفت و آن را مخالف با عقل و منطق دانست. یکه‌تازی اعتمادملی‌ها البته دیگر احزاب اصلاح‌طلب را چندان خوشحال نمی‌کرد و دست‌کم «اتحاد‌ملت» روزهای روشن‌تری را می‌خواست که قانون منع بکارگیری بازنشستگان از راه رسید و دومین شهردار منتخب شورای پنجم را هم از گردونه مدیریت شهری خارج کرد. ماه آخر پاییز، نوبت پیروزی حناچی بود و مرد معمار کم‌حاشیه توانست با رأی ناپلئونی، دست آخوندی قدرتمند را از صندلی شهرداری دور نگه دارد. همین تغییرات در رأس مدیریت شهری به خوبی نشان می‌دهد که سال ۹۷ شورای شهر تهران یکی از خبرسازترین نهادهای ایران بود، هرچند که در فاصله این تغییرات هم شورا و هم شهرداری روزهای آرامی را پشت سر نگذاشتند. حتی در این روزها که سال ۹۸ چشم‌به‌راه آغاز زندگی است، همچنان مدیریت شهری پایتخت پرخبر است و چند روز پس از مصوبه حاشیه‌ساز مجوز ساخت‌وساز در ۶۲ باغ، حالا افتتاح خط ۷ مترو و امنیت آن بحث‌برانگیز شده است. در سیصدوشصت و چند روز گذشته این مدیران شهری، اعضای شورا و کارشناسان بودند که از برنامه‌ها گفتند و به نظر می‌آید دست‌کم در این مجال آخر نوبت روزنامه‌نگاران است که از بدترین و بهترین تصمیم‌های ۹۷ بگویند و برای ۹۸ پیشنهاد دهند. «شهروند» سه پرسش زیر را از پنج روزنامه‌نگار حوزه شهری پرسیده که در ادامه پاسخ این خبرنگاران را می‌خوانیم.
-بدترین تصمیم یا اتفاق سال ۹۷ در حوزه شهری را چه می‌دانید؟
-چه تصمیم شورا یا مدیران شهری را اتفاق خوب سال در حوزه شهری می‌دانید؟
-سال پیش‌رو شورا و شهرداری باید چه مواردی را مدنظر قرار دهند؟ اولویت سال ۹۸ در حوزه شهری را چه می‌دانید؟
خداحافظی نجفی؛ بدترین اتفاق
نورا حسینی خبرنگار شهری
بدترین اتفاق حوزه شهری را خداحافظی محمدعلی نجفی از شهرداری تهران می‌دانم. استعفایی که در اواخر سال ۹۶ صورت گرفت و اوایل سال ۹۷ پذیرفته شد. او نزدیک‌ترین شهردار به وعده‌های شیرین پیش از انتخابات بود. اتفاقات بزرگی در این دوره کوتاه افتاد. هرچند این اتفاقات برای بدنه شهرداری که به رویه‌های دیگری عادت کرده بودند، درد داشت، اما مانند واکسنی بود که اگر تب اولش را تحمل می‌کردی، برای مدت‌ها سلامت بودی. اما بدنه شهری این درد را تحمل نکرد، برای همین بود که دو بخشنامه مهم او پس از تغییر شهردار لغو شد، هولوگرام به شهرداری بازگشت، طلب‌های پیمانکاران از طریق زمین‌فروشی پرداخت شد و درنهایت درآمد سیاهی که در دوره نجفی کاهش پیدا کرده بود، دوباره به دخل شهرداری واریز شد. بدترین اتفاق خداحافظی نجفی بود. شاید با انتخاب عباس آخوندی که از همان ابتدا اعلام کرد تغییر رویه هزینه دارد و همه ازجمله شورای شهر تهران باید این هزینه‌ها را بپردازد و با آمدنش قانون، حرف اول و آخر را در مدیریت شهری می‌زند، می‌توانست امید اصلاح رویه‌ها را دوباره در دل‌ها زنده کند.
شاید باید میان تصمیم‌های خوب شورای شهر و شهرداری، لغو مصوبه برج باغ‌ها را بیاوریم یا تلاش برای در اختیار گرفتن باغ‌های نهادهایی مثل بنیاد مستضعفان و کمیته امداد، اما وقتی دقیق نمی‌دانیم چرا بنیاد آن دو باغ را به شهرداری تهران داده و در جریان مجوز ساخت‌وساز در ۶۲ باغ متوجه شدیم در این یک سالی که مدیریت شهری با لغو این مصوبه دور افتخار زده، در اصل هیچ اتفاقی نیفتاده است و تا زمانی که این دستورالعمل در طرح جامع از سوی شورای‌عالی شهرسازی اصلاح نشود، صاحبان باغ می‌توانند با حکم دیوان مجوز ساخت بگیرند، بهتر است این اتفاقات را هم در کنار سایر اتفاقات ناخوش شهر بگذاریم. شاید باید تکمیل سامانه شفافیت را که در زمان محمدعلی نجفی راه‌اندازی شد و آخرین کار او در شهرداری رونمایی از این سامانه بود، در لیست تصمیم‌های خوب بگذاریم، اما وقتی هر فهرستی که در این سامانه قرار گرفته، از نام خبرنگارانی که طرح ترافیک گرفته‌اند تا پرونده‌های شهرسازی که در سال ۹۷ تشکیل شده‌اند، از لیست سفرهای خارجی تا لیست حقوق دستمزد مدیران کامل نبوده و این شفافیت نصفه‌ونیمه بیشتر کام مخاطب را تلخ کرده است، می‌توان آن را به لیست کارهای خوب مدیریت شهری اضافه کرد؟
بهره‌برداری دوباره از ۷.۵ کیلومتر از خط ۷ مترو را که به دلیل ناایمن بودن در زمان شهردار اول بهره‌برداری‌اش متوقف شد، باید از اتفاقات خوش بدانیم، اما وقتی متوجه می‌شوم این خط پس از یک‌سال وعده‌های پی‌درپی باز هم هواکش میانی ندارد و مدیران مترو می‌گویند برای زمان‌های بحرانی و آتش‌سوزی‌ها سناریوهای دیگری پیش‌بینی کرده‌اند، دست و دلم نمی‌رود این اتفاق را هم در لیست اتفاقات خوب بگذارم.
وقتی مصوبه ساماندهی مشاغل سیار و بی‌کانون که قرار است پشتیبان دستفروشان باشد و جلوی باج‌گیری عده‌ای را بگیرد، از سوی شهرداری تهران در کف خیابان اجرایی نمی‌شود، باز هم زورم می‌آید آن را در میان تصمیمات خوب بگذارم.
آغاز فعالیت‌های عمرانی ساختمان پلاسکو اتفاق خوشی برای ذینفعان است، اما برای تهران نه، چون این ساختمان همان‌طور ساخته می‌شود که مالک می‌خواهد، نه آن‌طور که در طرح تفصیلی پیش‌بینی شده و مناسب امروز این خیابان است. این را هم بهتر است در لیست بدها بگذارم.
یادمان نرفته یک مرد در مقابل شورای شهر تهران خودسوزی و فوت کرد. قرار بود گزارش این خودسوزی در شورا ارایه شود و نشد. این پنهان‌کاری یکی دیگر از تصمیم‌های اشتباه این شوراست. امسال یک دیوار نیمه و چوبی هم در سالن ورودی شورای شهر کشیده‌اند تا خدای نکرده! شهروندانی که با اعضای شورای شهر کار دارند، در مسیر خروج آنها از صحن گفت‌وگویی با آنها نداشته باشند. این را هم بگذاریم در لیست اشتباهات شورای شهری که باید در آن صحن چوبی نیازهای همین مردم را دنبال کند.
به نظر اتفاق خوبی که می‌تواند در سال ۹۸ رخ دهد، تلاش برای به سرانجام رساندن اتفاقات کوچک اما تاثیرگذار در شهر تهران است. پروژه‌های کوچکی که چندان به درد روبان پاره‌کردن نمی‌خورند، اما سال‌هاست مردم آن محله را گرفتار کرده‌اند.
فراهم‌کردن بساط شادی‌های جمعی برای مردمی که سال سختی را باید پشت سر بگذارند. تصمیم‌هایی که با اعصاب و روان مردم این شهر بازی می‌کند نگیریم. درست است که باید هزینه اداره این شهر را همه با هم بدهیم. اما در‌سال پیش‌رو مردم را در اولویت این تصمیمگیریها نگذاریم و تلاش کنیم، دولت سهم خود را ازهزینه‌های پایتخت بدهد. هزینه‌هایی که بیشتر خودش روی دست این شهر گذاشته است.
اگر می‌خواهیم یادگاری خوبی برای این شهر به جای بگذاریم و شفاف نباشیم هم اشکالی ندارد، کافی است فقط صداقت داشته باشیم، چرا که صداقت حق این مردم است. این‌که چرا در این دوره یک سری کارها که نمی‌شود را صادقانه با مردم درمیان بگذاریم، چه کسانی نمی‌گذارند کارها به سرانجام برسد، برای به سرانجام رسیدن کارها تن به هر تفاهم و توافقی ندهیم.
اتفاق خوب سال راه‌اندازی سامانه شفافیت بود
مهدی افروزمنش روزنامه‌نگار شهری
بدترین اتفاق سال در حوزه شهری همین مصوبه شورا مبنی بر صدور مجوز ساخت‌وساز در ۶۲ باغ و براساس مصوبه برج باغ بود. البته واگذاری مجلات همشهری را هم یکی از تصمیمات نادرست این مدیران شهری در‌سال ۹۷ می‌دانم. اتفاق خوب هم از نظرم راه‌اندازی سامانه شفافیت است.
از طرف دیگر به نظرم در سطح کلان و با توجه به اصلاح‌طلب بودن شورا و تیم مدیریت شهری، پس از گذشت دو‌سال که مدیریت شهری در اختیار آنهاست باید کاری ملموس برای مردم انجام دهند؛ کاری که مردم آن را ببینند که به نظرم تا الان اتفاق نیفتاده است. اگر به صورت جزیي‌تر بخواهم بگویم باید بدهی به پیمانکاران خرد تسویه شود، ولو به این قیمت که پروژه‌های بزرگ عمرانی متوقف شود.
نگهداشت بهتر شهر، اولویتی برای 98
مژگان انصاری خبرنگار شهری خبرگزاری ایسنا
نخستین پاسخ به این سوال را شاید بشود مجوز شورا در مورد ساخت‌وساز در ۶۲ باغ عنوان کرد، اما به نظرم یکی از بدترین اتفاقاتی که می‌شد در این‌سال اتفاق بیفتد، بررسی سرسری و بسیار زود بودجه سال ۹۸ بود؛ چرا که دیدیم در جریان بررسی بودجه با این‌که جلسات متعددی برگزار شد، اما در مورد هزینه‌کرد بودجه توضیح داده نشد و در کسری از ثانیه این موضوع مهم که نشان می‌دهد شهرداری در چه جاهایی می‌تواند بودجه خود را هزینه کند، تصویب شد و به نظر من برگزاری جلسات هم‌اندیشی در پشت درهای صحن علنی یکی از بدترین اتفاق‌ها است، چرا که تمام رایزنی لابی‌ها و تصمیمگیریها در آن جلسه رخ می‌دهد و تنها چکیده و نتیجه آن جلسات در صحن علنی بازگو
می‌شود.
لغو مصوبه برج باغ و تصویب طرحی تحت عنوان خانه باغ را شاید بتوان اقدام مهم شورای شهر پنجم در‌سال ۹۷ عنوان کرد، هرچند که اجرای موفقیت‌آمیز خانه باغ نیازمند نظارت دقیق شورا و شهرداری است و امیدوارم این نظارت فراموش نشود. معتقدم که سال ۹۸ برای شورای شهر تهران و مدیریت شهری به دلیل مسائلی که در سطح جامعه می‌بینید، اعم از اجتماعی -اقتصادی سال سختی خواهد بود، اما او به شورای شهر تهران متاسفانه نگاه تک‌بعدی دارد. به‌عنوان مثال همواره از گران کردن شهر تهران برای زندگی صحبت می‌کنند و افزايش عوارض‌ها براي اداره بهترشهر سخن ميگويند! اما آیا تا به حال مردم فقیر و افرادی که در تهیه معاش روزمره خودشان دچار مشکل شده‌اند هم در نظر گرفته شده‌اند؟ معتقدم نگهداشت بهتر شهر، انجام پروژه‌های محلی، توسعه حمل‌ونقل عمومی و کنترل ساخت‌وسازها در تهران می‌تواند ازجمله اقدامات شورای شهر در‌سال ۹۸ باشد.
حناچی؛ بهترین انتخاب
حمیدرضا خالدی خبرنگار شهری روزنامه اعتماد
به نظرم بدترین رخداد امسال در حوزه شهری استعفای نجفی بود که البته باید گفت استعفای اجباری؛ چرا که حاشیه‌های زیادی را برای شهرداری و شورای شهر و شهر به دنبال داشت و شهر از این رخداد تاوان زیادی را
پس داد.
ارزشمندترین اقدام شهرداری در‌سال 97 انتخاب شهردار کنونی تهران بود که در این مدت ثابت کرده بدون توجه به حاشیه‌ها به کار خود ادامه می‌دهد.
چرا که تهران در بخش مدیریت شهری بیش از پیش نیازمند آرامش است. در کنار این مسأله، اقداماتی که در راستای شفاف‌‌سازی صورت گرفت هم می‌تواند یکی از گام‌های موثر مدیریت شهری در‌سال 97 تلقی
شود.
در‌سال 98 اولویت اول شهرداری باید تثبیت مدیریت شهری، تلاش برای تحقق بودجه (البته به شیوه‌هایی غیراز شهرفروشی) و توجه بیش از پیش به حل معضل ترافیک تهران
باشد.
ضمن آن‌که باید فکری هم برای اصلاح شیوه‌های اطلاع‌رسانی خود بکنند،چراکه ناهماهنگی بخش‌های مختلف در این عرصه باعث شد تا امسال مدیریت شهری با چالش‌های زیادی روبه‌رو باشد.
شورا با مصوبه 62 برج باغ جلوی زیان بیشتر را گرفت
علی کاظمی خبرنگار شهری باشگاه خبرنگاران جوان
بدترین اتفاق در‌سال 97 گسترش بی‌ضابطه مقررات طرح ترافیک، بدون در نظر گرفتن حقوق ساکنان این طرح بود. نتیجه و دستاورد مدیریت موفق شهری باید کاهش محدوده طرح ترافیک از طریق گسترش حمل‌ونقل عمومی و درنهایت تمایل مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی باشد. حال آن‌که مدیریت شهری در‌سال گذشته با کمترین میزان توسعه در مترو و اتوبوسرانی، ساعت تردد در محدوده ترافیکی را از ساعت 17 به 19 افزایش داد، درحالی‌که اگر ابتدا حمل‌ونقل عمومی تقویت می‌شد، خود به خود مردم کمتر از وسیله نقلیه شخصی استفاده می‌کردند و در پی حضور کمتر خودروهای شخصی نه‌تنها می‌توانستیم به سمت افزایش ساعت طرح ترافیک و افزایش محدوده در‌سال 98 نرویم، بلکه به دلیل کاهش حضور خودروها در سطح خیابان به سمت کاهش ساعت و تنگ‌تر شدن محدوده ترافیکی می‌رفتیم.
و اما اتفاق خوب؛ مجوز ساخت برج باغ به 62 باغ اگرچه باعث از دست رفتن 62 باغ شد، اما اگر شورا به همین مقدار تن نمی‌داد، نه‌تنها نمی‌توانست همین تعداد را هم حفظ کند، بلکه 400 باغ دیگر تهران هم مجاز به تخریب می‌شدند، لذا این مصوبه از حیث هوشمندی شورای شهر اقدامی مناسب بود.
برای‌سال 98: برابر نظرسنجی‌ها، تهرانی‌ها ترافیک و آلودگی را مهمترین مشکلات تهران می‌دانند و خلاصی از این مشکل محقق نمی‌شود جز توسعه حمل‌ونقل عمومی. اجرای طرح‌هایی مانند افزایش ساعت طرح ترافیک یا محدوده آن، نتیجه‌ای جز ادامه ورود به محدوده به اضافه پرداخت پول نخواهد داشت. به نظر می‌آید این طرح بیشتر در شرایطی مناسب باشد که هدف شهرداری کسب درآمد باشد، نه بازدارندگی از ورود به محدوده طرح و لذا راه مناسبی که بهترین بازدارندگی را دارد، توسعه حمل‌ونقل عمومی و ترجیح اختیاری شهروندان به استفاده از حمل‌ونقل عمومی به جای خودروی شخصی است.