شماره ۱۶۴۴ | ۱۳۹۷ پنج شنبه ۲۳ اسفند
صفحه را ببند
مرزهای فرهنگی ایران و عراق؛ محو و نادیدنی

فرو ریختن بخش‌هایی از طاق کسری این روزها به سوژه شبکه‌های اجتماعی در دو کشور ایران و عراق تبدیل شده است. نخستین عکس‌العمل نسبت به آسیب وارده را یکی از نمایندگان مجلس عراق با انتشار فیلمی در شبکه‌های اجتماعی ابراز کرد. واکنش‌ها به فیلم منتشرشده تا بدانجا بود که وزیر فرهنگ و گردشگری عراق شخصا از این اثر تاریخی بازدید و دستور مرمت آن را صادر کرد. این میان همزمانی تقریبی اتفاق فوق با سفر تاریخی حسن روحانی به عراق را نیز شاید بتوان یکی دیگر از دلایل پررنگ‌شدن ماجرای آسیب‌دیدن ایوان مدائن به شمار آورد. بنایی که با وجود قرار گرفتن در نزدیکی بغداد هنوز و همچنان اثری ایرانی به شمار می‌رود.
استقلال از عثمانی و تولد عراق
عراق به دلیل وجود منطقه میان‌رودان (بین‌النهرین)، ازجمله مهمترین خاستگاه‌های تمدنی بشر قلمداد می‌شود، هرچند در زمان رونق این تمدن منطقه فوق بخشی از امپراتوری ایران محسوب می‌شده است. اصولا عراق به‌عنوان یک کشور از فردای پایان جنگ جهانی اول و سقوط امپراتوری عثمانی شکل گرفت و تا پیش از آن، این پهنه یا همواره جزیی از ایران بوده یا بخشی از امپراتوری عثمانی به شمار می‌رفت. دوران سلطنت شاه اسماعیل صفوی را شاید بتوان آخرین دوره احاطه ایران بر عراق به شمار آورد، چه آن‌که در زمان حکمرانی شاه تهماسب ایران به‌طور رسمی سیطره دولت عثمانی بر عراق را پذیرفت و به سال‌ها جدل بین دو امپراتوری مسلمان و همسایه پایان داد. بعد از سقوط عثمانی‌ها در خاتمه جنگ نخست بین‌الملل و تکه‌تکه‌شدن متصرفات این امپراتوری، عراق تا مدتی زیر نظر بریتانیا اداره شده و نهایتا در ‌سال 1932 میلادی به‌عنوان یک کشور مستقل از سوی جامعه بین‌الملل به رسمیت
 شناخته شد.
باد و باران، خطرناک‌تر از داعش
ایران و عراق جدای از مشترکات دینی و مذهبی، از دیرباز یا به عبارت بهتر از دوران باستان به یکدیگر مرتبط و متصل بوده‌اند. بهترین و متقن‌ترین دلیل برای اثبات این ادعا وجود جلوه‌هایی از تمدن پارس و بین‌النهرین در هر دو سوی مرزهای سیاسی فعلی است. این میان ایوان مدائن را شاید بتوان مشخص‌ترین جلوه‌گاه این اشتراک فرهنگی به شمار آورد. اقدام فوری دولت عراق برای ترمیم آسیب‌ها و جلوگیری از خسارات بیشتر خود نشان از اهمیت این بنای تاریخی برای عراقی‌ها دارد، کما این‌که امروز حرف همه این است بنایی که از حکومت صدام و جنگ ایران و عراق و فتنه داعش جان به سلامت برده، حیف است به خاطر گذر ایام و آسیب باد و باران فرو بریزد. اعلام آمادگی ایران برای مشارکت در مرمت این بنای تاریخی، چه مورد موافقت دولت عراق قرار بگیرد و چه -از منظر عزت‌نفس و عِرق ملی عراقی‌ها برای اثبات توانایی مردم این کشور در حفظ و نگهداری از آثاری ملی- با آن مخالفت شود، پیام مهمی به آن سوی اروندرود و حتی دنیا می‌فرستد مبنی‌بر این‌که وقتی پای فرهنگ و پیشینه تمدنی در میان است، ایران و عراق مرزی بین خود قایل نیستند. 


تعداد بازدید :  290