جنگ جهانی اول را باید جنگ نخستینها لقب داد. در این جنگ برای نخستینبار از سلاح شیمیایی استفاده شد. همچنین نخستین بمبارانهای گسترده هوایی با هواپیما نیز در این جنگ اتفاق افتاد. بمباران مناطق مسکونی، استفاده از تانک در صحنه نبرد و کشتار گسترده غیرنظامیان را نیز باید ازجمله نخستینهای جنگ جهانی اول به شمار آوریم. جنگ جهانی اول در حد و اندازه خود مهیبترین نبردی است که نوع بشر تا لحظه وقوعش آن را تجربه کرد و اگر «جنگ جهانی دوم» پیش نمیآمد، همین یک جنگ با تلفاتی که بر جای گذاشت برای همیشه عنوان مخربترین جنگ تاریخ بشر را از آن خود میکرد.
جایگاه ویژه یک نبرد در صنعت سینما
صنعت سینما تاکنون «جنگ جهانی اول» را بهعنوان یکی از سوژههای همیشگی خود حفظ و نسبت به بهرهبرداری دراماتیک از اتفاقات آن اقدام کرده است. آثاری چون «راههای افتخار» ساخته استنلی کوبریک، «توهم بزرگ» ساخته ژان رنوار، «در جبهه غرب خبری نیست» ساخته لوئیس مایلستون، «چهار سوار سرنوشت» ساخته رکس اینگرام، «کریسمس مبارک» ساخته کریستین کاریون و... ازجمله آثاری هستند که جنگ جهانی اول و مشخصا نبردها در جبهه غربی را سوژه داستان خود قرار دادهاند. یکی از مهمترین نبردهای جنگ جهانی اول که تقریبا ماجرای اکثر فیلمهای مربوط به این جنگ در بطن آن رخ میدهد «نبرد وردون» است که امروز سالروز آغاز آن است. 103سال پیش در 21 فوریه 1916 میلادی، نبرد 300 روزه «وردون» در جبهههای غربی جنگ جهانی اول بین نیروهای فرانسوی و آلمانی آغاز شد. جنبههای تراژیک و دراماتیک این نبرد تا بدانجاست که تقریبا هیچ سینماگری فیلمی با موضوع جنگ جهانی اول نساخته است مگر اینکه «نبرد وردون» را نیز در کل ساختار یا حداقل گوشهای از اثر خود به نمایش بگذارد.
استراتژی پرتلفات حمله نظامی مستقیم
نبرد وردون بامداد 21 فوریه 1916 میلادی با حمله سربازان آلمانی به استحکامات ارتش فرانسه کلید خورد. طی این جنگ که 10 ماه طول کشید 340هزار نفر کشته و نزدیک به یکمیلیون نفر زخمی شدند. شمار کشتههای فرانسویها در این جنگ 163هزار نفر و تلفات آلمانیها بالغ بر 143هزار نفر تخمین زده میشود. در این نبرد نزدیک به 40میلیون گلوله توپ به کار رفت و به دلیل استفاده از شیوه برخورد نظامی مستقیم توسط هر دو سوی درگیری، تعداد تلفات انسانی افزایش یافت. در شیوه برخورد مستقیم شمار زیادی از سربازان با تفنگهای سرنیزهدار به مواضع طرف مقابل یورش میبرند که معمولا 80 درصدشان تا قبل از رسیدن به خاکریز مقابل با گلوله مستقیم بر زمین میافتند. جنگ جهانی اول یکی از آخرین آوردگاههایی بود که شیوه حمله مستقیم در آن به کار گرفته شد و تنها نتیجه آن افزایش تلفات نظامی و بالا رفتن آمار کشتهها در میدان نبرد بود. نبرد وردون در 18 دسامبر 1916 با پیروزی فرانسویها پایان یافت هرچند که با توجه به تلفات موجود، در جبهه پیروز نیز کسی شعف و شادمانی در خود احساس نمیکرد.