سهیلا روزبان- شهروند| فرض کنید وقتی به مسافرت می‌روید شب‌ها چراغ خانه‌تان به صورت خودکار روشن شود یا زمانی که سرکار هستید، یک‌ربع قبل از رسیدن به خانه مایکروفر روشن شود. تصورش را بکنید که هنوز در تختخواب‌تان هستید و به کارواش خانه دستور می‌دهید خودروی‌تان را بشوید و آماده کند یا بدون این‌که از جایتان بلند شوید، لباسشویی را روشن کنید یا به لامپ‌ها دستور دهید که خاموش شوند. این تصاویر فیلم‌های علمی- تخیلی نیست و حالا ساکنان برخی برج‌های معروف تهران در چنین وضعیتی زندگی می‌کنند! پنت‌‌هاوس‌های گرانقیمت برج چناران، آلتون کورت، رولکس و... که در واقع خانه‌های هوشمند و مجهز به اینترنت اشیا به شمار می‌آیند اما آنها چطور خانه‌شان را هوشمند کرده‌اند؟!
لاکچری‌ها پیشتاز خانه‌های هوشمند در ایران
شهر هوشمند و خانه هوشمند اصطلاحی است که از سال 2000 میلادی سر زبان مردم دنیا افتاد و در ایران از سال 90 یا 91 عده‌ای به فکر هوشمندکردن خانه‌های‌شان افتادند.
سارا ستوده، که در ایران در یکی از شرکت‌های اینترنت اشیا یا همان شهر هوشمند فعالیت می‌کند، به «شهروند» می‌گوید: «گفته می‌شود که درحال‌حاضر ایران بیستمین کشوری است که از این فناوری پیشرفته و مدرن بهره برده و با استفاده از این فناوری همه اشیا از طریق شبکه‌های اینترنت و اینترانت به هم متصل شده و قابلیت فرمان‌پذیری اشیا از طریق شبکه‌های مخابراتی فراهم شده است.»
با این وجود پولدارهای ایرانی استارت کار را با شرکت‌های خارجی زده‌اند. شرکت‌هایی که مبلمان و دکوراسیون گرانقیمت خانه‌های‌شان را به آنها سفارش داده‌اند.
شرکت‌های ایرانی اما در این زمینه چندان موفق نبودند. ستوده می‌گوید: «یا نرم‌افزارهای هوشمندسازی وسایل خانه خیلی گرانقیمت بود یا کشورهای خارجی به بهانه تحریم آن را به ایرانی‌ها نمی‌فروختند و همین موضوع موجب می‌شد که این شرکت‌ها نیامده کسب‌وکارشان را جمع کنند و بروند.»
هوشمندسازی خانه‌تان چقدر آب می‌خورد؟
هوشمندکردن وسایل خانه اما تنها یک خانه رویایی ایجاد نمی‌کند و باعث صرفه‌جویی قابل توجهی در انرژی و حتی زمان و کارکرد بهینه وسایل می‌شود. به همین دلیل کشورهای جهان خانه‌های هوشمند را بسیار جدی گرفته‌اند و اروپایی‌ها بیشتر از همیشه به دنبال هوشمندکردن خانه‌های‌شان هستند. در ایران آن‌گونه که فعالان این حوزه می‌گویند، تجهیز یک ساختمان 150متری به تکنولوژی IOT دست کم 70 الی 100میلیون هزینه روی دست‌تان می‌گذارد.
محل کار هوشمند در ایران
جالب است بدانید در ایران حالا بحث هوشمندسازی اشیا فقط به خانه‌های لاکچری برج‌های معروف شهر منحصر نمی‌شود و بسیاری از صاحبان کسب‌وکار به این جرگه پیوسته‌اند. برخلاف تصور عموم، بحث اینترنت اشیا تنها به خانه‌های لوکس و لاکچری‌نشین‌ها محدود نمی‌شود و این روزها شاهد راه‌اندازی بخش‌هایی همچون گلخانه‌های هوشمند، پارکینگ‌های هوشمند و البته آشپزخانه‌های هوشمند هستیم. آن‌گونه که یکی از فعالان این حوزه به «شهروند» توضیح می‌دهد: «IOT یک تکنولوژی لوکس و لاکچری نیست و این روزها قواعد بازی برای فعالان حوزه مدیریت شهری و کسب‌وکارها درحال تغییر است. داشتن شهری هوشمند در عصر جدید یک الزام است و ناچاریم در یک دهه آینده به سمت آن حرکت کنیم. کسانی که زودتر این نیاز را درک کرده‌اند، صرف‌نظر از سطح درآمدی خود به این سمت کشیده شده‌اند.» او می‌گوید: «من خودم مشتری‌ای داشتم که سطح درآمدی خیلی خوبی نداشت، اما تصمیم گرفت گلخانه خود را هوشمند کند و در عرض یک‌سال سرمایه‌ای که هزینه کرده بود، از محل صرف‌جویی آب و انرژی، تولید بیشتر و بهتر محصول و درآمدهایی که کسب کرد، بازگشت. علاوه بر این از تکنولوژیIOT در بخش‌هایی همچون پارکینگ‌های هوشمند و کنترل ترافیک و آلودگی هوا هم استفاده شده است.»
گلخانه و پارکینگ هوشمند چند؟
جالب است که علاوه بر کنترل دما، رطوبت و آبیاری هوشمند، امکان شناسایی به‌موقع آفت‌های محصول در گلخانه‌های هوشمند نیز وجود دارد و شما می‌توانید خیلی زود نسبت به آفت‌کشی و سم‌زدایی محصولات خود اقدام کنید. برآوردهای صورت‌گرفته حاکی از آن است که راه انداختن چنین گلخانه هوشمند کاشت میوه و صیفی‌جات به متراژ هزار مترمربع با چنین امکاناتی چیزی حدود 75میلیون تومان آب می‌خورد.
یک پارکینگ هوشمند تجاری با ظرفیت پارک 500 دستگاه خودرو که از سنسور‌های ایرانی در آن استفاده شده باشد هم حدود 50میلیون تومان هزینه دربرخواهد داشت. در پارکینگ هوشمند دیگر نیازی نیست که شما زمان زیادی را برای پیداکردن جای پارک بگردید، می‌توانید از قبل فضای پارک خورو خود را تعیین کنید و بعد از اتمام مدت استفاده، فضای پارکینگ خود را با متقاضی دیگری به اشتراک بگذارید. درواقع تکنولوژی IOT امکان برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب‌تر زمان و کسب درآمد بیشتر را به صاحب پارگینک داده و سرمایه‌گذار می‌تواند مطمئن باشد که در کمتر از 3سال سرمایه‌ای که صرف این کار کرده، بازگشت داده می‌شود.
بارسلونا سمبل شهر هوشمند جهان
در جهان اما بارسلون اسپانیا سمبل یک شهر هوشمند شناخته می‌شود. شهر هوشمند به‌طور میانگین می‌تواند در طول یک سال، 125 ساعت در زمان هر یک از شهروندان خود صرفه‌جویی کند. به گزارش آی‌تی‌پی، مطالعات این مرکز تحقیقاتی نشان داده است که صرفه‌جویی در زمان شهروندان شهرهای هوشمند از طریق کاهش ترافیک جاده‌ای، ارایه خدمات بهتر درمانی، افزایش کیفیت زندگی، ارتقای سطح تولید و بهبود امنیت عمومی صورت می‌گیرد. اسپانیا در زمینه‌های شهر هوشمند و استفاده از IoT فعالیت‌هایی چشمگیری داشته و بارسلون را می‌توان نمونه بارز یک شهر هوشمند دانست. بارسلون به تازگی تیر چراغ‌‌برق‌های خیابانی بی‌سیم مبتنی بر LED را در خیابان‌هایش نصب کرده است که به مقدار بسیاری در مصرف برق صرفه‌جویی می‌کند. هر کدام از این تیرچراغ‌برق‌ها یک هات‌اسپات وای‌فای ایجاد می‌کنند. آنها همچنین مجهز به تایمر و آشکارساز حرکتی هستند، تا فقط در صورت عبور فرد یا خودرو روشن شوند و به این ترتیب در میزان مصرف برق صرفه‌جویی کنند. انتظار می‌رود این روشنایی‌های شهری هزینه مصرف برق شهری را تا یک‌سوم
کاهش دهند.
استقبال از شهر هوشمند در جهان
براساس تحلیل‌های اقتصادی مختلف پیش‌بینی می‌شود IOT سهم زیادی در رشد اقتصادی، در دهه آینده داشته باشد. تعداد اشیای متصل در سراسر جهان در سال 2012 حدود 8,7میلیارد برآورد شده است و پیش‌بینی می‌شود این مقدار تا سال 2020 به 50میلیارد افزایش یابد. این امر نشان‌دهنده وجود بازار مناسب برای شرکت‌ها، فروشندگان و تهیه‌کنندگانی است که در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت می‌کنند و آثار اقتصادی ناشی از آن به تحول زندگی روزانه افراد بسیاری در سراسر جهان منجر خواهد شد. شرکت سیسکو معتقد است اینترنت اشیا تاثیر اقتصادی بیش از 14تریلیون دلار تا سال 2022 ایجاد خواهد کرد. همچنین شرکت جنرال‌الکتریک، درباره اینترنت اشیا می‌گوید فناوری‌های این حوزه تا 20سال آینده می‌تواند حدود 15هزار‌‌میلیارد دلار به اقتصاد جهانی بیفزاید.