شهروند| شهید همت؛ شاید از معدود چهره‌هایی باشد که افرادِ مختلف از جناح‌ها و نگرش‌های سیاسیِ متفاوت، رویِ او اجماعِ‌نظر دارند. دوستش دارند و برایش احترام قایلند. در جنگِ ایران و عراق، به نقل از محسن رضايي، «سیدالشهدا» نام گرفت و همچنان بعد از حدودِ سه دهه نامش بی‌بهانه و با بهانه شنیده می‌شود. او اتفاقا در فضایِ هنریِ ایران نیز چهره‌ای شناخته شده است و آثاری موسیقایی به نامش دیده شده است. شاید به همین خاطر است که افراد زيادي سمت او مي‌آيند تا يك اثري هنري به نام «همت» بر جاي بگذارند نمونه‌اش انتشارِ کتابی از اوست که واکنشِ خانواده‌اش را در پی داشته است. «همت» نوشته محمد عزیزی، نخستین زندگینامه داستانی شهید محمد ابراهیم همت است. این کتاب سه کتاب دیگر به نام‌های «به سوی صبح»، «اندوه سرد» و «دشت‌های سوخته» را در بر می‌گیرد. «به سوی صبح» به مرور دوران کودکی تا انقلاب اسلامی می‌پردازد. «اندوه سرد» شرح نحوه حضور در سپاه پاسداران، فعالیت در پاوه و روز‌های نخست ازدواج همت با همسرش است و «دشت‌های سوخته» مبارزات و زندگی خانوادگی شهید همت را توامان تصویر می‌کند.
کتاب را «محمد عزیزی» نوشته است و از همان اولین روزهایِ بعد از انتشار، خانواده شهید همت به آن واکنشِ تندی نشان دادند. دیروز «مهدی همت»- فرزندش – در اظهارنظری صریح درخصوص کتاب همت گفت: «اکثر مطالب این کتاب کذب و ساخته و پرداخته ذهن نویسنده است؛ درواقع منفعتِ شخصی نویسنده در آن دخیل بوده و مطالب آن کذب است و برای انتشار کتاب «همت» از خانواده اجازه و تأيیدی گرفته نشده است. ما با کل کتاب مشکل داریم و به همین خاطر برخلافِ آنچه این روزها گفته می‌شود، ما قرار نیست هیچ‌گونه اصلاحی در آن انجام دهیم.»
مهدی همت میگوید: در سال‌های گذشته کتاب‌های فراوانی درباره شهید همت نوشته شده که برخی دارای نقاط ضعف و برخی دارای نقاط قوت بوده‌اند؛ اما هیچ‌یک جز این کتاب، مروج دروغ و اشتباه نبوده‌اند. به همین خاطر است که با کمکِ دوستانِ پدر، تلاش کرده است تا کتاب را جمع‌آوری کند. او میگوید دستورِ این کار را گرفته است: «از طریق دوستان وارد عمل شدیم تا مانع از توزیع کتاب شویم؛ اما تلاش‌های دوستان هم به جایی نرسید و در ادامه از طریق یکی از نهادهای حقوقی جلوی توزیع را گرفتیم و حتی کتاب را جمع‌آوری کردیم، اجازه چاپ دومی هم به نویسنده نخواهیم داد و از نویسنده اثر شکایت خواهیم کرد.»
در همین رابطه اما «محمد عزیزی» - نویسنده اثر- زمانی که در برابرِ این انتقادها قرار گرفت، میگوید که علاقه‌مند است نظراتِ خانواده شهید همت را در این خصوص بداند و در این صورت، آن را اعمال خواهد کرد. او همچنین ادعا می‌کند که کتاب را پیش از انتشار در اختیارِ خانواده شهید همت قرار داده است: ««زندگینامه داستانی شهید همت» را برای تأیید در اختیار پسر ایشان قرار دادم اما ظاهرا همسر شهید همت این اثر را پیش از انتشار مطالعه نکرده بود و اثر داستانی‌ام با تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر شد. اما رضایت همسر شهید همت مهم است و هر ویرایشی (شامل تصحیح یا حذف) را در این کتاب اعمال خواهم کرد اما گمان نمی‌کنم این مطالب حجم چندانی از کتاب را شامل شود. البته به تازگی ویرایشی از کتاب را در اختیار یکی از دوستان شهید همت قرار دادم تا از سوی خانواده شهید مطالعه و تأیید شود.» آثار این حوزه باید مجوز بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس را داشته باشد و سپس مجوز وزارت ارشاد را اخذ کند و این درحالی است که کتاب «همت» که شامل زندگینامه داستانی شهید همت است چنین مجوزی نداشته است؛ با این وجود«کتاب زندگینامه داستانی شهید همت چگونه مراحل تأیید مجوز را سپری کرد؟» مدیر دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی در پاسخ به این سوال توضیح داده است آثاری که در حوزه تاریخ دفاع مقدس نوشته می‌شوند برای تأیید به «پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس» ارسال می‌شوند تا از نظر صحت آمار و ارقام و رخداد‌های خاص در عملیات‌ها تأیید شوند. علاوه بر این، کتاب‌های مستند و تاریخ شفاهی زندگی فرماندهان رده نخست دوران دفاع مقدس را بررسی می‌کنند، برای تأیید محتوایی در اختیار بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس قرار می‌گیرند. شاید به همین خاطر است که تلاش‌های خانواده همچنان بی‌نتیجه مانده است. حسینِ نوش‌آبادی - سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی – در جلسه‌اش با رسانه‌های گروهی درباره جمع‌آوری این کتاب گفته است: «کتابی که مجوز نشر می‌گیرد بدون تردید با نظرات دیگران، از بازار جمع نمی‌شود، بلکه این‌گونه کتاب‌ها فقط می‌توانند به بوته نقد و بررسی کشیده شوند. بنابراین، جمع‌آوری این کتاب از بازار نشر صحت ندارد. پیشنهاد می‌کنیم اگر فردی نقدی بر آثار دارد، به‌صورت مستقیم با شخص نویسنده در میان بگذارد تا در چاپ‌های بعدی، عیوب آثار رفع شوند.»
به گفته سخنگویِ وزارتِ ارشاد، کسی نمی‌تواند خودسرانه کتابی را جمع کند. این کار باید مصوبه داشته باشد که تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است: «گاهی وقتی یک کتاب منتشر می‌شود قطعا مراحل قانونی را طی کرده است و اجازه نشر دارد، پس توزیع می‌شود، اما با برخی اظهارنظرهای دیگران نمی‌توان مانع از توزیع کتاب شد. کتاب شهید همت مجوز گرفته است و بعد منتشر شده، ولی خانواده، دوستان و یا دیگران می‌توانند به کتاب نقدهایی داشته باشند، ما پیشنهاد می‌کنیم اگر کسی نسبت به کتاب مجوز گرفته شده اعتراضی دارد باید به نویسنده منتقل کند، تا در چاپ‌های آتی با نظر او تغییرات اعمال شود.» در این میان همچنین علی شجاعی‌صائین - مدیر دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی- با بیان این‌که خبر جمع‌آوری کتاب همت از بازار نشر تأیید نشده است، میگوید: «هرچند انتشارات روزگار می‌کوشد رضایت خانواده این فرمانده را در چاپ بعدی تأمین کند اما نمی‌توان آثاری درباره وی را محدود به رضایت یا نارضایتمندی‌های شخصی کنیم زیرا شهید همت یک چهره ملی است. «زندگینامه داستانی شهید همت» بر مبنای زندگینامه داستانی نوشته شده و براساس تاریخ و واقعیات قطعی نوشته نشده است، برای تأیید به آن دو مرکز ارایه نشد. ضمن این‌که بسیاری از مطالب منتشر شده در «زندگینامه داستانی شهید همت» که مورد اعتراض خانواده ایشان قرار دارد، پیش از این هم در قالب کتاب‌های دیگر منتشر شده بود و اعلام انتقاد و نارضایتی از آنها نداشتیم. پس از اعلام این نارضایتی که بیشتر درباره مباحث خانوادگی زندگی شهید همت بود، قرار شد این موارد در ویرایش بعدی کتاب از سوی ناشر لحاظ شود.» چاپ نخست «زندگینامه داستانی شهید محمد‌ابراهیم همت» را انتشارات روزگار با همکاری انتشارات پلاک هشت، اول بهمن 1392 با شمارگان سه‌هزار و 300 نسخه، در یکهزار و 152 صفحه، قطع رقعی و به بهای 400هزار ریال منتشر کرده بود.