|  نیما صائب  |

هنوز یک‌ماه از امضای 100 نماینده مجلس پای طرح انتقال آب دریای خزر به مشهد نگذشته بود که این‌بار 151 نماینده پای نامه‌ای را امضا کردند که از رئیس‌جمهوری می‌خواهد احداث جاده ابر را به اتمام برساند. آن هم درست 2هفته بعد از نامه مجمع نمایندگان استان گلستان به سازمان محیط‌زیست مبنی بر تخریب جاده پارک ملی گلستان. حال شاید از لطایف روزگار باشد که چند عضو فراکسیون محیط‌زیست مجلس از جمله مقداد نجف‌نژاد، نماینده مردم بابلسر و موید حسینی‌صدر نماینده مردم خوی و سخنگوی فراکسیون محیط‌زیست مجلس از امضاکنندگان طرح انتقال آب دریای خزر بودند و همین‌طور تعدادی از نمایندگان استان گلستان که نامه تخریب جاده پارک ملی را امضا کرده بودند این‌بار و تنها پس از گذشت چند روز، نامه احداث جاده ابر را امضا کردند اما عجیب‌تر از همه اظهارات کمال‌الدین پیرموذن نماینده مردم اردبیل و عضو فراکسیون محیط‌زیست مجلس بود که امضایش پای نامه احداث جاده ابر را این‌گونه توضیح می‌داد: «برخی از نمایندگان برای امضای مجوز ساخت جاده در جنگل ابر، مرا فریب دادند تا نامه ۱۵۱نفری به رئیس‌جمهوری را امضا کنم اما از دولت می‌خواهم با ساخت جاده موافقت نکند.»
اما ظاهرا باید به دیدن این‌گونه رفتارها در مجلس نهم عادت کرد. مجلسی که تا به حال نامه‌ها و طرح‌های عجیب ضدمحیط‌زیستی فراوانی را در سر پرورانده است. تقابل برخی از نمایندگان این مجلس با سازمان محیط‌زیست فقط مختص به دولت یازدهم هم نیست که دولت دهم - که خود یدطولایی در تصویب طرح‌های ضدمحیط‌زیست مانند استفاده از بنزین غیراستاندارد داخلی و انواع تخریب‌ها و سدسازی‌ها را داشت – نیز دچار اختلافات اساسی با برخی از مصوبه‌های مجلس نهم می‌شد. یکی از آن اختلافات مربوط به بند الحاقی 63 لایحه بودجه 92 توسط نمایندگان مجلس بود که براساس آن احداث گلخانه‌ها، دامداری‌ها، مرغداری‌ها، مزارع پرورش ماهی و واحدهای تولیدی کشاورزی و صنعتی و معدنی با رعایت ضوابط زیست‌محیطی در اراضی مورد موافقت سازمان‌های جهاد کشاورزی استان‌ها، نیاز به تغییر کاربری نخواهند داشت. این الحاقیه واکنش رئیس سابق محیط‌زیست را برانگیخت. رئیسی که خود مورد انتقاد بسیاری از فعالان محیط‌زیست بود در اوایل خرداد 92 یعنی در آخرین روزهای کاری‌اش اذعان کرد که مصوبه مجلس موجب افزایش زمین‌خواری می‌شود. محمدجواد محمدی‌زاده انتقاد شدیدی هم نسبت به عملکرد اعضای فراکسیون محیط‌زیست مجلس نهم داشت.
در همان روزها بود که مجلس نهم در کمیسیون شوراهایش مصوبه‌ای را امضا کرد که براساس آن مدت‌زمان معاینه فنی خودروهای دست دوم از یک‌سال به دو‌سال افزایش می‌یافت. مصوبه‌ای که واکنش معاونت وقت مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست را درپی داشت. آن روزها که بنزن موجود در بنزین‌های تولید شده داخلی مورد مصرف ماشین‌ها آلودگی هوا را در شهرهای بزرگ ایران چندین برابر کرده بود مسعود زندی، معاونت وقت سازمان این مصوبه را در تناقض به اعتقادات محیط‌زیست دانست و گفته بود: «نمایندگان اگر طرفدار مردم هستند و اگر می‌خواهند سلامت شهرها تضمین شود و گام مثبتی برای کاهش آلودگی هوا برداشته شود قطعا باید از تصویب این‌گونه طرح‌ها جلوگیری کنند.»  دولت دهم که رفت و دولت یازدهم آمد بعضی از طرح‌ها و نامه‌های مجلس نهم هم عجیب‌تر شد. یکی از عجیب‌ترین طرح‌ها که قلب محیط‌زیست کشور را نشانه رفته بود طرح سازمان محیط‌زیست و ادغامش با سازمان جنگل‌ها و مراتع بود که براساس آن یک نهاد حاکمیتی و نظارتی از بین می‌رفت و زیرمجموعه یک وزارتخانه دولتی به نام وزارت جهاد کشاورزی می‌شد. جالب آن‌که 63 نماینده مجلس هم این طرح را امضا کرده بودند و جالب‌تر و عجیب‌تر هم این‌که اکثر قریب به اتفاق نمایندگان استان‌های شمالی ایران نیز جزو این امضاکنندگان بودند. استان‌هایی که در طی سالیان اخیر متوجه بیشترین صدمات زیست‌محیطی به دلیل افت اهمیت سازمان محیط‌زیست و عدم‌ایفای نقش نظارتی‌اش شده بودند و جنگل و کوه و دریایی نبود که در این استان‌ها از تخریب‌ها درامان بماند. براساس گزارش تسنیم رحمت‌الله نوروزی نماینده مردم علی‌آباد، جبار کوچکی‌نژاد نماینده مردم رشت، مهرداد لاهوتی نماینده مردم لنگرود و اتفاقا عضو فراکسیون محیط‌زیست مجلس، غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی نماینده مردم رشت، قاسم احمدی‌لاشکی نماینده مردم نوشهر، عطاءالله حکیمی نماینده رودبار، عبدالکریم رجبی نماینده مینودشت، محمود شکری نماینده تالش و از حامیان اصلی ساخت سد شفارود به قیمت قطع گسترده درختان جنگل، محمد‌مهدی رهبری نماینده رودسر و از حامیان تخریب اراضی ساحلی این شهر به منظور احداث پالایشگاه نفت، حسین نیازآذری نماینده بابل، عیسی امامی نماینده گرگان، عبدالوحید فیاضی نماینده نور و محمودآباد،  صفر نعیمی نماینده آستارا، حسین تامینی نماینده رشت و علی‌اکبر ناصری نماینده بابل از امضاکنندگان استان‌های شمالی این طرح کاملا ضدمحیط‌زیستی بودند. بعد از آن هم که ماجرای طرح 100 امضای انتقال آب دریای خزر به مشهد نقل محافل شد و اکنون هم نامه ادامه ساخت جاده ابر. جاده‌ای که قرار بود در‌ سال 88 ساخته شود و ماشین‌آلات و دستگاه‌های موردنیاز هم وارد منطقه شد اما با تجمع مردم شاهرود در مقابل فرمانداری شاهرود جلوی اجرایش گرفته شد. این اعتراضات و مقاومت‌ها همچنان هم وجود دارد. از نامه تشکل‌های مدافع محیط‌زیست به رئیس‌جمهوری گرفته تا اعتراض برخی از نمایندگان استان‌های گلستان و سمنان مبنی بر احداث این جاده. در چنین شرایطی که اذهان عمومی به خاطر آتش‌سوزی‌های پی‌درپی جنگل گلستان در تابستان گذشته نسبت به ساخت هر جاده‌ای در دل این جنگل حساس شده است 150نماینده طرحی را امضا کرده‌اند که تعجب بسیاری از شهروندان و فعالان محیط‌زیست را برانگیخته است. اما در این بین اعضای فراکسیون محیط‌زیست مجلس نهم به چه کار مشغول‌اند. چرا برای جلوگیری از تصویب این طرح‌های ضدمحیط‌زیستی فعال نیستند؟ و چرا نه‌تنها فعال نیستند که بعضی‌هایشان پای هر مصوبه تخریب‌گری را هم امضا می‌کنند؟

 برای پیدا کردن پاسخ این سوالات بهتر است که نگاهی گذرا داشته باشیم به سابقه کاری اعضای فراکسیون محیط‌زیست مجلس نهم و ارتباط تخصص و مدرک و علاقه‌شان به مسائل زیست‌محیطی.
محمدرضا تابش
تابش، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس نهم است و بنا به گفته خودش کسی است که این فراکسیون را در مجلس تأسیس کرده است. در اردکان یزد متولد شده و از خویشان نزدیک سیدمحمد خاتمی است. دکترای مهندسی منابع طبیعی دارد و بعد از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ‌سال 92 یکی از جدی‌ترین کاندیداهای پست ریاست سازمان محیط‌زیست بود. تابش رئیس سازمان نشد اما در 17 اسفند 92 با حکم رئیس‌جمهوری عضو شورایعالی محیط‌زیست ایران شد. اولین مسئولیت‌های اجرایی‌اش در پروژه‌های جهادسازندگی بود و وقتی خاتمی رئیس‌جمهوری ایران شد قائم‌مقام رئیس دفتر او شد. او بعدها عضو هیأت‌مدیره سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران شد، البته رئیس فدراسیون سوارکاری ایران. او اگرچه مدرک مرتبط با محیط‌زیست دارد اما سابقه اجرایی مرتبط با این رشته ندارد. عضویتش در فراکسیون محیط‌زیست مجلس هم به مانند عضویتش در فراکسیون‌های دیگر مجلس در طول سال‌ها نمایندگی‌اش بوده است. از عضویت در کمیسیون تلفیق گرفته تا کمیته اقتصادی، فنی و عمرانی کمیسیون اصل 90 و همچنین نایب‌رئیسی فراکسیون ورزش. با این حال تابش از جمله نمایندگانی است که هیچ‌گاه پای هیچ مصوبه و نامه ضدمحیط‌زیستی را امضا نکرده و همواره در تلاش برای احیای محیط‌زیست است اگرچه شاید تلاش‌هایش آنچنان مجال ظهور و بروز پیدا نکرده است.
مسعود پزشکیان
پزشکیان فارغ‌التحصیل رشته‌ای متناسب با نامش است، فوق‌تخصص جراحی قلب و عروق از دانشگاه تهران. در دولت اصلاحات وزیر بهداشت و درمان بود و از این‌روست که بعضی از خبرنگاران معتقدند که هنوز در فضای وزارت سیر می‌کند از بس که مصاحبه کردن با او سخت است. او در انتخابات مجلس هشتم و در روزهایی که اصلاح‌طلبان تمایلی به شرکت نداشتند نماینده مردم تبریز شد و در انتخابات مجلس نهم که اصلاح‌طلبان دیگر رمقی برای شرکت نداشتند بازهم تأیید صلاحیت شد و به‌عنوان نماینده اول مردم تبریز راهی مجلس شد. او زمانی عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی نیز بوده است. خلاصه آن‌که پزشکیان بیشترین تجربه را در حوزه سلامت و آموزش و درمان دارد و نه محیط‌زیست اما با این حال او هم نماینده‌ای است که نامش هیچ‌گاه پای طرح‌های ضدمحیط‌زیستی دیده نشده است.
مهرداد لاهوتی
در شهر کومله از توابع شهرستان لنگرود گیلان به دنیا آمد. مدرک تحصیلی‌اش ربطی به محیط‌زیست ندارد و اگرچه نایب‌رئیس دوم فراکسیون محیط‌زیست است اما در عین حال عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون عمران مجلس نیز هست. دو پستی که در ایران در تضاد هم قرار دارند و از قضا یکی از مشکلات کشور نیز عدم‌هماهنگی و تطبیق عمران با محیط‌زیست است. لاهوتی عضویت در کمیسیون‌ها و فراکسیون‌های متعدد دیگری را هم دارد. از عضویت در کمیسیون آیین‌نامه داخلی تا عضویت در هیأت‌رئیسه گروه دوستی پارلمانی کشورهای اتریش و بوسنی‌وهرزگوین و فراکسیون مدیریت شهری و همچنین فراکسیون تعاون و گردشگری. اما نام لاهوتی در مسائل زیست‌محیطی بیش از همه به دفاع قاطع او از ساختن سد بزرگ شفارود گره خورده است. سدی که در دولت قبلی اجرایی شده بود و با آمدن دولت جدید نیمه‌کاره مانده است. سدی که اگر ساخته شود بنا به اذعان فعالان زیست‌محیطی کشور نیمی از جنگل‌های غرب گیلان به زیر آب خواهد رفت.
مقداد نجف‌نژاد
چندین دوره است که نمایندگی مردم بابلسر را برعهده دارد. مجالس پنجم، ششم، هشتم و نهم شاهد حضور مقداد نجف‌نژاد بوده‌اند. زمانی هم مدیرعامل باشگاه استقلال بوده اما استعفایش سریع بود و مصادف شد با حذف استقلال از لیگ قهرمانان آسیا به دلیل دیر فرستادن اسامی بازیکنان به کنفدراسیون فوتبال آسیا. او منشی دوم فراکسیون محیط‌زیست است. او همچنین از امضاکنندگان طرح انتقال آب دریای خزر به مشهد بوده است.
موید حسینی‌صدر
سخنگوی فراکسیون محیط‌زیست است اما وقتی به او زنگ زدم تا درباره نامه ساخت جاده ابر و موضع فراکسیون سوال بپرسم ابتدا به خبرنگار بودنم شک کرد و بعد مرا حوالت داد به ساعاتی بعد و دیگر هم گوشی‌اش را برنداشت. او سابقه امضای طرح انتقال آب دریای خزر به مشهد را نیز در کارنامه‌اش دارد. نماینده شهرستان خوی است و دکترایش در رشته شیمی را از دانشگاه شهید چمران اهواز گرفته است. استاد دانشگاه نیز هست و در بیوگرافی وب‌سایتش آمده که برای 6‌سال متوالی عنوان پژوهشگر برتر را کسب کرده است. همچنین در وب‌سایتش نوشته که انگلیسی و ترکی استانبولی را در حد مقاله بلد است و در قسمت علایق شخصی هم نوشته: «1-علاقه به اهل‌بیت و ائمه‌اطهار2-مطالعه، تحقیق و تدریس3-استقلال سیاسی4-خانواده و همسر و فرزندان5-فعالیت‌های فرهنگی و هنری به‌خصوص نوشتن6-در میان مردم به‌خصوص روستاییان و کشاورزان بودن7-اشعار اجتماعی و عرفانی8-موسیقی ایرانی و آذربایجانی9-میهمان‌نوازی و گشاده‌دستی10-افت و خیز با اهل هنر و فرهنگ» او که نماینده دو دوره هشتم و نهم بوده عضویت در کمیسیون‌ها و فراکسیون‌های مختلفی را تجربه کرده که اکثریتشان نه ربطی به مدرک تحصیلی‌اش داشتند و نه تجربه کاری‌اش که مختص بود به تدریس در دانشگاه. او عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون انرژی و عضو کمیسیون صنایع و معادن بوده و سخنگوی فراکسیون دانشگاهیان، فراکسیون نخبگان و فراکسیون محیط‌زیست مجلس است. حسینی از پیگیران احضار معصومه ابتکار، رئیس سازمان محیط‌زیست کشور به مجلس به خاطر آلودگی هوای تهران است. در عین حال او از کسانی است که به واسطه مدرک تحصیلی‌اش از مخالفان شدید تولید بنزین پتروشیمی است و معتقد است که این بنزین غیراستاندارد بوده و «بدون تعارف سرطان‌زاست.»
محمدجواد نظری‌مهر
نماینده مردم کردکوی، بندرگز، بندرترکمن و گمیشان در مجالس هشتم و نهم. دکترای دندانپزشکی دارد از دانشگاه شهید بهشتی تهران. از این‌رو عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و عضو فدراسیون پزشکی - ورزشی کشور هم هست. او زمانی هم رئیس هیأت کشتی استان گلستان بوده است. در سوابق او عضویت در فراکسیون‌ها و کمیسیون‌ها و شوراهای متعدد با موضوعات مختلف هم دیده می‌شود. اگرچه تخصصش حوزه پزشکی و سلامت است اما دستی هم در پست‌های ورزشی و عضویت در فراکسیون گردشگری دارد.
کمال‌الدین پیرموذن
مهندس عمران است و فوق‌لیسانس دولتی دارد. سال‌ها فرماندار و شهردار اردبیل بوده و دو بار عضو شورای شهر این شهر. تا زمان ورودش به مجلس هیچ سابقه فعالیت زیست‌محیطی نداشته تا این‌که عضو پرکار فراکسیون محیط‌زیست شد. خودش شروع علاقه‌اش به محیط‌زیست را از دوران شهرداری‌اش توصیف می‌کند و می‌گوید: نیمی از کار شهرداری مربوط به مسائل زیست‌محیطی است چون انسان‌ها باید از حق داشتن آب و هوای سالم بهره‌مند شوند و این وظیفه شهرداری است که این حق را برآورده کند. او معتقد است: «محیط‌زیست امانت است و نه غنیمت. امانتی که متاسفانه با افراط و تفریط مسئولان مورد تاراج قرار گرفته است.» او همواره از طرح‌های محیط‌زیستی حمایت می‌کند اما این بار و در قضیه نامه احداث جنگل ابر گاف بزرگی داد. به واسطه رفاقت نامه‌ای را امضا کرد که از محتوایش خبر نداشت، البته سریعا امضایش را پس گرفت و از رئیس‌جمهوری هم خواست زیر بار فشار این نامه نرود و مجوز ادامه احداث جاده جنگل ابر را ندهد.