شهروند| نخستین منشور حقوق دانشجویی رونمایی شد. این منشور ازجمله برنامه‌های معاونت فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دولت یازدهم بود که از‌سال گذشته، برای آشنایی دانشجویان با حقوقی که دارند در دستور کار وزارت علوم قرار گرفت. منشوری 30صفحه‌ای که با اتکا به قوانین و ضوابط موجود تدوین شد تا اساتید و دانشجویان با ظرفیت‌ها و اختیاراتی که دارند، آشنا شوند. به گفته معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در تدوین این منشور هیچ قانون یا ضابطه جدیدی به حقوق دانشجویان اضافه نشده است. سیدضیا هاشمی، در نشست «راه طی‌شده، افق پیش‌رو» که در آن از منشور حقوق دانشجویی هم رونمایی شد، گفت: «تهیه منشور یک‌سال زمان برد. در این مدت کارگروه‌های متعددی درگیر تدوین این منشور بودند. از ابتدا قرار بود براساس ضوابط و آیین‌نامه، منشوری نوشته شود که دانشجویان براساس قوانین موجود بدانند چه ظرفیت‌ها و اختیاراتی دارند. ما قانون‌گذار نیستیم بر همین اساس با اتکا به قوانین، اهم موادی که می‌تواند برای دانشجویان مفید باشد را جمع‌آوری کرده‌ایم.»
او با اشاره به اینکه می‌‌خواهیم به دانشجویان القا کنیم که با اتکا به ظرفیت‌های قانونی فعالیت‌های خود را تنظیم کنند، هدف از تدوین این منشور را فرهنگ‌سازی برای آشنایی دانشجویان با حقوقشان دانست و گفت: «این منشور، 11 بار بازنگری شده است چرا که دانشجویان باید خود را محق بدانند و به حقوقی که قانون تعریف کرده، آشنا باشند.»
هاشمی در ادامه با تأکید بر اینکه بعد از یک‌سال تلاش مشترک، جا دارد به ارزیابی عملکرد خود در حوزه‌های فرهنگی دانشجویی بپردازیم، ما اهل نقد و نقادی هستیم و باید اهل نقدپذیری هم باشیم، گفت: «رسالت حوزه فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه‌ها، پیوند دادن دانشگاه به جامعه است. یکی از کاستی‌های ما در همین زمینه است که نتوانسته‌ایم سرمایه‌های دانشگاهیان را آنچنان که شایسته است در خدمت جامعه قرار دهیم و همچنین اساتید و دانشجویان نگاه واقع‌بینانه به دانشگاه ندارند. جامعه نیز استقبال مناسبی از پیوند با دانشگاه نداشته است و مدیریت دانشگاه‌ها برای برقراری این پیوند تلاش کافی نداشته‌اند. ما نیز به‌عنوان مدیریت فرهنگی، بستر مناسبی فراهم نکرده‌ایم اما می‌دانیم که پیوند دادن دانشگاه به جامعه یک اولویت است.»
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در توضیح چگونگی شکل‌گیری پیوند بین دانشگاه و جامعه گفت: «در دانشگاه باید التزام و تعهد مشخص باشد. مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها امری مهم است و دانشگاه به‌عنوان یک سازمان مسئولیت اجتماعی دارد و باید منشأ تاثیرات در جامعه باشد.»
او با اشاره به اینکه حوزه فرهنگ حوزه پیچیده‌ای است و متاسفانه همگان خود را مدیری لایق برای فرهنگ می‌دانند، ادامه داد: «تاکنون نگاه‌های غیرتخصصی عوارض فراوانی داشته است.»
هاشمی با تأکید بر اینکه کرامت دانشگاهیان باید مورد توجه باشد، گفت: «متاسفانه تاکنون تصویر درستی از جایگاه دانشگاهیان به جامعه عرضه نشده است و رسانه‌ها گاهی تصویری غلط ارایه می‌دهند. این درحالی است که دانشگاهیان خطر و تهدیداتی برای جامعه نیستند، آنها چشم و چراغ جامعه‌اند.»
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم از اهمیت تقویت سازمان‌های مردم‌نهاد در دانشگاه‌ها سخن گفت و یادآور شد: «چنانچه قرار است تشکل‌های دانشجویی را به‌عنوان ان‌جی‌او به وزارت کشور معرفی کنیم، وزارت کشور معتقد است 5 الی 6هزار ان‌جی‌اوی فعال وجود دارد این درحالی است که در دانشگاه‌ها بیش از 10هزار ان‌جی‌اوی فعال داریم که شامل انجمن‌های علمی، تشکل‌ها و... می‌شود.»
برگزاری مراسم روز دانشجو در یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی
16 آذر و مراسم روز دانشجو، یکی از موضوعات اصلی حاشیه این مراسم بود. هاشمی در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه در روز دانشجو، فضای بانشاطی را در دانشگاه‌ها خواهیم داشت، گفت: «وزارت علوم برای برنامه ۱۶ آذر به همه دانشگاه‌ها اعلام کرده است که یک برنامه انبساطی و انضباطی داشته باشند و تقاضاها و برنامه‌های اساتید و دانشجویان را مورد حمایت قرار دهند. گزارشاتی که بنده در اختیار دارم حاکی از آن است که فضای بانشاط و پررونقی برای ۱۶ آذر در دانشگاه‌ها داریم.»
به گفته هاشمی، امسال مراسم روز دانشجو در یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی برگزار خواهد شد. او در این خصوص گفت: «بخشی از این برنامه‌ها اجرا شده و در سطح ملی برنامه‌ای را به‌عنوان یک برنامه ملی و نمادی داریم که در یکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران برگزار خواهد شد. از رئیس‌جمهوری برای حضور در این مراسم، دعوت شده است و امیدواریم این دعوت اجابت شود.»
سوالات برخی از خبرنگاران از محدودیت‌های اعلام‌شده به دانشگاه‌ها برای برگزاری مراسم روز دانشجو حکایت داشت که معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم در این خصوص هم گفت: «تنها محدودیت موجود محدودیت سالن‌های همایش است چراکه تقاضای دانشجویان برای برگزاری برنامه بالاست اما تعداد سالن‌ها محدود است. البته بخشی از جمعیت نیز در سالن‌های جنبی یا در فضای باز حضور خواهند داشت.»
او در پاسخ به این سوال که برخی دانشجویان دانشگاه تهران می‌گویند که به آنها اعلام شده مراسم ۱۶ آذر را در یک روز برگزار کنند، آیا چنین چیزی صحت دارد یا نه توضیح داد: «از نظر ما و وزارت علوم محدودیتی برای برنامه ۱۶ آذر دانشگاه تهران وجود ندارد اما طبیعتا در خود دانشگاه و برخی دستگاه‌های دیگر که با ما همکاری می‌کنند اولویت را بر این می‌دانند که برنامه‌ها در یک روز برگزار شود تا مدیریت آن راحت‌تر باشد و شور و شعف بیشتری در برنامه‌ها وجود داشته باشد. به جهت حساسیتی که در سطح ملی و در سطح دانشگاه‌ها وجود دارد، همه دستگاه‌های مختلف در این حوزه همکاری می‌کنند.»
هاشمی در ادامه از مذاکره وزارت علوم با وزارت کشور در زمینه تشکل‌های دانشجویی خبر داد و گفت: «در مذاكراتي كه با وزارت كشور داشتيم قرار شد تشكل‌ها و گروه‌هاي مختلف دانشجويي به سازمان‌های مردم‌نهاد تبدیل شوند.»
وزیر علوم: نگاه امنیتی در دانشگاه‌ها باید منتفی شود
در این نشست، وزیر جدید علوم، تحقیقات و فناوری که شنبه گذشته مراسم معارفه‌اش برگزار شد هم حضور داشت. محمد فرهادی، با اشاره به اینکه یک‌سال پرمشغله را پشت‌سر گذاشته‌ایم و امروز قرار است آنچه در حوزه فرهنگ و حوزه آموزش عالی و موسسات آموزشی انجام شده را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم، گفت: «دانشگاه‌ها ماموریت اصلی‌شان تربیت دانشجویانی است که عالم، کارآمد و دارای یک تخصص و علم و دانش باشند تا در جای‌جای برنامه‌های اجرایی کشور بتوانند خدمت کنند. دانشجویان سرمایه‌های کشور هستند و ما وظیفه داریم به آنها اعتماد کنیم. آنها آینده‌سازان و مجریان آینده این کشور هستند. باید دانشجویان را در امور مختلف مشارکت دهیم و این مشارکت فقط محدود به حوزه‌های دانشگاهی نیست بلکه عرصه بین‌الملل را نیز با موضوعات مختلف شامل می‌شود.»
او با اشاره به مشارکت دانشجویان در مسائل سیاسی، تأکید کرد: «فعالیت تشکل‌های دانشجویی باید قانونمند باشد و باید قوانین و مقررات مشخصی داشته باشند که خوشبختانه این قوانین از سوی مراجع اعلام شده و تشکل‌ها در چارچوب قوانین و مقررات باید فعالیت خود را داشته باشند و نباید اجازه بدهیم و بدهید که آنها دنباله رو تفکر یا جناح سیاسی باشند و این نیاز به مراقبت زیادی دارد چراکه موجب تنش و افراطی‌گری در محیط‌های دانشگاه می‌شود.»
دانشجو باید سیاسی باشد
سیاسی بودن یا سیاسی نبودن دانشجو و فضای دانشگاهی یکی از موضوعاتی بود که وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به آن پرداخت و ادامه داد: «اینکه دانشجو و دانشگاه سیاسی باشد و مسائل مختلف را بداند طبیعی است چراکه هم محیط فرهنگی و علمی است و هم اقتضای سن آنها ایجاب می‌کند که سیاسی باشند و از مسائل کشور، منطقه و جهان آگاهی داشته باشند و مقام معظم رهبری هم تأکید داشتند که دانشجویان باید سیاسی باشند اما سیاست‌زدگی و سیاست‌گریزی بد است و نباید دنباله رو جریان‌های سیاسی باشند و نباید اجازه دهیم که این فضا شکل بگیرد اما باید اجازه دهیم آنها در قالب همین تشکل‌ها و کرسی‌های آزاداندیشی آزادانه و راحت فعالیت سیاسی داشته باشند و این موضوع به ارتباط، نظارت و مدیریت کردن محیط فرهنگی، دانشگاه و تشکل‌ها بستگی دارد.»
او در ادامه با اشاره به اینکه باید در مواجهه با مطالبات دانشجویان و اساتید عادلانه برخورد شود، گفت: «دانشجویان و اساتید باید مطالبات و انتقادهای خود را در چارچوب قوانین بیان کنند. نقدهای آنها نباید مغرضانه و در جهت براندازی باشد. نقد دلسوزانه می‌تواند بسیار مفید باشد، نباید با آنها برخورد شود یا سرکوب شوند. مانند جریان بورسیه‌ها که گزارش آن ارایه شد و مورد بررسی قرار گرفت تا به کسی ظلمی نشود.»
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: «نباید در محیط‌های دانشگاه نگاه امنیتی وجود داشته باشد و ایجاد خوف و ترس کند. این نگاه امنیتی باید قطعا منتفی شود. دانشجویان باید در قالب تشکل‌ها و کرسی‌های آزاداندیشی حرف خود را بزنند.»
به گزارش مهر، فرهادی در حاشیه این نشست درباره روش انتصاب روسای دانشگاه‌ها و اینکه آیا مانند دوره فرجی‌دانا از نظرسنجی اساتید دانشگاه‌ها نیز در این زمینه استفاده می‌شود یا خیر، گفت: «مشورت گرفتن از اساتید دانشگاه اشکالی ندارد و مشکلی را در فرآیند انتصابات به وجود نمی‌آورد.» او همچنین در پاسخ به سوالی درباره استعفای برخی مسئولان وزارت علوم سکوت کرد.