چند روز پيش فيلم كوتاهي در شبكههاي اجتماعي پخش شد كه اوج دگرآزاري را ميرساند؛ جواني در پاركها ميگشت و برخي افراد را از پشت سر آتش ميزد و فرار ميكرد و يك نفر ديگر نيز از او فيلمبرداري ميكرد و شاید یک نفر هم با وسیله نقلیه آنان را فراری میداده است. البته افرادي كه در اين فيلم آتش ميگرفتند، ظاهرا ميتوانستند با قدري كوشش آتش را خاموش كنند و شايد دچار سوختگيهاي سطحي شده باشند، شايد هم سوختگيها بيشتر بوده باشد؛ ولي ترس و وحشت آنان به خوبي مشهود است.
چندي پيش نيز تصاوير ديگري از تعرض يك مجرم به كودكي در شوشتر منتشر شد كه آن نيز به وسيله فرد ثالثي تصويربرداري و پخش شده بود. به نظر ميرسد كه فضاي مجازي و امكان ديدهشدن موجب برخی تغييرات رفتاري شده است. كساني كه به لحاظ روحي و رواني علاقهاي به ديدهشدن دارند، بيش از سايرين به اين فضا علاقه نشان ميدهند. تعداد فالوورها و لايكها معيار پرستيز يا شخصيت افراد و مهمبودنشان شده است؛ اين افراد هر كدام كاري ميكنند كه بيشتر ديده شوند. اتخاذ مواضع تندتر و يا غيرمتعارفتر، استفاده از كلمات زشت و ركيك و بيادبانه پديدهاي معمول در اين فضا شده است. حتي تلويزيون نيز به اين مسير كشيده شده است و رفتار يك مجري با میهمان برنامه آن مصداق روشن اين پديده است. البته آنان اشتباه فکر نميكنند؛ زيرا اين رفتارها و سخنان بهتر ديده و شنيده ميشود و هدف آنان را برآورد ميكند. اگر كسي 10 يادداشت بامحتوا، عميق و منطقي بنويسد، بازتاب آن كمتر از يك جملهاي است كه درباره موضوعي با چاشني فحش و جمله ركيك همراه میشود؛ در واقع ما نيز به نحوي در فرآيند ديدهشدن اين افراد شريك هستيم. ولي يك پرسش مهم وجود دارد و اينكه چرا اقدامي را ميكنند كه نهايت آن معلوم است؟ يعني دستگيري و مجازات سخت. در همين موردِ ديگرآزاري از طريق آتشزدن افراد پليس اعلام كرد كه عملكنندگان بهسرعت شناسايي و دستگير شدند، يا در مورد افراد متجاوز شوشتر نيز خيلي سريع بازداشت شدند و در هر دو مورد با مجازاتهاي سنگيني روبهرو خواهند شد. آيا اين افراد نميدانند بهسرعت بازداشت و مجازات ميشوند؟ يا آنكه اقدام به این جنایت میکنند در حالی که منتظر چنين نتيجهای نيز هستند؟ ما نميدانيم كه كداميك از اين دو حالت درست است. شايد برخي بدانند و برخي نيز تبعات آن را پيشبيني نكنند. اگر پيشبيني نكنند، معلوم ميشود كه يك جاي كار آموزش اجتماعي در جامعه ما اشكال دارد. چگونه كساني از فناوري جديد استفاده ميكنند ولي از الزامات و امكانات و مشكلات آن تا اين حد بياطلاع هستند؟ به علاوه چهره اين افراد به خوبي يا تا حدودي در تصاوير منتشرشده ديده ميشود، پس چگونه دست به چنين اقدامي ميزنند و انتظار دارند که دستگیر نشوند؟ اين اتفاق به نسبت جديد است. جنايت هميشه بوده و هست و خواهد بود ولي اينكه كساني براي ديدهشدن جنايت كنند، آن هم ديدهشدني گسترده كه به طور طبيعي با مجازات سختي نيز مواجه خواهد شد، پديدهاي جديد است.