متین مسلم کارشناس روابط بین‌الملل
جمهوريخواهان قول داده‌اند با آغاز ماه ژانویه و شروع فعالیت کنگره و سنای تحت سیطره آنها، آقای رئیس‌جمهوری را به صليب بكشند و جان كري را جلوي عمارت كپيتول كباب کنند. گروه متحد لیندسی گراهام، کلی آیوت، مارکو روبیو، رابرت مندزو مک‌کین به‌عنوان محور مخالفت با ايران می‌گویند لازم است آنچه خود گفت‌وگوی بی‌هدف با تهران می‌خوانند،خاتمه یابد. آنها آقای اوباما را بی‌کفایت‌ترین رئیس‌جمهوری کشور توصیف و می‌گویند مذاکرات را متوقف یا آن را با تصویب تحریم‌های بیشتر و افزایش فشار‌های اقتصادی به تهران همراه کنید. باب کراکر رئیس احتمالی آينده کمیته روابط خارجی كنگره آينده نیز آشكارا وعده كارشكني داده و مي‌گويد آقای اوباما اکنون مانند پادشاهان رفتار می‌کند و سخن می‌گوید. شدت مخالفت و رويارویي‌های مجالس قانونگذاری با رئيس‌جمهوری در تاريخ ایالات متحده کاملا بي‌سابقه است. رویارویی که الزاما محدود به مسأله ایران نیست وطيف وسيعي‌تري از مخالفت‌ها پيرامون سياست‌هاي رئیس‌جمهوری را دربر می‌گیرد. از اختلاف بر سر بودجه و لایحه استقراض سالانه گرفته تا موضوع بیمه و خدمات اجتماعی و بحث مربوط به مهاجران، البته موضوع ایران اگرچه مهم‌ترین آنهاست، اما منشأ همه اختلافات نیست. محور شدن ایران بیشتر به این دلیل صورت گرفته که پرونده اتمی این کشور براي اعمال فشار به رئيس‌جمهوری به مثابه يك نقطه‌ضعف بزرگ با همراهی متحدان منطقه‌ای ایالات متحده در منطقه عربی و اسراییل برای برجسته کردن این ضعف، از قابلیت ویژه‌ای برخوردار است. به همين دليل صداي آنها برسر رئیس‌جمهوری روزبه‌روز در حال بلند‌تر شدن است اما با همه این اوصاف و آرایش نیروهای مخالف رئیس‌جمهوری در واشنگتن، چندان معتقد نیستم مخالفت اعضای مجالس با متد رئیس‌جمهوری برای حل پرونده هسته‌ای ایران با همه کارشکنی که انجام یا تهدید به آن می‌کنند، مبنایي ايدئولوژيك و پایه‌ای قسم خورده داشته باشد. اما متقابلا نمی‌توان کنگره و سنا را نادیده گرفت و سناتور‌هارا بازیگران نقش پایانی سناریو تصور کرد.
فعلا که در زمان حال زندگی می‌کنیم و تا آنجا که به شرایط امروز مربوط می‌شود، فعالیت‌های هسته‌ای ایران زمينه مستعد و خوبي براي حمله به آقاي رئيس‌جمهوري و تسويه‌حساب با حزب دمکرات فراهم کرده است. از آنجا که ما با حواریون سنت پاتریک در میان اعضای مجالس روبه‌رو نیستیم، دلیلی ندارد توقع داشته باشیم آنها متواضعانه همچون یک قدیس از این فرصت استفاده نکنند. همانگونه که از فرصت انتخابات 4 نوامبر بهره لازم را بردند و جواب مثبت از رأی‌دهندگان آمریکایی دریافت کردند. این شاید الزاما ربطی به محبوبیت جمهوریخواهان نزد افکارعمومی نداشته باشد، اما مسلما واکنشی منفی بود به نارضایتی از سیاست‌های آقای رئیس‌جمهوری. زمینه‌ای که برای تداوم انتقام‌گیری در انتخابات 2016 ریاست‌جمهوری کاملا برای جمهوریخواهان فراهم است. اما آیا تهدید‌های اعضای کنگره و سنا در برابر ایران با توجه به موقعيت بسيار دست بالایي كه جمهوريخواهان در این مجالس پيدا كرده‌اند، واقعا اجرایي خواهد شد؟ نمی‌توان گفت خیر، اما اجازه دهيد فعلا به اين سوال پاسخ مثبت هم ندهیم. مخالفان کاخ‌سفید مي‌دانند تأکید بر حصول «توافق خوب» البته از ديد آنها، بدون توجه به توافق جامعی که ممکن است و احتمالا میان ایران و قدرت‌های جهانی شکل بگیرد، می‌تواند به مخاطره ایجاد شکاف (صرف‌نظر از ابعاد آن) میان برخی اعضاي 3+3 با ایالات متحده و نیز توسعه نگاه شرقی در سیاست خارجی ایران منجر شود. ریسکی که نه از جانب تهران، بلکه از سوی متحدان اروپایی ممکن است متوجه ایالات متحده شود. با این حال فکر می‌کنم اگر نگویم اطمینان دارم، چنانچه ایران و قدرت‌های جهانی بتوانند تا ماه مارس 2015 یا آنگونه که وزیرخارجه ایران وعده داده زودتر از 7ماه آینده، به یک موضع مشترک و نسبتا قابل‌قبول و نه الزاما موردرضایت کامل در 3محور«میزان غنی‌سازی و بانک سوخت، تعداد سانتریوفیوژ‌های فعال و جدول زمانی تعدیل و در نهایت رفع تحریم‌ها»دست یابند، بی‌شک کار برای کنگره و سنای تحت نفوذ جمهوریخواهان در داخل کشور قدری سخت‌تر خواهد شد، البته این بستگی مستقیم به نحوه برخورد آقای رئیس‌جمهوری با نمایندگان دارد که چگونه بتواند آنها را قانع کند توافق احتمالی با تهران منطبق با منافع و امنیت ملی کشور است. این سخت‌ترین کار اوست، نه توافق با تهران.
يك ديپلمات فرانسوي نزديك به تيم مذاكره‌كننده كشورش در گفت‌وگو‌هاي وين مي‌گويد «نكته بسيار مهم در مذاكرات اخير برخورد نسبتا واقع‌گرايانه و در نتیجه پیشرفتی بود كه همه طرف‌هاي مذاكره‌كننده به آن دست یافتند و پرزیدنت روحانی هم در تهران به آن اشاره کرد. اكنون نكته پنهاني نداريم. اتفاقا به همين دليل ادامه مذاكرات براي 7ماه آينده ضروری شد و ما هم این‌کار را کردیم اما این‌که پرزیدنت اوباما این پیشرفت‌ها و موارد مشابه آینده را چگونه در کنگره خواهد فروخت، یک دغدغه جدی است.»
بخش مهمی از ماجرای حل پرونده ایران به همین نکته اشاره شده دیپلمات فرانسوی مربوط می‌شود که آقای اوباما در مصاحبه دوم نوامبر با شبکه (ای – بی – سی)خود به آن اشاره مستقیمی کرد. او توانایی اقناع افکارعمومی و سناتورهای عصبانی را دارد؟ شاید! اما تا قبل از توافق با تهران عبور از چنین مانعی الزامی است تا آن زمان به قول فنلاندی‌ها هرگونه نشانه‌گذاری زیر سایه ابر اشتباه است.