گروه اقتصادی شهروند| بالاخره صد و شصت و ششمین اجلاس اوپک پایان یافت؛ اجلاسی که در وضع حاضر اهمیت بسیار زیادی برای کشورهای عضو و به‌خصوص ایران داشت و تصمیم بر آن شد که کارتل، سقف تولید 30‌میلیون بشکه در روز خود را حفظ کند. به محض تمام شدن اجلاس اخبار بي‌حاصل بودن مذاکرات، تأثیر خود را بر بازارها گذاشت. در مدت زمان کمی بهای نفت دوباره افت کرد. از سوی دیگر سهام شرکت‌های نفتی در بورس‌های سراسر جهان راکد شد سهام شرکت نفت ملی چین با 5.5‌درصد کاهش روبه‌رو شد و همین‌طور سهام نفت و گاز شرکت‌های اروپایی نیز 4.9‌درصد کاسته شد. نفت خام برنت آمریکا 8.6‌درصد کاسته شد و به 68.70 دلار در هر بشکه رسید. اما به نظر می‌رسید آسیایی‌ها با این خبر امید به احیای اقتصادشان را به دست آورده‌اند.
اوپک درحال فروپاشی
تصمیم دیروز در وین موجب شد که قیمت جهانی نفت به پایین‌ترین رقم از‌ سال 2010 تاکنون برسد، قیمتی که به معنای از دست رفتن توجیه اقتصادی برخی پروژه‌های تولید نفت شیل خواهد بود. اوپک بین تقویت قیمت‌ها و حفظ سهم خود در بازار گزینه دوم را برگزید و موجی در بازار ایجاد کرد که دیر یا زود پیامدی جز کاهش تأثیرگذاری اوپک در معادلات انرژی جهان نخواهد داشت.
به تعبیر خبرگزاری بلومبرگ نیز تصمیم اوپک آن بود که این سازمان دیگر برای خود نقش حمایت‌کننده از قیمت‌ها از طریق تغییر میزان تولید را قایل نیست و ترجیح می‌دهد سهم خود را از بازار حفظ کند. تصمیم اوپک مبنی بر واگذار نکردن سهم خود از بازار به تولیدکنندگان رقیب، جنگ قیمت در بازار نفت را تشدید می‌کند و تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا را به چالش می‌کشد. مایک ویتنر، رئیس بخش تحقیقات بانک سوشیت جنراله در نیویورک می‌گوید: «ما درحال ورود به یک دوره جدیدی از قیمت نفت هستیم، دوره‌ای که در آن بازار خود عرضه را مدیریت می‌کند، نه عربستان و اوپک.» براساس برآوردهای خود اوپک، با گسترش عرضه نفت آمریکا، تقاضا برای نفت این سازمان تا ‌سال 2017 هر ‌سال کاهش خواهد یافت و میزان سهم اوپک از بازار جهانی نفت را به پایین‌ترین رقم در بیش از 25‌سال گذشته خواهد رساند. براساس آمارهای جمع‌آوری شده، اوپک در ماه اکتبر روزانه 30.97‌میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده که برابر پنجمین ماه متوالی بالاتر از سقف تعیین شده بوده است.  هری تچیلینگوئیریان، تحلیلگر بازار کالا در بانک بي‌ان‌پی پاریباس لندن هم گفت: «اوپک تصمیم گرفته است تا نقش خود به‌عنوان کاهش دهنده تولید نفت را رها کند و تصمیم‌گیری در مورد قیمت نفت را به خود بازار واگذار کند... با این حساب اگر قیمت نفت برنت به 70 دلار برسد، نباید تعجب کرد.» سهیل‌المزروعی، وزیر انرژی امارات دو روز قبل در مصاحبه‌ای اظهار داشت، تولیدکنندگان متعارف و سنتی اوپک دیگر نمی‌توانند قیمت‌ها را دیکته کنند. وی افزود، تازه‌واردها در بازار که هزینه تولید نفتشان بسیار بالاست و موجب فزونی عرضه شده‌اند، کسانی خواهند بود که قیمت را تعیین می‌کنند. براساس آمارهای جمع‌آوری‌شده توسط بلومبرگ، اکنون که قیمت‌ها پایین‌تر از سطح موردنیاز برای 9 عضو اوپک جهت برقراری تعادل در بودجه‌هایشان است، اوپک نیز با فشار مواجه خواهد بود.
ریچارد مالینسون، تحلیلگر موسسه انرژی اسپکتس در لندن گفت: «آنها اقدام جمعی‌ای انجام نداده‌اند... اما این بدان معنا نیست که اگر قیمت‌ها پایین باقی بماند، آنها در طی چند ماه آینده نیز اقدامی صورت نخواهند داد.»
نفت 100 دلاری رویای بودجه ایران
اکنون باید دید وضع ایران چه خواهد شد. در شرایطی که ایران تحریم است و درآمد‌های نفتی خود نیازمند است، کاهش بهای نفت به معنای مشکلات بیشتر برای ایران است. اما در این راه ایران تنها نیست، ونزوئلا در مرز ورشکستگی است، روسیه درحال تحریم است و عراق همچنان درگیر داعش است. بنابراین تصمیم اوپک آینده چند کشور را تغییر داد.
اگرچه وزیر نفت ایران پس از پایان نشست پشت درهای بسته در جمع خبرنگاران گفت: نتیجه نشست امروز آنچه ما می‌خواستیم نبود، اما باید به یاد داشت، موقعی که قیمت نفت در اوایل سراشیبی قرار داشت، هیچ تلاشی در زمینه برگزاری جلسه فوق‌العاده نکرد، زیرا پیش قدم شدن برای برگزاری چنین جلسه‌ای که هم وزرای نفت اکوادور و ونزوئلا خواستار تشکیل‌اش بودند، می‌توانست روند نزولی قیمت نفت را متوقف و یا شیبش را کمتر کند. از خیلی قبل، می‌شد پیش‌بینی کرد که نشست روز پنجشنبه برای اوپک یک پیچ تاریخی است، پیچی که مهارت اعضای این سازمان در عبور سلامت از آن، دست‌فرمان اوپک برای هدایت قیمت نفت در جاده پر پیچ‌وخم اقتصاد جهان را به رخ می‌کشید؛ اما شرایط اقتصادی و سیاسی جهان به‌قدری پیچیده شده است که این روزها دیگر همه‌چیز براساس منطق اقتصادی صرف پیش نمی‌رود. از یک‌سو اعراب اوپک به رهبری عربستان در توافقی نانوشته با مصرف‌کنندگان بزرگ نفت در غرب، عزمشان را برای تغییر ندادن سیاست‌های تولید اوپک جزم کرده‌ بودند و از سوی دیگر تولیدکنندگانی مثل ونزوئلا، لیبی و ایران که معمولا به تندروهای اوپک شهرت دارند، نتوانستند همتایان خود را در سازمان مجاب‌کنند که با تصمیمی جدید، این سیگنال را به بازار نفت بدهند که این سازمان هنوز قدرت دارد و هنوز نفس می‌کشد.جالب این‌جاست که این‌بار ایران برخلاف نشست‌های پیشین بیشتر از همیشه رویکرد محافظه‌کارانه‌ای را در پیش گرفته بود، تا آن‌جا که بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران در توجیه این‌که چرا ایران خواستار برگزاری نشست اضطراری اوپک نشده است، توضیح داده بود که اگر چنین نشستی درخواست می‌شد اما به نتیجه مطلوب نمی‌رسید، بیشتر اثر منفی برای ایران داشت تا مثبت. از طرف دیگر، شاید زنگنه هم به این حقیقت پی برده است که ایران با شرایط فعلی صنعت نفتش، تأثیرگذاری سابق را نه‌تنها بر بازار نفت، که حتی بر اعضای اوپک هم ندارد. چرا که از یک‌سو زنگنه تصمیم گرفت به‌جای هرگونه موضع‌گیری رسمی رسانه‌ای که ممکن بود بعدا برایش گران تمام شود، با سفر به کشورهایی که فکر می‌کرد می‌تواند حمایتشان را جلب کند نظراتش را پشت درهای بسته به مسئولان نفتی سایر کشورها منتقل کند و از سوی دیگر در بدو ورود به وین و درست زمانی که دنیا انتظار داشت موضع ایران را در حمایت از تصمیم جسورانه اوپک بشنود. اکنون مهم آن است که مسئولان بودجه‌نویس کشور باید بدانند قیمت نفت هرگز به 100 دلار باز نخواهد گشت و براساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده توسط کارشناسان خبره بین‌المللی بازار نفت قیمت نفت در تابستان‌ سال 2015 به حدود 55 تا 60 دلار می‌رسد، بنابراین بهتر است از هم‌اکنون قیمت نفت را چنان در بودجه تعیین کنند تا در‌ سال آینده شاهد کسری بودجه نباشیم.
براساس اعلام سخنگوی دولت، قیمت نفت برای لایحه بودجه ۷۰ دلار در هر بشکه پیش‌بینی شده است.
بیانیه اوپک
براساس رسم معمول اوپک، در پایان اجلاس نیز بیانیه‌ای صادر کرد که در آن ضمن تشریح وضع بازار نفت از اجماع اعضای اوپک بر حفظ سقف تولید این سازمان در سطح 30‌میلیون بشکه در روز، تمدید دوره دبیرکلی البدری برای 6 ماه و انتخاب وزیر نفت نیجریه به‌عنوان رئیس جدید اوپک برای یک‌سال آینده خبر داده شده است. اوپک در بیانیه خود آن جایی که به وضع بازار نفت اشاره می‌کند از وجود نفت مازاد در بازار و چشم‌انداز تشدید این مشکل سخن می‌گوید و حتی از وضع قیمت‌ها ابراز نگرانی می‌کند. حفظ سقف تولید اوپک با چنین توصیفی از بازار نفت هماهنگ به نظر نمی‌رسد و این مسأله وجود ملاحظات غیراقتصادی در اتخاذ مواضع برخی اعضا و تحمیل این تصمیم به سایر اعضا را آشکار می‌سازد.  همچنین در این اجلاس دکتر برنارد مومر، نماینده ونزوئلا در نزد اوپک را به‌عنوان رئیس شورای حکام برای‌ سال 2015 و احمد مسیلی، نماینده الجزایر را به‌عنوان رئیس علی‌البدل شورا انتخاب كرد . کنفرانس تصمیم گرفت تا مدت دبیرکلی آقای عبدالله البدری را برای یک دوره 6 ماهه دیگر تا 31 دسامبر 2015 تمدید کند.کنفرانس همچنین بودجه سازمان برای ‌سال 2015 را به تصویب رساند. کنفرانس مقرر کرد که نشست عادی بعدی اوپک در روز 5 ژوئن 2015 بلافاصله بعد از سمینار بین‌المللی اوپک با موضوع «نفت: موتور توسعه» در وین برگزار شود.

تبعات کاهش دوباره نفت در بازارهای جهانی؛
 دلار دوباره قدرت گرفت

شهروند| روز گذشته در بازارهای جهان قیمت طلا با 5 دلار کاهش به 1184.8 دلار به ازای هر اونس رسید. این رقم نشان‌دهنده 0.42‌درصد تغییر است. همچنین قیمت کنونی طلا 58.8 دلار کاهش داشته و نسبت به قیمت ماه گذشته نیز 26.8 دلار پایین‌تر است. قیمت جهانی هر اونس نقره نیز با 0.07 دلار کاهش به 16.12 دلار رسید. بهای نفت خام در ساعات ظهر به 71.12 دلار به ازای هر بشکه رسید اما بعد از آن به 68.85 دلار سقوط کرد. کاهش قیمت نفت و طلا نشان‌دهنده قدرت گرفتن دلار است. ارزش یورو و پوند در مقابل دلار به 1.2453 و 1.5687 رسید.
  اما در بازارهای داخلی بهای طلا و سکه افزایش یافت.
نرخ فروش هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید در روز پنجشنبه در بازار 938‌هزار و 500 تومان، طرح قدیم 937‌هزار و 500 تومان، نیم‌سکه 471هزار تومان، ربع سکه 269‌هزار و 500 تومان و سکه گرمی 170‌هزار تومان اعلام شد. همچنین نرخ هر گرم طلای زرد 18 عیار در بازار داخلی 96‌هزار و 59 تومان و نرخ هر اونس طلا در بازارهای جهانی 1185 دلار است. در همین حال، صرافان بازار ارز نرخ هر دلار آزاد را برای فروش 3315 تومان، هر یورو را 4160 تومان، هر پوند را 5205 تومان و هر درهم امارات را 905 تومان اعلام کردند.