فاطمه صفری- شهروند| اجاره‌بهای پراید دست‌کمی از اجاره خانه ندارد! برای اینکه متوجه شوید این موضوع فقط یک ادعا نیست، کافی است کمی آگهی‌های دیوار را بالا و پایین کنید تا قضیه دست‌تان بیاید.
«اجاره پراید جهت کار در اسنپ و تپسی» عنوان بسیاری از آگهی‌هایی است که در سایت دیوار به چشم می‌خورد. پرایدهایی که با اجاره‌بهایی حدود یک‌میلیون و 600 تا یک‌میلیون و 800هزار تومان کرایه داده می‌شوند و البته برای رانندگان اسنپ و تپسی هیچ جذابیتی ندارند. جالب است که در این میان پرایدهایی که دارای طرح ترافیک هستند، تا 3میلیون تومان در ماه اجاره داده می‌شوند. رانندگان تاکسی‌های آنلاین می‌گویند؛ درست است نوسانات دلار ارج و قرب پراید را زیاد کرده است! اما مالکان این خودرو بدانند درآمد راننده‌های آنلاین آنقدرها هم نیست که برای پراید، اجاره‌ای تقریبا به اندازه اجاره خانه تعیین کنند!
اجاره پراید ماهی 2 میلیون
اگر سروکارتان به دیوار و آگهی‌های آن افتاده باشد، کم نیستند از این دست آگهی‌های اجاره‌ای؛ آگهی‌های اجاره پراید و تیبا برای کار در اسنپ و تپسی که البته این روزها اجاره‌بهایشان را تقریبا دوبرابر کرده‌اند.
یکی از مالکان، متن آگهی‌اش را به این صورت تنظیم کرده است: «یک دستگاه پراید 131 مشکی در سلامت کامل فنی دارای معاینه فنی و بیمه مناسب برای کار در اسنپ و تپسی اجاره داده می‌شود. اجاره‌بها روزانه 60هزار تومان است و تسویه باید به صورت هفتگی انجام شود.»
البته آگهی‌دهنده پا را فراتر گذاشته و شرط و شروط دیگری برای اجاره خودرویش تعیین کرده است و آن اینکه فقط رانندگان متاهل و متعهد ساکن تهران تماس بگیرند!
به صاحب آگهی زنگ می‌زنم. مدل خودرو 88 است و مالک به هیچ عنوان حاضر نمی‌شود مبلغ اجاره‌بها را پایین بیاورد. او به هزینه‌های سنگین استهلاک خودرو اشاره می‌کند و می‌گوید: قیمت باتری خودرو به 500- 600هزار تومان رسیده است، چطور توقع دارید خودرو را با قیمت کم در اختیار آژانس‌های آنلاین بگذارم؟
اجاره‌بهای پراید دوبرابر شده است
آگهی‌های قدیمی‌تر را از گوگل سرچ می‌کنم. اجاره پراید مدل 87 در سال آذرماه سال 96، روزانه 30هزار تومان در ماه بوده است. با این وجود حالا مالکان پراید حاضر نمی‌شوند با رقمی کمتر خودرویشان را اجاره دهند. البته در میان آگهی‌های رنگارنگ یکی از مالکان پراید حاضر می‌شود تخفیف دهد و خودرویش را با مبلغ 1.5میلیون تومان در ماه اجاره دهد، البته به شرط آنکه برایش محرز شود راننده احتیاج مبرم به کار دارد.
اجاره پرایدهای قراضه
مدل پرایدهای اجاره‌ای معمولا بالا نیست و کمتر به آگهی برمی‌خوری که پرایدهای نو و زیر 4سال عمر را برای کار در آژانس‌های آنلاین عرضه کرده باشند. در این میان پرایدهایی که طرح ترافیک دارند، با قیمتی نزدیک به دوبرابر پرایدهای معمولی اجاره داده می‌شوند. البته شرایط اجاره این پرایدها هم کمی سخت‌تر است و شرط و شروط‌ها بیشتر.
در متن یکی از این آگهی‌ها آمده است: «پراید دارای طرح ترافیک جهت اسنپ یا تپسی اجاره داده می‌شود.» و در شروط اجاره توضیح داده شده است که مستاجر پراید باید روزانه 100هزار تومان اجاره پرداخت کند که با این حساب اجاره ماهانه پراید طرحدار حدود 3میلیون تومان در ماه می‌شود.
به جز این، مالکان شرایط دیگری برای اجاره پراید طرحدار قایل شده‌اند. ارایه چک و سفته به مبلغ 40میلیون تومان و ودیعه 6میلیون تومانی از دیگر شرایط اجاره پراید طرحدار است.
تعیین ساعت کار برای مستاجران پراید!
برخی مالکان پراید برای کار مستاجران با خودروهایشان محدودیت زمانی تعیین کرده‌اند! به‌عنوان مثال در یکی از آگهی‌ها ساعت 7 صبح تا 7 شب برای کار با خودرو تعیین شده است و خودرو در روزهای تعطیل در اختیار مستاجران قرار نمی‌گیرد، درواقع مستاجران خودرو باید در ساعاتی غیر از ساعات تعیین‌شده خودرو را به پارکینگ مورد نظر مالکان تحویل دهند.
هزینه تعمیرات را چه کسی می‌دهد؟
هزینه تعمیرات خودرو به عهده مستاجر است؟ این سوال را از برخی منتشرکنندگان آگهی می‌پرسم و یکی از آنها اینگونه پاسخ می‌دهد: انواع خودروهای خارجی و ایرانی موجود سالم هستند و نیازی به تعمیر ندارند. البته برای اطمینان اجاره‌کننده قبل از تحویل، خودرو را به تعمیرگاه می‌بریم تا مشتری از این باب اطمینان حاصل کند.
از او می‌پرسم اگر در طول مدت اجاره مشکلی برای خودرو پیش آید، هزینه آن با چه کسی است؟ و او پاسخ می‌دهد: بستگی به نوع هزینه دارد، مثلا اگر مربوط به لنت و تعویض روغن و جلو‌بندی خودرو باشد و در طول دوران اجاره این مشکلات پیش آید با اجاره‌کننده است، چراکه ما قبل از تحویل خودرو تمام این موارد را تعویض می‌کنیم و سپس تحویل مشتری می‌دهیم. البته امین هم که چند سالی است در این کار است، همین را می‌گوید با این تفاوت که هزینه تعمیرات آنی برعهده اجاره‌کننده و هزینه‌هایی چون لاستیک و بیمه با مالک خودرو است.
البته مالکان خودرو توضیح می‌دهند که معمولا قبل از اجاره‌دادن، خودروها را خودشان بیمه می‌کنند، اما اگر در حین اجاره مشکلی برای خودرو به وجود بیاید، مشتری علاوه بر هزینه مازاد بیمه باید خسارتی را هم بپردازد.
اجاره‌بهای پراید جوک است
رانندگان تاکسی‌های آنلاین اجاره‌بهای خودروهای پراید را چیزی شبیه جوک توصیف می‌کنند. محمد یکی از رانندگان اسنپ است و وضع و درآمد‌ش را اینگونه توصیف می‌کند: «معمولا دو دسته از افراد برای کار به اسنپ و مسافرکشی روی می‌آورند؛ کسانی که بیکار مانده‌اند و مجبورند یا شغل دومی‌ها.»
او در ادامه می‌گوید: اگر متوسط کرایه سفرهای اسنپ را 10هزار تومان در نظر بگیریم، درواقع باید برای تامین اجاره روزانه 60هزار تومان چیزی حدود 6 سرویس در روز ببریم و این یعنی 8 تا 12 ساعت کار کردن با اسنپ، فقط برای اینکه اجاره دربیاید و سهم مالکان اسنپ و تپسی پرداخت شود.
محمد تاکید می‌کند: با این حساب ما باید شب ها هم نخوابیم و کار کنیم تا به درآمد برسیم!
نمی‌صرفد!
یکی دیگر از رانندگان آنلاین می‌گوید: «شما در نظر بگیرد برای یک روز کاری نزدیک به 60 لیتر بنزین نیاز داریم، بدون در نظر گرفتن هزینه‌های جانبی دیگر که 70هزار تومان می‌شود، باز هم به نظرتان اجاره خودرو آن هم روزی 50هزار تومان به‌صرفه است؟!»
حرف‌های این راننده اسنپ بیراه هم نبود، چراکه با در نظر گرفتن قیمت بنزین استهلاک خودرو، سود شرکت و.... نمی‌تواند درآمد زیادی را برای هر راننده‌ای به دنبال داشته باشد، چراکه این روزها با نگاهی به تعرفه قیمت تعمیرات خودرو به این مهم پی می‌بریم، به‌عنوان مثال اگر تا چند هفته پیش هزینه تمام‌شده تعویض روغن برای ال90 نزدیک به 70هزار تومان تمام می‌شد، اکنون بابت این کار 170هزار تومان پرداخت شود.
پدرام یکی دیگر از رانندگان اسنپ به «شهروند» می‌گوید: «خودروی اجاره‌ای به‌صرفه نیست، معلوم نیست سرویس داشته باشی یا نداشته باشی. از کله صبح تا بوق سگ باید کار کنی تا درآمد داشته باشی که بخشی از آن هم مربوط به خودرو است، اگر مشکلی برای خودرو پیش نیاید، چون معمولا خودروهای اجاره‌ای مدل‌های پایین دارند و هر روز یک جای کار میلنگد.» پدرام از شهرستان آمده و به صورت دو شیفت کار می‌کند تا شاید بتواند پول دانشگاهش را درآورد. «تنها وقت آزادم در هفته دو روزی است که به دانشگاه می‌روم، آن هم خودرو را به دوستم قرض می‌دهم تا با آن کار کند و بعد نصف می‌کنیم.» پدرام کاری مشابه به شرکت‌های اجاره خودرو می‌کند، با این تفاوت که شرکت‌های اجاره خودرو دیگر کاری به صفر و صد درآمد ندارند و قیمتی مشخص دارند، تنها 60-50هزار تومان روزانه، اما پدرام و دوستش در صفر و صد سود و زیان با هم شریکند.