مهرنوش گرکانی | مدیرکل اسبق امنیت سیستم‌های ارتباطی سازمان تنظیم مقررات از سال 1388 تا 1393 به عنوان یک دهه شصتی در نظام مدیریتی جمهوری اسلامی هر راهکار مدیریتی، علمی و ساختاری که لازم بود برای رسیدن به وزارت در یکی از مهمترین وزارتخانه‌های دنیای جدید در ایران را انجام دهد، پیمود. او امروز نزدیک به یک سال است پشت میزی نشسته که بعد از مسائل اقتصادی و سیاسی، موضوعات درگیر با وظایف او و وزارتخانه‌اش، در تاکسی و کوچه و بازار و گوشی‌های موبایل و توییتر بیش از همیشه در زبان‌ها می‌چرخد.
بررسی کارنامه یک ساله کاری او با توجه به شعارها و سرتیترهایی که از مجموعه دولت و وزارتخانه‌اش در زمینه کسب‌وکار دیجیتال و نوپا، فیلترینگ، نظام تعرفه سرویس‌های اینترنتی، زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات و زیرساخت‌های اتصال جهانی، اجرای دولت الکترونیک، صیانت از داده‌ها و حقوق کاربران مطرح شده، موضوع این نوشته نخواهد بود. هر چند که در مورد همه این موارد و موضوعاتی بیشتر از این حرف‌های مثبت و منفی زیادی برای گفتن هست؛ اما حالا در صفحه دیجی‌وند به سبک و سیاق حضور وزیر جوانی که حالا وزارتش هم یک‌ساله شده، می‌پردازیم.
او 6 مرداد 96 یعنی سه هفته زودتر از شروع وزارتش، حساب کاربری رسمی خود را در توییتر، معروف‌ترین میکروبلاگ و شبکه اجتماعی جهان با لوگویی به شکل یک پرنده آبی‌رنگ با انتشار توییتی که معرفی نشانی و لینک اینستاگرام حساب خودش بود، منتشر کرد.
تا همین روزها که یک‌سالگی حساب توییتر و وزارتش است، بیش از 210 توییت منتشر کرده و 20 توییت از دیگران را هم بازتوییت کرده است. این میزان فعالیت در توییتر و انتشار توییت و بازنشر توییت دیگران در میان وزرا، معاونان و مسئولان امروز و دیروز دولت قابل توجه است اما به اندازه 151 پاسخی که آذری جهرمی به توییت‌های دیگر کاربران داده، جذابیت ندارد. شاید آن چیزی که فعالیت‌های توییتری آذری جهرمی را حتی نسبت به حساب توییتری محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه محبوب ایرانیان متمایز می‌کند، همین پاسخگویی او و جواب‌های بعضا غیرمنتظرهاش در توییتر است.
تسلط و آشنایی کاملش با زبان و دنیای توییتر، به‌خصوص دنیای کاربران فارسی‌زبان توییتر، او را از همه هم‌مسلکان خود جدا کرده است.
اکانت توییتر جهرمی 65200 پیگیرکننده دارد که در مقابل یک‌میلیون پیگیرکننده صفحه توییتر محمدجواد ظریف رقم زیادی نیست؛ اما رویکرد آذری جهرمی در واردشدن به موضوعات حساس جامعه از پاسخ‌دادن به برچسب‌های امنیتی که در ماه‌های اول وزارتش به او زده می‌شد، تا توضیح درباره مسائل مربوط به هزینه‌های اینترنت و اپراتورها و اپلیکیشن‌ها و پاسخ‌دهی و آماردهی شفاف درباره قاچاق و البته جالب‌تر از همه آنها دادن پاسخ‌های مستقیم ریز و درشت به شهروندان توییتری از ماجرای اختلال در اپلیکیشن برنامه جام‌جهانی فردوسی‌پور تا پاسخ‌دهی درباره مسائل حقوق شهروندی و صیانت از داده‌ها او را متمایز از هر مدیر دولتی و حکومتی دیگر در تاریخ جمهوری اسلامی در استفاده از رسانه کرده است. در برابر بیش از شصت و پنج‌هزار پیگیر صفحه آذری جهرمی، او پنج اکانت توییتر مربوط به توییتر امام‌خمینی(ره)، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی(ره)، حسن روحانی و سید محمد بطحایی را فالو کرده است.
جهرمی در 210 توییت منتشرشده توسط خودش، بیش از 295هزار لایک از مخاطبان دریافت کرده و به طور میانگین هر توییت او 1407 لایک خورده است و کامنت‌هایی که آذری جهرمی در پاسخ به مخاطبانش منتشر کرده بیش از 20هزار لایک دریافت کرده‌اند.
دست آذری جهرمی، بیش از 90 بار روی دکمه لایک در توییتر رفته و در کنار لایک‌کردن توییت کاربران غیر مشهور و فعالان حوزه تکنولوژی، توییت‌هایی را از رضا رشیدپور (مجری و برنامه‌ساز تلویزیون)، حسام‌الدین آشنا (مشاور رئیس‌جمهوری)، حسین درخشان (نویسنده و تحلیلگر رسانه)، آرش برهمند (سردبیر ماهنامه پیوست)، پاول دوروف (موسس پیام‌رسان تلگرام)، نیما اکبرپور (خبرنگار حوزه فناوری)، سیدمحمد بطحایی (وزیر آموزش‌وپرورش)، یاشار سلطانی (روزنامه‌نگار) و مقام معظم رهبری و ریاست‌جمهوری اسلامی ایران را لایک کرده است.
اما یکی از جالب‌ترین توییت‌های لایک‌شده توسط آذری جهرمی توییتی است که کاربری با نام «فیله مرغ با سس سیر» آن را نوشته: «خواب دیدم فردای سیزده بدره، منم با همکارام نشستیم سر کلاس آذری جهرمی. ایشون داره دانشجوها رو با یه لحن بسیار تند و به زبان انگلیسی مواخذه می‌کنه! خوشبختانه قبل از اینکه درس منو چک کنه، از خواب پریدم! آقای آذری جهرمی بیا بابت استرسی که ایجاد کردی، پاسخگو باش!»
در اهمیت تاثیرگذاری فضای مجازی همین نکته کافی است که او 6 توییت از مجموعه توییت‌های خود را به دفاع از شخص خودش در برابر برچسب‌هایی که درباره شرایط پیشین کاری او قبل از رسیدن به وزارت مطرح شده بود، اختصاص داد.
اما بیشترین کلیدواژه‌ای که جهرمی در توییتر از آن استفاده کرده و درباره آن موضوع حرف زده «کسب‌وکار نوپا» است. به همین سادگی می‌توان فهمید که دغدغه اصلی جهرمی و آن‌چه که در پس ذهن وزیر می‌گذرد، ماجرای پیوند تکنولوژی و اقتصاد است. او مسائل و مشکلات قضائی و قانونگذاری اعم از کافی‌نبودن قوانین یا دست و پاگیر بودن برخی از قوانین را معضلی مهم در رسیدن به اهداف وزارتخانه‌اش می‌داند و دومین موضوع و کلیدواژه‌ای که درباره آن در توییتر صحبت کرده، همین قانون و مسائل قضائی است. با توجه به حساسیت زیاد جامعه و مطالبه‌گری فراوان از جهرمی در توییتر درباره موضوع مسدودسازی و مسائل مربوط به اپراتورها، فیلتر و فیلترینگ در کنار اپراتور سومین و چهارمین کلیدواژه پرتکرار آذری جهرمی در توییترش است. کلیدواژه پرتکرار بعدی او اما کلمه «فساد» و «شفافیت» است. نکته‌ای که به خوبی نشان می‌دهد مسائل مرتبط با وزارت ارتباطات هم مانند برخی بخش‌های دیگر مملکت از مسائلی مثل فساد و عدم شفافیت
رنج زیادی می‌برد.
وزیری که با استفاده از مجوز قانونی خودش از ظرفیت شبکه کارآمد و تاثیرگذاری مانند توییتر، در کنار دیگر سران و کارگزاران و مسئولان نظام در حال بهترین استفاده برای پاسخگویی و بسط روابط عمومی و تبلیغات وزارتخانه‌اش است، آیا توان این را خواهد داشت که توییتر را بدون استفاده از فیلترشکن‌های مخرب آزاد کند؟ تا روزهای پایانی سال اول وزارتش شاید کارهای زیادی انجام داده باشد اما این مورد را هنوز انجام نداده تا بتواند دل بسیاری از تاثیرگذارترین فعالان فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و رسانه‌ای را در دنیای توییتر به دست بیاورد. آذری جهرمی که همواره زمزمه‌هایی مربوط به تلاشش برای پوشیدن کسوت ریاست‌جمهوری ایران را تکذیب کرده، در سال‌های باقیمانده از وزارتش هنوز کارهای زیادی برای انجام‌دادن دارد.
کارهایی زیرساختی مربوط به حفظ حریم شخصی و آزادی رسانه‌های دیجیتال و توجه بیشتر به خواست مردم. کارهایی که شاید از جنس دیدار با تی‌شرت و شلوار جین با کیمیا علیزاده نباشد و بیشتر به قول‌هایی که داده شده، نزدیک باشد.