تینا صفاهیه| روزهای باقیمانده تابستان وقت خوبی برای طبیعت‌گردی است. هنوز کلاس‌های دانشگاه و مدرسه شروع نشده و هوا هم کم‌کم خنک می‌شود؛ این یعنی به‌راحتی میتوانید دوستان و خانواده‌تان را برای یک برنامه اردویی دور هم جمع کنید. البته بد نیست قبل از حرکت یک چادر مناسب بخرید و نصب آن را تمرین کنید. به این ترتیب هر وقت خسته شدید و اطرافتان زمین خوبی برای چادرزدن وجود داشت، میتوانید به سرعت چادرتان را برپا کنید. چادرزنی برای امدادگرها، جوانان و داوطلبان هلال‌احمر هم استفاده زیادی دارد. در مناطق سیل‌زده و زلزله‌زده نخستین پناهگاه برای افراد حادثه‌دیده همین چادرهای امدادی است. مهارت در چادرزنی برای کوهنوردها هم ضرورت دارد و خیلی وقت‌ها حیاتی است. به هر حال چه کوهنورد یا امدادگر باشید و چه یک مسافر معمولی، چادر و اصول چادرزنی ممکن است به کارتان بیاید. در این چند صفحه روش برپایی چادر و نگهداری از آن و نکات ایمنی و مواردی که در خرید باید در نظر گرفت را جمع‌آوری کرده‌ایم. این توصیه‌ها حتما به درد خودتان و بقیه می‌خورد؛ اما بگذارید جدی‌ترین توصیه را همین اول بنویسیم که به درد طبیعت هم می‌خورد: لطفا هر کجا چادر زدید، حواستان به طبیعت باشد. به کار بردن جمله «اینها که در طبیعت زود تجزیه می‌شوند» در مورد پوست میوه، کاغذ و این‌طور چیزها حرف مشترک همه دشمنان طبیعت است.
چادرزنی در 9 گام
این راهنما که البته بیشتر تصویری است، قبل از همه به درد اعضایی می‌خورد که چادرهای تولیدی هلال‌احمر را در اختیار دارند؛ البته اگر کمی خلاقیت داشته باشید سایر چادرهای میله‌ای موجود در بازار را هم تقریبا با همین روش می‌شود نصب کرد. در مورد چادرهای نسل اول موجود در بازار یا همان‌هایی که به شکل یک دایره جمع می‌شوند، اما باید بیشتر حواستان را جمع کنید. بهتر است قبل از سفر حتما چند باری تمرین کنید تا زیر و بم کار دستتان بیاید و حسابی حرفه‌ای بشوید.
ابتدا یک قطعه زمین مسطح و محکم با مساحت حداقل 12 مترمربع انتخاب کنید.
قبل از نصب زیر سطح چادر را از سنگ و اشیای نوک‌تیز پاک کنید.
ابتدا سه قطعه اصلی بام را نصب کنید. هر کدام از این قطعات از چهار تک‌لوله تشکیل شده‌اند که با فنر به هم متصل هستند.
بام چادر توسط 6 قطعه لوله ارتباطی تکمیل می‌شود.
پایه‌های چادر (6قطعه 2تکه) را به صورت نیمه به اسکلت بام متصل کنید.
بدنه چادر را زیر بام قرار دهید و بندها و حلقه‌های آن را به سه قطعه اصلی بام متصل کنید.
پایه‌های چادر را به صورت کامل بر پا کنید و میله انتهای پایه‌ها را از حلقه‌های اطراف چادر عبور دهید.
بندهای اطراف چادر را با فاصله مناسب به پایه‌های جانبی متصل کنید.
پوشش ضد آب را روی بام قرار دهید و طناب‌های آن را بکشید و با میخ به اطراف چادر محکم کنید.
انتخاب نوع چادر
کمپینگ یا کوهنوردی
قبل از دسته‌بندی چادرها باید بدانیم که همگی از دو بخش اصلی تشکیل می‌شوند: اسکلت نگهدارنده و روکش. وظیفه اسکلت نگه‌داشتن روکش و شکل‌دادن به چادر است و از فلز، چوب، فایبرگلاس یا کانال‌های بادی ساخته می‌شود. روکش هم از انواع پارچه‌ها دوخته می‌شود و مانند سقف و دیوارهای یک ساختمان، فضای بیرون را از داخل جدا می‌کند. انواع چادرها را می‌توانیم با توجه به کاربرد، شکل و نوع روکش آنها به چند دسته تقسیم کنیم:
دسته‌بندی براساس کاربرد
چادرهای کمپینگ
بیشترین تنوع را بین چادرها دارند. چادرهای کمپینگ بسته به تعداد افراد، ابعاد و نوع برنامه شکل‌های مختلفی دارند. این چادرها برای کمپ‌ها و مسافرت‌های خانوادگی استفاده می‌شوند.
چادرهای کوهنوردی
طراحی و اجزای سازنده این چادرها کاملا تخصصی است و متناسب با ارتفاع، کاربرد و ضرورت‌های دیگر تیم‌های کوهنوردی طراحی می‌شوند. این چادرها سبک و کم‌حجم هستند و می‌توان آنها را به سرعت نصب کرد، در برابر باد مقاوم هستند و کف آنها عایق رطوبتی دارد. به علاوه چادرهای کوهنوردی به دلیل نوع کاربردشان سیستم تهویه هوا دارند.
چادرهای دیواره نوردی
بسیار تکنیکی هستند و با تکنولوژی بالا ساخته می‌شوند. در مسیرهای بلند روی دیواره استفاده از این چادرها ضروری است.
چادرهای اضطراری بقا
حجم بسیار کمی دارند و به راحتی می‌توان آنها را در کیف بقا قرار داد. این چادرها یک نفره و بدون اسکلت هستند و فقط در شرایط اضطراری برای محفوظ‌بودن از باد و باران استفاده می‌شوند.
شکل ظاهری چادرها
چادرها ممکن است تک دیرک یا چند دیرک باشند. از نظر شکل ظاهری هم طراحی‌های مختلفی دارند: چادرهای اردوگاهی، خیمه‌ای، تونلی، گنبدی، چند وجهی و.. ..
انواع روکش
روکش چادرها ممکن است لایه‌های مختلفی برای مقابله با باد، بارش و حفظ گرمای داخل داشته باشد. با توجه به کاربرد چادر و آب و هوای مقصدتان میتوانید تصمیم بگیرید که کدام روکش مناسب‌تر است.
باز و بسته‌کردن چادرهای فنری
نخستین چادرهایی که به بازار آمدند، چادرهای دایره‌ای یا همان فنری بودند و هنوز هم خیلی از خانواده‌ها در سفرهای کوتاه و بلندشان از آنها استفاده می‌کنند. این چادرها از پارچه ضد آب و سه فنر یک‌تکه تشکیل می‌شوند. برای بازکردن چادرهای فنری کافی است با یک حرکت پیچشی آن را از حالت جمع‌شده خارج کنید و بعد هم با میخ به زمین محکم کنید؛ ولی جمع‌کردن این چادرها کار چندان آسانی نیست و اگر راهش را بلد نباشید، سر و کله زدن با همین سه فنر نه چندان بزرگ ممکن است دردسرساز شود. به همین خاطر هم بعضی از سایت‌های طبیعت‌گردی یک کلیپ چند ثانیه‌ای برای آموزش بستن چادرهای دایره‌ای ساخته‌اند: ابتدا چادر را از عرض جمع کنید تا به شکل یک صفحه نیم‌دایره‌ای بدون عمق دربیاید و آن را عمودی نگه دارید. بعد نقطه بالای این نیم‌دایره را با دست پایین بیاورید و با کمک پا به ضلع پایین برسانید. سپس میله‌های عمودی چادر را که حالا به شکل قوس درآمده‌اند با دو دست بگیرید و طوری کنار هم قرار دهید که کل چادر به شکل یک دایره دربیاید. استفاده از این چادرها مشکلاتی دارد که باعث شده فروش آنها به‌تدریج کمتر شود و طبیعت‌گردها از انواع جدیدتر چادرهای کمپینگ استفاده کنند. برای مثال حجم چادرهای فنری در حالت بسته زیاد است و این موضوع حمل آنها را دشوار می‌کند. به علاوه وزن این نوع چادر به خاطر وجود فنرها زیاد است و اگر مراقب نباشیم تیزی لبه فنرها ممکن است باعث پارگی پارچه چادر شود.
نکاتی درباره نگهداری و استفاده از چادر
وسیله شعله‌دار ممنوع
از آنجا که چادر از پارچه ساخته شده، در تماس با اجسام تیز و برنده به سرعت پاره می‌شود؛ به همین دلیل موقع بسته‌بندی باید میخ‌های چادر و دیرک‌ها را در کیسه‌ای محکم و جدا از چادر بگذاریم و آنها را بدون حفاظ لابه‌لای چادر قرار ندهیم.
چادر را روی باربند خودرو و زیر بارهای سنگین و تحت فشار قرار ندهید.
هرگز چادر را وقتی خیس است، جمع نکنید و اگر مجبور به این کار شدید در نخستین فرصت آن را از کیسه بیرون بیاورید و در هوای آزاد خشک کنید.
برای بیشترشدن دوام کف چادر بهتر است قبل از نصب آن زیر چادر پارچه یا زیرانداز قرار دهید تا مستقیما با زمین تماس نداشته نباشد.
بندهای چادر را تا حد لازم بکشید و سفت کنید. فشار بیش از حد سبب پاره‌شدن بند یا بدنه چادر می‌شود.
برای باز و بسته‌کردن زیپ‌های چـادر از هــر دو دستـتـان استفاده کنید و آنها را صاف و بدون زاویه نگه دارید.
همیشه دیرک‌ها و میخ‌ها را در کیسه مخصوص‌شان حمل کنید و مواظب باشید موقع نصب یا جمع‌آوری چادر گم یا زیر پا کج و شکسته نشوند.
بعد از جمع‌کردن میخ‌ها و دیرک‌ها آنها را بشمارید و از کامل‌بودن آنها قبل و بعد از برنامه مطمئن شوید.
از قراردادن چادر کنار مواد نفتی و شیمیایی و شستن آن با این مواد جداً خودداری کنید.
هر گونه پارگی را حتی اگر کوچک باشد، قبل از زیادترشدن و پیش از اجرای برنامه کنترل و ترمیم کنید.
از روشن‌کردن هر گونه وسیله گرمایشی و روشنایی که دارای شعله باشد، در چادر خودداری کنید. پوشش چادر قابل اشتعال است و ایجاد شعله در آن می‌تواند خطرناک باشد. بهتر است غذا را خارج و دور از چادر درست کنید و برای روشنایی چراغ‌های باتری‌دار به کار ببرید. برای گرم‌شدن در چادر هم لباس گرم بپوشید یا از کیسه خواب و کیسه آب گرم استفاده کنید.
درِ چادر را فقط زمان ورود و خروج باز کنید و بلافاصله ببندید؛ این کار از ورود حیوانات موذی و گزنده و نفوذ سرما، باد و باران به داخل چادر جلوگیری می‌کند.
موقع نصب چادر حواستان حتما به این چند نکته باشد
جهت باد را تعیین کنید
موقع نصب چادر جهت وزش باد را تعیین کنید و یکی از دیرک‌های عمودی چادر را در جهت باد قرار دهید. درِ چادر هیچ وقت نباید مقابل باد قرار بگیرد، چون باد، برف، باران و خاک وارد چادر می‌شوند.
برای تعیین جهت باد چند روش وجود دارد؛ میتوانید به جهت حرکت برگ‌ها نگاه کنید یا انگشتتان را در دهانتان خیس کنید و جهت حرکت آب را روی آن بررسی کنید. یک راه دیگر هم این است که کمی خاک بردارید و آرام روی زمین بریزید، جهت حرکت ذرات خاک جهت باد را نشان می‌دهد.
برای اینکه چادرتان در برابر باد و طوفان مقاوم باشد، باید میخ‌ها را به درستی بکوبید.
میخ‌ها باید خلاف راستای کشش بندها در زمین جای داده شود تا بتوانند بیشترین فشار را تحمل کنند.
بعد از نصب چادر سعی کنید وسایلتان را در گوشه‌های آن قرار دهید. این کار به استحکام و شکل‌گیری بهتر چادر کمک می‌کند.
کف، بدنه و سقف چادر باید کاملا کشیده و صاف باشد. وجود چروک هم حجم داخلی چادر را کم می‌کند و هم باعث می‌شود موقع بارندگی آب بین چروک‌ها جمع شود و به داخل نفوذ کند. باد هم در گودی‌ها با بدنه چادر تماس بیشتری پیدا می‌کند و چادر را از جا می‌کند.