مهتاب جودکی روزنامه‌نگار

آخرین محیط بان یک سال پیش جانش را از دست داد: 10 آبان 1396،  علی‌اکبر قنبری‌راد برای گشت زنی در منطقه‌ای بین بهاباد و اردکان با نیروی انتظامی همراه شده بود و اشرار او را کشتند. تعداد محیط بانانی که در چهار دهه گذشته جانشان را برای دفاع از محیط زیست از دست دادند، با او به 120 نفر رسید.
یک سال پیش از آن، سال سیاهِ محیط بانان بود. سه محیط بان هرمزگان، به فاصله دو روز کشته شدند. هنوز یادآوری آن روزها برای دوستداران محیط زیست، تلخ است: سوم تیر 95، پرویز هرمزی و محمد دهقانی در منطقه حفاظت شده گنو در درگیری مسلحانه با پدر و پسر شکارچی کشته شدند.گلوله ها مستقیما به قلب و سر محیط بانان خورده بود. عصر روز بعد گلوله شکارچیان، سینه منوچهر شجاعی ، محیط بان پارک ملی بمو، را شکافت و جانش را گرفت. پیش از اینها هم مرگ
محیط بانان 117 بار دیگر تکرار شد و هر بار دلخراش بود. به تمام این محیط بانان «شهید» می گفتند اما اغلب، پرونده هایشان در بنیاد شهید خاک می خورد. از میان 120 محیط بانی که برای دفاع از آب و خاک این سرزمین جان سپرده بودند، تنها 17 نفر «شهید» محسوب می شدند. تا اینکه بالاخره دستورالعمل تازه ای به یگان حفاظت محیط زیست ابلاغ شد: محیط بانان جان باخته، مثل نیروهای مسلح، مشمول دریافت تسهیلات و امتیازات می شوند.
درگیری میان محیط بانان و شکارچیان غیرمجاز هر روز یا کشته داده یا مجروح، یا از میان محیط بانان یا از میان شکارچیان. 150 محیط بان در طول این چهار دهه در راه محیط زیست «جانباز» نامیده شده اند و البته جانباز «محسوب نشده اند»، مثل علی آرامش فر، که خرداد 95، پای راستش با تیرهای ساچمه ای سوراخ سوراخ شد و کم کم از کار افتاد. او سرپرست منطقه دنای شرقی بود، تیر شکارچیان پایش را متلاشی کرد، آرامش را از او گرفت، خانه نشینش کرد و درگیر پول دوا و دکتر هر روزش.
یا می شود قصه چندین محیط بانی را مثال زد که ناخواسته باعث مرگ یک شکارچی شدند و به زندان افتادند؛ بعضی از آنها هنوز در حبس اند و بعضی با گذراندن دوران حبس و دادن دیه آزاد شدند، مثل قربان محمد دبیری، محیط بان گمیشان. با وجود تمام مشکلاتی که محیط زیست ایران و حافظانش از سر می گذرانند، تصمیمات تازه برای دفاع از محیط بانان، رنگ و بوی بهبود و نشان از تکاپوی سازمان محیط زیست دارد، با تمام
خلأ های قانونی و اجرایی.  
بر اساس استاندارد جهانی، هر ۱۰۰۰ هکتار عرصه یک محیط بان دارد اما در کشور ما هر ۱۲ هزار هکتار یک محیطبان. تعداد پاسگاه‌ها در کشور هم حدود یک ششم استاندارد جهانی است.  مسأله فقط همین نیست اما این‌ها را می شود توی لیست خبرهای خوب هفته گذاشت: محیط بانان دیگر برای مراسم تشریفات به کار گرفته
نمی شوند، بالاخره سه میلیارد تومان برای پرداخت دیه محیط بانان تخصیص داده شد، از این به بعد جرایم محیط بانان در دادسرای نظامی و قضائی پیگیری می شود، مثل نیروهای مسلح و البته یک خبر تکراری و بد: لایحه حمایت از محیط بانان و جنگل بانان هنوز به سرانجام نرسیده، این لایحه مراحل نهایی بررسی را در کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس طی می‌کند و در این مسیر خاک می خورد.