شهروند| جلال‌الدین میرزای رزاز، رئیس انجمن تغذیه ایران است که انتقادی جدی نسبت به رژیم‌های سخت دارد؛ رژیم‌هایی که در مدت زمان کوتاه، منجر به کاهش وزن زیاد می‌شود. او می‌گوید افرادی که این نوع رژیم‌ها را از متخصصان تغذیه گرفته‌اند، می‌توانند موضوع را به سازمان نظام پزشکی یا انجمن تغذیه ایران اطلاع دهند. او در گفت‌وگو با «شهروند» توضیح بیشتری درباره این رژیم‌ها می‌دهد.
چه رژیمی از نظر شما رژیم اصولی است؟
به‌طور کلی، برای کاهش وزن باید چند فاکتور مورد توجه قرار گیرد، یکی این‌که میزان کالری دریافتی تعیین شود، فعالیت روزانه افزایش یابد، کالری دریافتی روزانه کم شود، از داروهای مجاز برای لاغری استفاده شود، بیماری‌های زمینه‌ای اصلاح شود و درنهایت از دستگاه‌هایی که به لاغری کمک می‌کند، استفاده شود. رژیمی که به این فاکتورها توجه کند، رژیم درستی است.
وقتی وارد بحث رژیم‌های لاغری می‌شویم، با فهرستی از انواع رژیم‌ها مواجه می‌شویم، مثل رژیم کانادایی و آمریکایی و تک‌خوری و ... اینها چقدر قابل اعتماد هستند؟
به طور کلی، رژیم‌های تک‌خوری، رژیم سیب و آش، رژیم کانادایی و ... به هیچ وجه از نظر علمی مورد تایید نیستند.
اما خیلی از این رژیم‌ها استفاده می‌شود و جزییات آن هم به راحتی در دسترس است. خیلی‌ها هم استفاده کرده و در مدت زمان کوتاه به نتیجه رسیده‌اند.
بله، اما از نظر علمی مورد تایید نیستند، به‌طورکلی براساس قانون تغذیه، در هر ماه بین 3.5 تا 5 کیلو کاهش وزن مجاز است، حتی اگر افراد برای کاهش وزن عجله دارند، نباید سراغ رژیم‌هایی بروند که در مدت زمان کوتاه منجر به کاهش وزنشان می‌شود، چراکه آسیب‌های زیادی برایشان خواهد داشت. نکته قابل توجه این است که هر زمان در قالب یک رژیم 10درصد از وزن بدن کاهش پیدا کند، رژیم باید وارد مرحله تعادلی و تثبیت شود و به همان شکل قبلی ادامه پیدا نکند. در این مرحله رژیم غذایی باید به مدت سه تا چهار ماه متوقف شود.
در برخی از رژیم‌های لاغری، مصرف مواد دارای کلسیم به این دلیل که روند کاهش وزن را مختل می‌کند، حذف شده است، این مسأله می‌تواند درست باشد؟
خیر، حذف کلسیم در رژیم‌های غذایی اشتباه است، چراکه در مقالات علمی آمده رژیم پرکلسیم می‌تواند منجر به کاهش فشارخون و وزن شود.
درست است، اما خیلی از کسانی که در مدت زمان کوتاه وزن زیادی کم کرده‌اند، مثلا در 4 ماه نزدیک به 40 کیلو وزن کم می‌کنند، این رژیم‌ها را از متخصصان تغذیه گرفته‌اند.
این رژیم‌ها کاملا اشتباه هستند و آن پزشک مرتکب تخلف شده است. افراد می‌توانند این مسائل را به انجمن تغذیه ایران یا سازمان نظام پزشکی اطلاع دهند تا ماجرا از نظر قانونی پیگیری شود. اینها از نظر قانون متخلف هستند.
این رژیم‌ها که در مدت زمان کوتاه منجر به کاهش وزن زیادی می‌شود، چه آسیب‌هایی را می‌تواند به بدن وارد کند؟
اینها آسیب‌های جدی به بدن وارد می‌کنند، البته گاهی شاهد هستیم این رژیم‌ها را یک پزشک متخصص نمی‌دهد، کارشناسان تغذیه یا افرادی از رشته‌های دیگر هستند که به این ماجرا ورود پیدا می‌کنند، چرا که لاغری و کاهش وزن موضوعی است که جذابیت زیادی دارد و بازارش داغ است. به‌طور کلی، این نوع رژیم‌ها آسیب جدی به کبد و سیستم قلب و عروق وارد کرده و سیستم پوست و مو را مختل می‌کنند.
خیلی‌ها در طول دوره رژیم از مشکلات روحی و کم‌خوابی هم شکایت می‌کنند.
بله، بیشتر کسانی که این عوارض را دارند، از قرص‌های لاغری استفاده می‌کنند، اغلب این داروها حاوی آمفتامین هستند که دستگاه عصبی مرکزی را تحریک می‌کند.
عمدتا در چه فصل‌هایی از سال میزان تمایل افراد برای رژیم لاغری زیاد می‌شود؟
عمدتا در فصل تابستان که اوقات فراغت بیشتر است و بازار میوه متنوع‌تر. بهار و تابستان به‌طور کلی، بیشتر فصل‌هایی هستند که در آن رژیم‌های لاغری گرفته می‌شود. به‌ویژه این‌که بعد از عید است و افراد در تعطیلات بدخوری و اضافه وزن پیدا کرده‌اند.
ورزش چقدر می‌تواند روند لاغری را سرعت بخشد؟
خیلی زیاد، ورزش یکی از فاکتورهای مهم در افزایش فعالیت فیزیکی و کالری‌سوزی است.