شهروند | همایش ملی اعتدال روز گذشته با حضور برخی از چهره‌های سیاسی و فرهنگی و با قرائت پیام حسن روحانی، ریاست‌جمهوری، در محل کتابخانه ملی آغاز به کار کرد. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی، محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس‌جمهوری، حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس‌جمهوری، حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی یونسی دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی در این همایش حضور داشتند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی در سخنانی در این همایش با بیان این‌که با دشمنی کردن، تلخی کردن و افراط‌گرایی جامعه از بین می‌رود، اظهار کرد: در روزگار خود دیدیم کسانی را که تندزبانی کردند اما بیشتر از همه خودشان آسیب دیدند. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی صبح دیروز در همایش اعتدال که در کتابخانه ملی درحال برگزاری است، با اشاره به تعاریف موجود در مفهوم عدالت گفت: عدالت و اعتدال از خواسته‌های مشترک جامعه امروزمان است. وی در ادامه افزود: اعتدال یکی از مفاهیم کلیدی در بیانات اهل بیت است. امام علی(ع) هنگامی که اهل بیت پیامبر (ص) را معرفی می‌کند آنها را در جایگاه مقابل افراط و تفریط قرار می‌دهد. تولیت حرم مطهر امام خمینی(س) در ادامه با اشاره به آثار اجتماعی اعتدال‌گرایی خاطرنشان کرد: امام علی(ع) می‌فرمایند جامعه معتدل هلاک نمی‌شود. امام همچنین می‌فرمایند: کسی که اعتدال پیشه کند سختی‌ها برایش آسان می‌شود. با اتکا به خداوند، آسان گرفتن کارها و اعتدال‌گرایی می‌توان سختی‌ها را به‌سادگی تبدیل کرد. حسن خمینی همچنین با بیان این‌که بقای نام نیک یکی دیگر از خواص اعتدال‌گرایی است، خاطرنشان کرد: در احادیث آمده که باید از افراط و تفریط پرهیز کرد چون موجب ملامت می‌شود. ممکن است در دوره‌ای موجی بیاید و افرادی را در نظر بگیرد اما پس از فرو نشستن موج به همین افراد انتقاد می‌شود که چرا این‌گونه شد؟ وی همچنین گفت: اعتدال موجب الفت دل‌ها می‌شود. پیامبر (ص) می‌فرماید: اعتدال موجب نزدیک شدن قلوب به هم می‌شود. متاسفانه امروز جامعه ما به بی‌ادبی دچار شده است. چرا ما نمی‌توانیم با هم مهربانانه صحبت کنیم ادب یعنی پایبندی به هنجارهای مطلوب اجتماعی. ما احتیاج داریم یک گام بزرگ به سوی ادب برداریم. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی همچنین خاطرنشان کرد: بخشش یکی از حلقه‌های گمشده جامعه ماست. گویی ما نمی‌توانیم بخشش داشته باشیم. گذشته، دیگر گذشته است. طبق نظر امام سجاد(ع)، انسان‌ها حق دارند بخشیده شوند. یکی از قواعد جامعه معتدل وجود بخشش است. جامعه افراطی کینه را افزایش می‌دهد.
همچنین، محمد نهاوندیان، دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در سخنانی در این همایش با تأکید بر لزوم تفسیر مفهوم اعتدال، اظهار کرد: درست است که مردم در یک حرکتی اجتماعی به تصویری اجمالی از اعتدال رأی می‌دهند یا در سازمان ملل نسبت به قطعنامه‌ای اقبال نشان می‌دهند، اما این اعتدال نیاز به تفسیری عملیاتی دارد؛ چرا که زمانی که اعتدال به ارزشی مقبول تبدیل شود تزویر آغاز می‌گردد و ادعای انتساب به آن مفهوم گسترده‌تری پیدا می‌کند. درنتیجه تبیین اعتدال ملزومی بسیار ضروری است.
وی با تأکید بر لزوم آموزش روش‌های عملیاتی اعتدال، اظهار کرد: اگر گمان شود که رویکرد اعتدالی عبارت است از یک اقتباس وارداتی از مکاتب سیاسی غربی، گمانی غلط است؛ چرا که اصل رویکرد اعتدالی اسلام ناب محمدی(ص) است. وی با بیان این‌که بسیار خطا بود اگر کسانی گمان می‌کردند با شعار عدالت باید با تندی و تندخویی رفتار کنند، اظهار کرد: ارائه‌ای دلنشین‌تر، زیباتر و بهتری از عدالت جز اعتدال وجود ندارد. وی با اشاره به سیاست‌های دولت یازدهم در موضوع پرونده هسته‌ای ایران، خاطرنشان کرد: رویکردی که دولت تدبیر و امید با مأموریتی ازسوی مردم در پیگیری بحث هسته‌ای کشور داشته است این است که سانتریفیوژ باید بچرخد و همه اقتصاد نیز باید بچرخد. نهاوندیان تأکید کرد: ما در عین حال که باید در یک بعد خاص از حقوق ملت حراست کنیم، نباید در مقابل انسداد مردم در حوزه‌های دیگر چشم بپوشیم.
نهاوندیان در ادامه به آسیب‌های موجود در مسیر اعتدال اشاره کرد و تحمیل روش‌های افراطی را ازجمله این آسیب‌ها دانست و گفت: گاهی برخوردهایی صورت می‌گیرد که مقابله با آنها به نظر می‌رسد در مواقعی با روش‌های بردبارانه پاسخ ندهد اما ما باید تلاش کنیم تا جایی که می‌توانیم و امکان دارد با بردباری برخورد کنیم.
اعتدال در عرصه سیاست یعنی توجه به آرای مردم
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در پیام خود به همایش ملی اعتدال، در تعریف اعتدال در عرصه سیاسی نوشت: « اعتدال در عرصه سیاست یعنی توجه به آرای مردم و قرار دادن فعالیت‌های دولتمردان در چارچوب دانایی، راستی و اخلاق و دوری از غرور و خودمحوری. پیام اصلی اعتدال در عرصه کشورداری این است که اداره جامعه ما با علایق و سلایق گوناگون بدون دانش، گفت‌وگو و سعه صدر امکان‌پذیر نیست. به این دلیل همواره علاقه‌مندان به کشور و انقلاب اسلامی را دعوت کرده‌ام که بیایید با سعه صدر با مسائل برخورد کنیم. بگذاریم افراد حرفشان را بزنند و به خاطر اشکال‌های کوچک، آدم‌های بزرگ را کنار نگذاریم». رئیس‌جمهوري در ادامه پیام خود افزود: « هرچند بر این نکته تأکید دارم که اعتدال به‌طور عام از سرشت فعالیت سازنده سیاسی جداناشدنی است و به‌طور خاص نیز انتخابی ضروری برای برون‌رفت از شرایط آسیب‌زای تقابل‌ها و افراط‌گری‌های کنونی در عرصه‌های سیاست داخلی و بین‌المللی می‌باشد اما فراتر از این دریافت‌های عام، تردیدی ندارم که گشودن لایه‌های گوناگون اندیشه اعتدال نیازمند تدقیق و تامل اندیشمندانه شما دانشگاهیان و دانشوران است. اگرچه اعتدال با دوری از افراط و تفریط معرفی شده است اما این معنایی نیست که برای معرفی مفهومی که قرار است راهنمای حرکت همه‌جانبه دولت و پیشرفت و توسعه ملت باشد کفایت کند. حسن روحانی در ادامه، عناصری نظیر درک جدیدی از تجدد ایرانی، توسعه اقتصادی پایدار همراه با عدالت در سطوح فردی، گروهی و منطقه، برقراری توازن میان آرمان‌خواهی و واقع‌بینی، تعامل سازنده با جهان، شناسایی‌کننده مقدورات و محدودیت‌های تاریخی یک ملت، دانش‌محوری و ارج نهادن علم، به رسمیت شناختن تکثر، توازن در بهره‌برداری از محیط‌زیست، توازن در نسبت قدرت دولت و جامعه و حرکت متوازن به سوی توسعه همه‌جانبه را ازجمله عناصری دانست که می‌توان از آنها به‌عنوان ظرفیت‌های نهفته در مفهوم اعتدال یاد کرد. روحانی همچنین بر لزوم تصویر چهره رحمانی اسلام و زدودن رفتارهای خشن و افراطی از آن تأکید کرد.