زهرا جعفرزاده| فیلم‌های بیمارستانی در ماه‌های اخیر یکی پس از دیگری در فضای مجازی، تلفن‌های‌همراه و... منتشر می‌شود. هنوز مدت زمان زیادی از انتشار گسترده فیلم زنی در اتاق عمل نمی‌گذرد که فیلم دیگری این‌بار با موضوع درد کشیدن مرتضی پاشایی پیش از مرگش روی تخت بیمارستان، منتشر شده است. فیلمی که بلافاصله پس از مرگ این خواننده پاپ، در سایت‌ها و وایبر و... دست به دست چرخید و هزاران بار کلید واژه‌هایش توسط کاربران اینترنتی جست‌وجو شد؛ فیلمی که خیلی‌ها آن را دانلود کردند و به تماشای لحظات درد کشیدن بیماری، نشستند. انتشار فیلم‌هایی با موضوع بیمار و اتفاقی که برایش در بیمارستان می‌افتد، اما بیش از همه انگشت اتهام را به سمت کادر درمانی بیمارستان نشانه می‌گیرد. کادری که پزشک و پرستار و بهیار و ... هستند و حفظ اسرار بیمار، آنها را از هرگونه انتشار اطلاعات باز می‌دارد.
حالا کار به جایی رسیده که وزیر بهداشت هم نسبت به انتشار این فیلم‌ها واکنش نشان می‌دهد و از اقداماتی سخن به میان می‌آورد که دراین‌باره انجام شده. «از معاون حقوقی وزارت بهداشت خواسته‌ام پیگیر ماجرای «فیلم‌های بیمارستانی» باشد و حتما لایحه‌ای به مجلس ببرد، البته تعرض به حریم خصوصی فقط به بیمارستان‌ها مربوط نمی‌شود و نباید این اقدامات را به پرستاران نسبت داد.» به گفته حسن‌ هاشمی، این تنها پرستاران یا کارکنان نیستند که در محیط بیمارستان حضور دارند، عیادت‌کنندگان و همراهان بیمار هم هستند که نمی‌شود جلوی آنها را گرفت. او درباره لایحه پیشنهادی به مجلس به «فارس» می‌گوید: «البته این لایحه ممکن است باعث شود تا رسانه‌ها دیگر نتوانند به راحتی به بیمارستان‌ها وارد شوند. با این همه این لایحه باید زودتر با همکاری وزارت دادگستری تهیه و مجازاتی هم برای متخلفان تعیین شود.»  او صنعتی‌شدن را یکی از دلایل وقوع این اتفاقات می‌داند، با این توضیح که: «صنعتی‌شدن عوارضی دارد که فقط به بیمارستان‌ها اختصاص ندارد چرا که می‌بینیم از حریم خصوصی افراد در خانه، مجالس عروسی و مراسم مختلف به صورت غیراخلاقی تصاویری را تهیه و با آبرو و حیثیت افراد بازی می‌کنند این همان خط قرمزی است که به‌عنوان اخلاق مدنظر ما قرار دارد.»  وزیر بهداشت، این اطمینان را می‌دهد که: «اگر موردی در بیمارستان‌ها وجود داشته حتما با آن برخورد می‌شود، ما چنین چیزی را نه می‌پذیریم و نه وجود داشته و نه وجود خواهد داشت.» وزیر دولت یازدهم به نکته قابل توجهی اشاره می‌کند. او می‌گوید: که پیدا کردن منتشرکنندگان این فیلم‌ها در فضای مجازی کمی مشکل است، اما مهم‌تر از آن گسترش اخلاق‌مداری در جامعه است. «اخلاقی‌گرایی باید عمومی شود و درعین‌حال از مسئولان آغاز شود چرا که مردم به مسئولان نگاه می‌کنند و می‌بینند روابطشان چگونه است، آیا اخلاق را ترویج می‌دهند یا آن را تخریب می‌کنند.»
 قانون برای برخورد با
پزشک و پرستار متخلف وجود دارد
 انتشار فیلم بیماران در بیمارستان‌ها، جدا از مخدوش کردن حریم خصوصی بیمار، اتفاق ناخوشایند دیگری را رقم زده و آن هم نبود امنیت روانی بیماران در بیمارستان‌هاست. حالا این موضوع هم به انبوه نگرانی مردم اضافه شده، نگرانی که در بیمارستان، جایی که بیمار برای تسکین دردهایش به آن پناه برده، نباید محلی از اعراب داشته باشد. همه این اتفاقات در حریم بیمارستان درحالی اتفاق می‌افتد که بیمارستان‌ها از نظر قانونی، شرعی و اخلاقی موظف به رعایت حریم شخصی بیمار و حفظ اسرارش هستند. قانون برای برخورد چیزی کم ندارد، مجازات آن هم تعیین شده است. این را محسن خلیلی، قائم‌مقام معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی به «شهروند» می‌گوید: «اگر این فیلم‌ها توسط کادر بیمارستان گرفته شده باشد، براساس آیین‌نامه انتظامی سازمان نظام پزشکی و به استناد رعایت نکردن شئون پزشکی، با مسئول فنی بیمارستان یا پرسنل درمانی برخورد و متناسب با تخلف، حکم صادر می‌شود.»  در تبصره یک ماده 28 قانون سازمان نظام پزشکی بر رعایت موازین شرعی و قانونی و مقررات صنفی و حرفه‌ای که حفظ اسرار بیمار هم جزو آن به شمار می‌رود، تأکید شده. براساس همین ماده قانونی است که افراد می‌توانند در صورت رعایت نشدن این حریم در بیمارستان، به دادستان نظام پزشکی شهر خودشان مراجعه کرده و اعلام شکایت کنند. خلیلی در توضیح بیشتر می‌گوید: «خود فرد یا خانواده‌اش یا حتی مسئولان بیمارستانی که این اتفاق در آن رخ داده، می‌توانند برای شکایت اقدام کنند.» به گفته او، مجازات کادر درمانی یا فنی بیمارستان هم از تذکر شفاهی تا محرومیت از ادامه کار است که بستگی به نوع تخلف دارد. «هیچ اطلاعاتی از بیمار نباید از سوی پزشک و کادر درمانی فاش شود.» قائم‌مقام معاون انتظامی سازمان نظامی پزشکی بر این موضوع تأکید می‌کند و ادامه می‌دهد: «این اطلاعات حتی می‌تواند مربوط به بیماری اچ‌آی‌وی یا سایر بیماری‌های عفونی و واگیر هم باشد، پزشک حق ندارد این اطلاعات را منتشر کند، تنها مرجعی که حق دریافت این اطلاعات را دارد، مرجع قضایی است.» فیلم‌ها منتشر شد، همان چند فیلمی که اخیرا با اقبال عمومی زیادی هم در شبکه‌های اجتماعی و وایبری و... مواجه شده، با این همه اما این مسئول در سازمان نظام پزشکی تأکید می‌کند که حداقل در ارتباط با این چند فیلم اخیر، شکایتی به سازمان نظام پزشکی نشده. خلیلی می‌گوید: «ما شکایت‌هایی از انتشار اطلاعات در بیمارستان‌ها داریم، بیشترشان هم مربوط به اطلاعات بیماری است نه انتشار فیلم و عکس. اما آمار بالایی ندارند و خودمان هم تمایل نداریم آن را اعلام کنیم، ممکن است پزشک یا معالجی به صورت غیرعمد، اطلاعاتی را بیان کرده باشد که منجر به شکایت شده است.»  او درباره لایحه پیشنهادی وزیر بهداشت به مجلس برای برخورد با منتشرکنندگان فیلم‌های بیمارستانی، می‌گوید: «این قانون در سازمان نظام پزشکی برای برخورد با کادر درمانی است، اما لایحه پیشنهادی وزیر احتمالا برای برخورد با افراد عادی است که اقدام به این کار می‌کنند و وزیر خواسته تا در روند رسیدگی به این پرونده‌ها سرعت بخشیده شود و جرم‌انگاری ایجاد شود تا مراجع قضایی به آن رسیدگی کنند.» او به آگاه‌سازی مسئولان و مدیران بیمارستانی از قوانین و عواقب انتظامی این‌گونه اقدامات تأکید می‌کند «باید آگاهی داده شود که اینگونه اقدامات چه مجازاتی دارد و چگونه پیگیری می‌شود.» خلیلی به ممنوعیت بردن تلفن‌همراه به داخل بیمارستان هم اشاره می‌کند. «در برخی کشورهای اروپایی این اتفاق افتاده و کادر بیمارستانی نمی‌توانند تلفن‌همراه با خود داشته باشند، این اقدام می‌تواند هم بر نحوه درمان بیمار تأثیر گذارد و از وقوع این‌گونه تخلفات پیشگیری کند، در ایران هم یکی از بیمارستان‌های خصوصی اقدام به این کار کرده اما هنوز عمومی نشده است.»
 نصب دوربین مداربسته
در اتاق عمل هم ممنوع  است
حریم خصوصی بیمار مهم‌ترین نکته‌ای است که با انتشار این فیلم‌ها، از میان می‌رود، بیماری که در حالت بیهوشی وارد اتاق عمل می‌شود و خود را به پرسنل بیمارستان و پزشک‌اش می‌سپارد، شاید دورترین چیزی که به ذهن‌اش خطور کند همین انتشار فیلم از روند درمانش است. حالا نه فقط اتاق عمل که در بخش مراقب ویژه یا حتی بخش عمومی، هم می‌تواند این اتفاق بیفتد. «پرستار برای گرفتن فشار خون هم باید از بیمار اجازه بگیرد.» این را محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار درباره حفظ حریم شخصی و خلوت بیمار به «شهروند» می‌گوید: «باید حرمت بیمار حفظ شود، انتشار فیلم و عکس از بیمار خلاف شرع و قانون و اخلاق است، در آیین‌نامه‌های انتظامی و قضایی هم برای آن مجازات در نظر گرفته شده.» او ادامه می‌دهد: «بیمار در اتاق عمل خودش را به پزشک می‌سپارد، حتی نصب دوربین مداربسته هم خلاف است، به‌هرحال بیمار در این عمل شرایط خاصی دارد و قطعا تمایلی ندارد تا از او فیلمی گرفته شود، حتی پزشک نباید در اتاق عمل از تلفن همراه استفاده کند.»