| هورا چیت‌ساز | پزشک سلامت روان|
در دوران سالمندی تغییرات زیادی را در افراد شاهد هستیم برای نمونه سالمندان با کاهش بینایی و شنوایی، تغییر رنگ موها و تغییرات جسمی روبه‌رو هستند که می‌تواند در آنها استرس ایجاد و این استرس تاثیرات بسیاری در حافظه سالمند دارد.
ساعات خواب افراد سالمند بسیار مهم است. میزان ساعات خواب با افزایش سن کاهش می‌یابد و در این دوران یک سالمند نیاز کمتری به خواب پیدا می‌کند؛ ممکن است این تغییرات با دوره بیکاری یا بازنشستگی فرد سالمند در ارتباط باشد.
قبل از توجه به تغییرات سالمندی باید در نظر بگیریم چگونه با یک سالمند برخورد کنیم و با او ارتباطی مناسب برقرار کنیم.
تن صدایی که با فرد سالمند صحبت می‌کنیم بسیار مهم است چراکه برخی از سالمندان افت شنوایی دارند. بهتر است که با تن صدای بلند با آنها صحبت کنیم اما باید در نظر بگیریم که این عمل شامل تمام سالمندان نیست زیرا ممکن است یک سالمندی کاهش شنوایی نداشته باشد و اگر با تن صدای بلند با او صحبت کنیم به‌حساب بی‌احترامی گذاشته شود.
در ارتباط با سالمند نکات بسیاری است که باید به آنها توجه کنیم. معمولا چرت‌های نیم روزی موجب اختلال در خواب شبانه سالمندان می‌شود و تنظیم ساعات خواب یا بهداشت خواب سالمند بسیار اهمیت دارد.
گرفتن دوش آب گرم به یک خواب آرام کمک می‌کند. خوردن یک لیوان شیرگرم نیز مفید است البته به شرطی که مردان سالمند به بیماری پروستات مبتلا نباشند زیرا با وجود این بیماری اگر مایعات گرم قبل از خواب مصرف شود منجر به تکرر ادرار شده که در این صورت خواب آنها مختل می‌شود.
توصیه می‌شود سالمندان شام را سبک و در ساعات ابتدایی شب مصرف کنند. بهتر است قبل از غروب مصرف چایی و قهوه کم شود یا به‌طور کل نوشیدن آنها کاهش یابد.
با افزایش سن، سلول‌های مغزی افراد پیر می‌شود و به همین نسبت از ترشح ماده شیمیایی به نام سروتونین در مغز کاسته و در نتیجه ارتباط بین سلول‌ها کاهش می‌یابد و فرد دچار فراموشی می‌شود.
طبیعتا در دوران سالمندی حافظه کوتاه‌مدت سالمندان دچار مشکل می‌شود و سالمند ممکن است شماره تلفن‌های قدیمی را به یاد داشته باشد اما موضوعی که به تازگی برای او اتفاق افتاده را به یاد نیاورد.
عامل ژنتیک بر ابتلا به آلزایمر تاثیرگذار است. عوامل ژنتیکی در ابتلا به آلزایمر دخالت دارد و اغلب مشاهده شده که معمولا تعداد افرادی که در یک فامیل در سنین سالمندی دچار آلزایمر می‌شوند بیشتر از سایرین است.
به صورت کلی معمولا 5درصد افراد بالای 65سال به آلزایمر مبتلا می‌شوند و البته شدت این بیماری در همه یکسان نیست و از فردی به دیگری متفاوت است.
ممکن است یک سالمند یک روز را به یاد بیاورد اما وقایع یک روز دیگر را به یاد نیاورد و حتی یک روز ممکن است آدرس‌های ساده و شماره تلفن‌های ساده را به خاطر داشته باشد اما مسائل شخصی را به یاد نیاورد، متاسفانه پیشرفت تدریجی بیماری آلزایمر به گونه‌ای است که در موارد شدید، فرد اتاق خواب را با آشپزخانه اشتباه می‌گیرد.
حل کردن جدول، گوش دادن به اخبار، بازی شطرنج و رفت‌وآمد با هم سن و سالان در دوران سالمندی مفید است. کتاب خواندن یا دیدن آلبوم‌ها ازجمله راهکارهایی است که فرد می‌تواند از جوانی انجام دهد تا در دوران پیری به آلزایمر مبتلا نشود.
بهتر است که از جوانی رژیم‌های غذایی نرمالی داشته باشیم. تنها در این صورت قندخون و فشارخون در حد نرمال نگه داشته می‌شود.
باید میوه‌ها و سبزی‌ها در 5 وعده در رژیم غذایی افراد سالمند گنجانده شود. گنجاندن موادی که حاوی آنتی‌اکسیدان و ویتامین C و E هستند بسیار مفید است اما متاسفانه در فرهنگ ما هنوز این مسأله پررنگ نشده است.
مصرف ماهی هفته‌ای دو بار در پیشگیری از آلزایمر بسیار مفید است. زردچوبه نیز به پیشگیری از بروز آلزایمر کمک می‌کند همچنین نور آفتاب، استراحت کافی و برنامه خواب منظم ازجمله مواردی است که در تأمین سلامت روان افراد سالمند نقش بسزایی دارند.