با شروع حکومت پهلوی اول و در فاصله سالهای 1302 تا 1333ه.ش نخستین کارخانههای تولید نخ و پارچه مورد توجه خاص دولت قرار گرفت و قوانینی در حمایت از این صنعت تصویب شد. به این ترتیب کارخانههای بسیاری تأسیس شد. ازجمله کارخانههای وطن، نساجی شاهی، اقبال یزد، چیتسازی بهشهر، نختاب اصفهان و چیت ری.
در طول حکومت پهلوی اول و دوم کارگاههای سنتی در مناطق شهری، روستایی و ایلاتی با همان روشهای گذشته فعال بودند و همچنین در سال 1315 دولت «هنرستان اصفهان» را برای احیای طرحها و نقشهای سنتی تأسیس کرد. این هنرستان با تربیت هنرمندان مختلف تا حدودی سبب احیای پارچهبافی سنتی شد.
در سال 1304 نخستین کارخانه نساجی اصفهان با نام «وطن» آغاز به کار کرد و 10 سال بعد دومین کارخانه با نام «ریسباف» تأسیس شد. به دنبال آن چندین کارخانه دیگر مانند «شهرضا»، «زایندهرود»، «پشمباف»، «صنایع پشم»، «رحیمزاده»، «نختاب» در نقاط مختلف شهر راهاندازی شد. گفته میشود این کارخانهها همگی در قالب شرکت سهامی اداره میشدند و مردم شهر با خرید سهام در سود آنها شریک بودند. رونق این صنعت در اصفهان اما دیری نپایید و با پایان جنگ جهانی دوم و افزایش واردات پارچهها ارزانقیمت سود این کارخانهها بشدت کاهش پیدا کرد و یکی پس از دیگری ورشکست شد.
در تاریخ تیر ۱۳۱۰، نامهای از وزارت دربار به نیابت تولیت محمد ولیخان اسدی بدین مضمون میرسد که «حسبالامر باید کارخانه نخریسی و پارچهبافی در مشهد دایر شود.» به این ترتیب کارخانه نخریسی و نساجی خسروی نخستین و بزرگترین کارخانه در خراسان و شرق کشور است که به سبک جدید و با ماشینآلات مختلف نخریسی و نساجی ساخته میشود. در همان زمان از طرف پهلوی اول مبلغ پنجاههزار تومان از محل حقالتولیه پرداخت شده و از جانب آستانه مقدسه هم پنجاههزار تومان برای ساخت کارخانه هزینه میشود. بانک ملی و موسسات آلمانی هم در حدود صدهزار تومان مشارکت خواهند داشتند. بنابراین مبلغ دویستهزارتومان سرمایه شرکت نخریسی بود که بانک ملی مامور نظارت بر آن شد. تأسیس این کارخانه در اقتصاد شهر مشهد اثرگذار بود، زیرا با جذب حدود هزار نفر کارگر، به طور مستقیم سهم عمدهای در زمینه اشتغال داشت.
عکاس این عکس مرحوم «ابولقاسم جلا» عکاس اصفهانی است و عکس مربوط به سال 1319 است که یکی از ماشینآلات خریداریشده برای کارخانجات نساجی اصفهان را نشان میدهد که با کامیون به اصفهان آورده شده است