قابلتوجیه نیست که سربازان ارتش به معترضانی که عمدتا غیرمسلح هستند و تهدیدی جدی بهشمار نمیآیند، تیراندازی کرده و آنها را بکشند. با این وجود، سربازان اسراییلی دوشنبه در مرز غزه و اسراییل چنین کردند. اسراییلیها معترضان را با مهمات جنگی هدف گرفتند و ظاهرا مصونیت هم دارند. دهها کشته و صدها معلول در میان فلسطینیهایی بر جای ماند که به سمت مرز حرکت کرده بودند تا بر حقشان برای بازگشت به سرزمین اجدادیشان تأکید کنند. ارتش اسراییل شرمی از ارتکاب آنچه شبیه جنایت جنگی است، ندارد. اینها اتهاماتی جدی است، اما واکنش آنها شانه بالا انداختن بوده است. اسراییل با محاصره غزه 2میلیون نفر را پشت سیمهای خاردار و برجهای نگهبانی ارتش انداخته است. واکنش اسراییل به این تحولات، واکنش یک زندانبان به شورش زندانیان بوده است؛ یک تراژدی که گناهش بر گردن زندانیان است!
این تفکر اسراییلیها خطرناک است. با این حال، آنها این کار را به دلیل وجود «حقی» خودپنداشته و افراطی در اسراییل انجام دادند و اینکه اکثر وزرای کنونی دولت تلآویو این ایده را پرورش دادند که اسراییل میتواند از طریق نیروی برتر نظامیاش به آرمانهای ملی فلسطینیان خاتمه دهد. این سیاستمداران از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا حمایت شدند که به وعدهاش برای به رسمیت شناختن قدس بهعنوان پایتخت اسراییل عمل کرد. امروز سفیر ترامپ که به گروههای راست افراطی یهودی در اسراییل پول میدهد، سفارتخانه جدید کشورش را در قدس افتتاح کرد. این اقدامی بیپروا و تحریکآمیز است که به صلح لطمه میزند. مانند مسأله آوارگان، شهرکسازیها و مرزها، وضع قدس یک مسأله ناتمام است. هیچ کشوری حاکمیت اسراییل بر قدس را به رسمیت نمیشناسد و جامعه جهانی معتقد است که وضع آن باید از طریق مذاکرات حلوفصل شود.
ترامپ با جانبداری از اسراییل به هرگونه تظاهر دولتش مبنی بر اینکه میتواند میانجی صادقی در این درگیری باشد، پایان داد. هرگونه مذاکرات صلحی با نظارت تیم ترامپ احتمالا پیش از آغاز شکست میخورد. رئیسجمهوری آمریکا وقتی میفهمد چه اتفاقی رخ داده که حقایقی که او ایجاد کرده است با واقعیت برخورد کند. چه اتفاقی برای ۳۰۰هزار فلسطینی که در شرق قدس زندگی میکنند، رخ خواهد داد؟ آیا همه آنها تحت محاصره قرار میگیرند، از حقوق خود محروم میشوند و اراضیشان توقیف میشود؟ آیا این به دلیل «حقیقت، صلح و عدالتی» است که بنیامین نتانیاهو در زمان استقبال از سفیر آمریکا در قدس گفت به آن باور دارد انجام میشود؟ آقای ترامپ و آقای نتانیاهو مردمی را شوکزده کردند که در عمق ناامیدی به سر میبرند.
با حذف مسأله قدس از روی میز مذاکره، فلسطینیان احساس میکنند که تنها درخواست باقیمانده، گرفتن حق بازگشت است. فلسطینیان ۷۰سال پیش در سالروز فاجعه یا همان نکبه شاهد اخراج آوارگان بودند. اسراییلیها به تندی پاسخ میدهند که اجرای حق بازگشت با حیات «کشور اکثریت یهودی دموکراتیک» انطباق ندارد. این مسأله اکنون ورد زبان همه فلسطینیان است. درگیری در «سرزمین مقدس» بازی مجموع صفر نیست که تنها یک برنده داشته باشد، احتمالا خلاف آن واقعیت داشته باشد. هر دو آنها ناکام میمانند و در ادامه یک جمعیت غیرنظامی طرف دیگر را تحقیر و دچار رعب و وحشت میکند. یا آنها نهایتا راهی برای زندگی در کنار یکدیگر در دو کشور پیدا میکنند؛ کشوری که استقلال و امنیت مردم خودش را تامین کند. اگر چنین نتیجهای حاصل شود، منطقی است که قدس غربی پایتخت اسراییل شود و قدس شرقی پایتخت فلسطین بماند. این برای همگان واضح است الا برای ترامپ و نتانیاهو که سرسپرده دیدگاه سلطه وحشیانه بر مردمی عقبافتاده شدهاند.»
گاردین