مجتبی پارسا| چندی پیش موضوع انصراف ناتالی پورتمن، هنرپیشه معروف هالیوودی از دریافت یک جایزه یک‌میلیون‌دلاری از اسراییل در صدر اخبار قرار گرفت. این اتفاق دقیقا زمانی رخ داد که اسراییل در واکنش به اعتراض مسالمت‌آمیز فلسطینی‌ها در غزه دست روی ماشه اسلحه برد و ده‌ها تن از آنها را به شهادت رساند.
ناتالی پورتمن اما ضد صهیونیست نیست. او اتفاقا سابقه‌ای طولانی در حمایت از اسراییل دارد و غالبا به‌عنوان یک صهیونیست لیبرال شناخته می‌شود. فراموش نکنیم که او با ابراز تحسین عظیم خود نسبت به «آموس اوز»، صهیونیست مشهور و یکی از مهمترین رمان‌نویسان اسراییلی، فیلم «داستان عشق و تاریکی» را کارگردانی و در آن بازی
کرده است.
به گزارش الجزیره، با این‌حال، تصمیم پورتمن برای سفر نکردن به اورشلیم برای دریافت جایزه «جنسیس (پیدایش)»، باعث واکنش شدید و جنجالی دولت اسراییل و بسیاری از سیاستمداران راست‌گرای آن شد که البته جای تعجب ندارد. حتی برخی از آنها خواستار لغو تابعیت او شدند و اعلام کردند که ناتالی پورتمن، فردی «ریاکار» و حتی «ضد یهود» است.
در سوی دیگر، طیف سیاسی طرفداران جنبش «بایکوت، عدم سرمایه‌گذاری، تحریم» یا (بی.دی.اس)، معتقدند که ناتالی پورتمن علیرغم ادعاهای خود، به‌طور ناخواسته درحال حمایت از این جنبش است، زیرا امتناع او از شرکت در مراسم اهدای جایزه، در ارتباط با سیاست‌ها و اقدامات دولت اسراییل است. در هر حال، بی.دی.اس مربوط به تحریم افراد یا اشخاص اسراییلی نیست، بلکه مربوط به نهادهای دولتی است.
پورتمن به منظور اثبات این‌که این اظهارات اشتباه است، در مورد تصمیم خود برای امتناع از حضور در مراسم توضیح داد و به راحتی اظهار کرد که او به‌زودی نام موسسات خیریه‌ای را که بنا دارد به آنها کمک کند، اعلام خواهد کرد.
این واکنش‌های قابل پیش‌بینی که حجم زیادی از پوشش رسانه‌ها را به خود جلب کرده، نباید ما را از موضوع اصلی و واقعی در مورد اعلام غیرمنتظره ناتالی پورتمن دور کند. درحالی‌که او توانسته به دلیل شهرت خود، این جنجال را پیش ببرد، این داستان بیش از آن‌که به اصل تصمیم او بازگردد، به شرایطی بازمی‌گردد که او را مجبور به گرفتن چنین تصمیمی کرد. سه تحول خصوصا در این زمینه بسیار مهم است.
داستان واقعی
یکی از این تحولات، بسیج بی‌سابقه و غیرخشونت‌آمیز مردم غزه است که در هفته‌های اخیر، به دلیل بلند کردن صدای اعتراضشان، متحمل مرگ و آسیب شده‌اند. آنها بر حق خود برای بازگشت به سرزمین‌های اجدادی‌شان اصرار دارند و همچنین، تقبیح گرفتاری‌ها و بدبختی‌هایشان در بزرگترین زندان روباز در جهان (یعنی تقبیح محاصره غزه).
با وجود تلاش نیویورک‌تایمز و رسانه‌های دیگر برای توصیف اعتراضات اخیر غزه به‌عنوان «نزاع و درگیری»، هفته‌های پی‌در‌پی، ده‌ها‌هزار فلسطینی شجاعانه به سمت حصار نظامی راهپیمایی کردند و درحالی‌که توسط تک‌تیراندازهای اسراییلی هدف قرار می‌گیرند، به استراتژی غیرخشونت‌آمیز روی آورده‌اند.
در حالی که استفاده از نیروی نامناسب و مرگبار، موضوع جدیدی در اشغال سرزمین‌های فلسطین در دهه‌های گذشته اسراییل به شمار نمی‌رود، اما شاید این نخستین‌باری است که نظامیان ارتش اسراییل، به معنای واقعی کلمه و آشکارا و مثل شکارچیانی که طعمه خود را می‌زنند، به هزاران نفر از مردم شلیک می‌کنند. 39 نفر از معترضان تاکنون کشته شده‌اند و تعداد زخمی‌‌ها تاکنون بالغ بر 4هزار نفر شده است.
بنابراین، مقیاس اعتراض‌ها و استراتژی‌های غیرخشونت‌آمیز معترضان و در مقابل، استفاده از تک‌تیراندازها، نه‌تنها بی‌نظیر است، بلکه باعث ایجاد واکنش‌های خشمگینانه نیز شده است.
خانم پورتمن بدون‌شک تصاویری را که از غزه منتشر می‌شوند دیده است و این عکس‌ها قطعا او را تحت‌تأثیر قرار داده‌اند.
دومین تحول این است که تغییر قابل ملاحظه‌ای در نگرش یهودیان آمریکایی نسبت به اسراییل به‌ویژه در میان نسل‌های جدید که بسیاری از آنها طرفدار پورتمن هستند، دیده می‌شود. بحث‌های دانشگاهی در آمریکا در مورد رابطه اسراییل - فلسطین، نسبت به گذشته دوقطبی‌تر شده و دست‌کم در بخش‌هایی تعداد جوانان یهودی منتقد اسراییل، افزایش پیدا کرده است.
بسیاری از این جوانان پس از انتفاضه دوم، جنبش بی.دی.اس و همچنین راست‌گرا شدن دولت اسراییل و فساد گسترده آن تغییر کرده‌اند. علاوه بر این، گرچه زمانی «آیپک» تأثیرگذارترین لابی یهودی در آمریکا بود، اما امروزه سایر سازمان‌ها مثل «جی‌استریت» و «صدای یهود برای صلح» (Jewish Voices for Peace) موفق به مقابله با دست‌کم بخشی از پروپاگاندای آیپک شده‌اند. از این رو، سال‌های گذشته، افکار عمومی به‌ویژه میان جوانان یهودی آمریکایی به‌طور قابل توجهی تغییر کرده است.
سرانجام انتخاب دونالد ترامپ و دولت مبتنی بر بحران او، یک فضای سیاسی کاملا متفاوتی در ایالات متحده آمریکا ایجاد کرده است. در واقع، هزاران شهروند ازجمله بسیاری از یهودیان آمریکایی به شکلی که تابه‌حال شاهد آن نبودیم، سیاسی شده‌اند.
تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس (اورشلیم) و اعلام حق حاکمیت اسراییل بر این شهر، موجب ایجاد و تشدید جو ناامیدی در میان یهودیان ترقی‌خواه شده است.
میان جنبش # من - هم و غزه
بنابراین تصمیم پورتمن باید در زمینه‌ای گسترده‌تر فهم شود. زنی که سال‌ها پیش به «آلن درشوویتز» کمک کرد تبلیغات کینه‌جویانه‌ای را در حمایت از اسراییل تولید کند، حالا به‌طور واضح نغمه خود را نه‌تنها در مورد اسراییل و فلسطین بلکه در مورد چیزهای دیگری هم تغییر داده است. حمایت اخیر او از جنبش # من - هم (که در دفاع از زنان آزاردیده جنسی است) نشانه دیگری از این تحول سیاسی است.
با این حال، در این‌جا پورتمن و دیگر افراد معروف که در پروژه استعماری اسراییل سهم زیادی را پیدا کرده‌اند، مسأله حقیقی نیست. به همان صورت که جنبش # من- هم در مورد زنان برجسته‌ای که در مورد تجاوز و آزار جنسی سخن می‌گویند، نیست.
درحالی‌که تصمیم پورتمن و توجه رسانه‌ای که به دست آورد به منظور تغییر گفتمان عمومی در فضای رسانه‌ای و فضای مجازی در مورد مسأله اسراییل و فلسطین بود، آنچه در این‌جا اهمیت زیادی دارد تاکتیک‌های خشن و وحشیانه اسراییلی‌ها برای «شکار» فلسطینی‌هاست؛ آن‌هم در شرایطی که این مردم از روش‌های مسالمت‌آمیز و غیرخشونت‌آمیز برای اعتراض استفاده می‌کنند.
برخی معتقدند که اقدام پورتمن از انصراف دریافت جایزه اسراییلی به سرعت به خبر نخست در رابطه اسراییل و فلسطین بدل شد و در ترند نخست جهانی شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت؛ به‌طوری‌که اخبار مربوط به کشتار فلسطینی‌ها به دست اسراییل در حاشیه قرار گرفت.