| شمیم قربانی | از همان ابتدا میشد این میزان استقبال را حدس زد. از همان زمانی که آیدین آغداشلو اعلام کرد که قرار است برای نخستینبار بعد از سالها – چهار دهه زمانِ زیادی است- اولین نمایشگاه انفرادیاش را برگزار کند تا جمعهای که بالاخره نمایشگاه افتتاح شد و عده زیادی در آن حضور پیدا کردند؛ آنقدر زیاد که برای ورود به گالریِ اثر، صفی طولانی تشکیل شود.
جمعهای که گذشت، روز عجیبی برای هنرِ ایران بود. تنها روزی که در آن وفاقِ عجیبی میشد میانِ هنرمندان و مردم مشاهده کرد؛ چه آن زمانی که برای درگذشتِ خواننده پاپ، در پارکهای شهرهای مختلف جمع میشدند و شمع روشن میکردند و چه آن زمانی که در سرمایِ عصرِ پاییزی، مدتها در انتظار ماندند تا شاید بتوانند آثارِ آیدین را بعد از سالها در گالریِ جمع و جورِ اثر ببینند و چه زمانی که به «اعتماد» رفتند تا از شاعرهایِ هنرمند مجسمهساز دیدن کنند. آیدین، البته تمامِ ویژگیها را دارد برای این همه اشتیاق. از حذرش از برگزاری نمایشگاههای انفرادی اگر بگذریم و عطشی که این مسأله ایجاد کرد، سهمش در هنرِ معاصرِ ایران غیرقابلِ انکار است؛ هنرش خاص و البته که شخصیتش محبوب. به قولِ «علیاکبر اسماعیلی» او حتی لحظهای از عمرش را هدر نداده است و مدام کار کرده است؛ یا نقاشی کشیده یا نوشته است و اینها همه به خاطرِ تخصص و دانشی است که دارد. شاید هم به قولِ «عنایتالله نظری نوری» مردم برای دیدن آثار او به گالری نیامده بودند؛ بلکه برای دیدار با استادی جمع شده بودند که بر مردم تأثیر گذاشته است؛ استادی که هم هنرش ناب است و هم نوشتههایش و البته که خودش هم. به هر روی برگزاریِ نمایشگاهِ او، سبب شد تا برای نخستینبار در دهههای گوناگون، چنین صفِ عظیمی شکل گیرد. گویا همین حجتی است برای «آیدین» که تا حالا کارش را درست انجام داده است. او همیشه تلاش داشته تا طیفِ وسیعی از مخاطبان را با خود همراه کند و حالا این اتفاق رخ داده است و جایگاهِ متفاوتِ او نمایان شده است.
بازدید از نمایشگاه آیدین آغداشلو تنها به شهروندان تهرانی محدود نمیشد. برخی از اهالی شهرهای مختلف هم مسافتهای طولانی را برای بازدید از این نمایشگاه طی کرده بودند و به همین خاطر است که از زمانِ افتتاحِ نمایشگاه تا ساعتهای متمادی رفتوآمد حوالیِ خیابانِ منتهی به گالری اثر مختل شده بود. این مسأله برای خودِ آیدین هم غیرقابلِ باور بود، برای همین است که میگوید: «احساس کردم وقت آن رسیده که پس از 40سال وقفه در برگزارى نمایشگاه کارنامهاى از آثارم را به مردمى که سالها با آنها زندگى کردم و از من مراقبت کردند ارایه کنم. قصدم از برگزارى چنین نمایشگاهى خودنمایى نبوده است و تنها امیدوارىام این است که مخاطبان آثار را دوست داشته باشند. در یکسال گذشته برخلاف همیشه که نقاشى میکشیدم و میفروختم، تمامى آثارى را که کار کردم براى نمایش در این نمایشگاه نگه داشتم. اما براى آنکه بهخصوص نسل جوان ببیند و بداند مسیر کلى من در خلق این آثار در تمامى این سالها چه بوده است به همت امید تهرانى، مدیر محترم گالرى اثر، چند نقاشى از مجموعههاى گذشتهام از مجموعهداران به امانت گرفته شده که تا حدودى این مهم را بازتاب مىدهد؛ بنابراین میتوان گفت که در این نمایشگاه هم آثار یکسال اخیرم به تماشاست و هم به نوعى خط سیر فکرىام در این سالها نشان داده شده است. برگزارى چنین نمایشگاهى درواقع دین و بدهى من به مردم به شمار مىرفت که امیدوارم با ارایه این نمایشگاه
ادا کرده باشم.»
او میگوید حالا با این اتفاقی که رخ داده و این میزان استقبال از برگزاری نمایشگاه توانسته پاسخی مناسب برای تمامِ سالهای تلاشش انجام دهد، هرچند او همچنان فروتنیِ ذاتیاش را دارد؛ برای همین است که میگوید: «اگر مردم علاقه زیادى براى بازدید از نمایشگاه نشان دادند به غیراز اعتبار آثار و نقاشى که سالها کار کرده، شاید کنجکاوى این موضوع بوده که در این 40سال بر آغداشلو چه گذشته است.»
در این نمایشگاه ١١ نقاشى و یک مجسمه از آیدین آغداشلو ارایه شده است که نمونههایى شاخص از مهمترین دورههاى کارى او را در بر مىگیرد؛ نمایشگاه خاطرات انهدام هم به نوعى مرورى بر آثار یک عمر استاد نقاش است و هم از گفتمان اندیشهپردازى مىگوید که او در نیمقرن گذشته بر آن تأکید کرده است؛ اما از آنسو، «پرویز تناولی» هم شاعرهایش را در گالریِ اعتماد رونمایی کرد. در این آثار هم نوعی همزیستی مسالمتآمیز بین سنت و مدرنیته مشاهده میشد و در کنارِ شاعرهایش، مجسمههای «هیچ» هم حضور داشتند و در کنارِ آن کتابِ شاعر هم رونمایی شد. اما از آن طرف، در فرهنگسرای نیاوران هفتمین دوره نمایشگاه سالانه هفت نگاه با حضورِ کسانی مانند علیرضا سمیعآذر، جلیل رسولی، ایرج اسکندری، علی شیرازی، همایون سلیمی، حمید پازوکی، بابک اطمینانی، احمد وکیلی، ارژنگ کامکار و غیره حضور داشتند. در این مراسم لیلی گلستان، به این مسأله اشاره کرد: «امسال در هفتمین دوره فعالیت خود از هفت گالری دعوت کردیم که بهعنوان میهمان در مجموعه ما حاضر باشند و هر کدام از آن گالریها با هفت هنرمند در نمایشگاه شرکت دارند.»