| دکتر کیوان غمخوار | داوطلب فعال هلالاحمر |
فرهنگ داوطلبی در کشور ما ضعیف است؛ این موضوع نیازی به اثبات ندارد و اگر نگاهی عمومی به این بخش انجام شود، پذیرش آن، بحث سختی نیست. مهمترین دلیل چنین رویهای این است که ما از نظر اقتصادی مشکلات زیادی داریم.
از نظر عمومی، در جامعه ما رفاه اقتصادی وجود ندارد و بخش بزرگی از جمعیت کشور، درگیر رفع نیازهای زندگی خود و خانوادهشان هستند. بنابراین نمیتوان انتظار داشت این گروه دغدغه اصلی خود را رها کنند و به امور عامالمنفعه اقبال داشته باشند. ما در فرهنگ کشورمان کمک به دیگران و کارهای خیر را از سالهای دور داشتهایم و اگر منصفانه به این امر نگاه کنیم، این فعالیتها چندان کم نبوده است؛ با این حال بهنظر میرسد مردم کشورمان، آنقدر درگیر مشکلات خود هستند که دیگر وقت و انرژی برای کارهای عامالمنفعه ندارند.
با چنین دیدی از منظر تعریف، دیگر نمیتوان نام این فعالیت را بهطور واقعی، فعالیت داوطلبانه گذاشت. این نوع نگاه، آسیب فعالیتهای داوطلبانه است و در کلام و گفتار برخی از افرادی که در چنین برنامههایی مشارکت میکنند، میتوان این دیدگاه را مشاهده کرد. درواقع باز هم به عاملی به نام اقتصاد بهعنوان تهدید فعالیتهای داوطلبانه برمیخوریم زیرا مشکلات اقتصادی آنقدر زیاد است که اگر کسی تمایل پیوستن به سازمانهای مربوطه را داشته باشد، امید دارد که روزی منبع درآمدی از این طریق داشته باشد. البته نباید از نظر دور داشت بیشتر متخصصان که وارد فعالیتهای داوطلبانه میشوند، نیتشان نفع مالی نیست، چون نیاز مالی آنها رفع شده و مشکلات اقتصادی کمتری نسبت به عموم جامعه دارند. برای مثال بیشتر پزشکان که وقت و انرژی خود را در این امور صرف میکنند، دنبال نفع مادی حاصل از چنین اموری نیستند و بیشتر آنها براساس تجربه شخصی یا برداشت از این امور، در این وادی گام مینهند. بهعنوان نمونه من سال 68 در رشت و رودبار پزشک بودم.
وقتی فاجعه زلزله رودبار با تلفات 50هزار نفری را از نزدیک دیدم و درد و رنج مردم را لمس کردم، تصمیم گرفتم تا پایان عمرم برای مردم داوطلبانه کار کنم. با این اوصاف اگر چنین فعالیتهایی در جامعه رواج نمییابد، نمیتوان کسی را مقصر دانست؛ زیرا مهمترین مانع رواج کارهای داوطلبی در کشور ما اقتصاد ضعیف است. مردم درگیر زندگی روزمره خود هستند و کمتر به این امور فکر میکنند. اگر قرار بر ترویج امور داوطلبانه باشد، باید سازمانهای مرتبط با این حوزه، شیوه صحیحی برای تعریف این فعالیتها نزد افکار عمومی، درنظر بگیرند.
در این میان فعالیتهای تبلیغاتی جمعیت هلالاحمر میتواند در ترویج این فرهنگ موثر باشد و رسانهها هم باید بهطور ویژه و اختصاصی درباره این امور کار کنند تا مردم تشویق شوند و به سوی انجام فعالیتهای داوطلبانه روی بیاورند.