ترجمه زهرا نوروزی| اولیویه فونتن، از سال 1992 به‌عنوان مربی غواصی مشغول به کار بوده. مسئولیت او آموزش و تمرین دادن به غواصان، سازماندهی آنها در دل طبیعت بی‌نظیر دریا و اطمینان از ایمنی شرکت‌کنندگان است. او همچنین باید تدارکات و تجهیزات را تضمین کند؛ به این معنی که قایق را به خوبی بررسی کند تا از وجود تجهیزات غواصی و وسایل کمک‌های اولیه، همچنین غذا و نوشیدنی اطمینان حاصل کند. در مرکز غواصی، او مسئولیت استقبال از مشتریان و ضمانت‌های اداری آنها را نیز به عهده دارد، همچنین مسئول اطلاع‌رسانی و تعمیرات فنی تجهیزات غواصی است. این مورد عملکردی اساسی در رابطه «مشتری و مرکز» محسوب می‌شود. اما یکی از تجارب عجیب او غواصی همراه با افراد معلول بوده. او خودش این لحظه را لحظه‌ای جادویی توصیف می‌کند. لحظاتی که در این گفت‌وگو درباره آنها نیز صحبت کرده. به‌خصوص واکنش زیبای یکی از معلولان خطاب به او: «اگر دست داشتم حتما بغلت می‌کردم تا به خاطر این لحظه فوق‌العاده‌ای که برایم ساختی، از تو تشکر کنم.» او در ادامه می‌گوید: «این لحظه به همه دستمزدهای جهان می‌ارزد.» گفت‌وگویی که در ادامه خواهید خواند، مصاحبه تیم وبسایت پتی پلونژور با اولیویه فونتن، مربی غواصی است که در شهر ژنو سوییس بزرگ شده است.
چگونه غواص شدید؟
تا جایی که به یاد دارم، غواصی همیشه برایم جذاب بوده. وقتی 7، 8ساله بودم و در مقطع ابتدایی درس می‌خواندم، معلم از ما خواسته بود کنفرانسی آماده کنیم که هر دانش‌آموز باید به تنهایی در کلاس ارایه می‌داد. موضوع کنفرانس چیزی بود که برای هر کدام از ما اهمیت داشت. در آن زمان، کوستو به تازگی کتاب «جهان سکوت» را تمام کرده بود و پدرم کتابی به من داده بود که به معنای واقعی کلمه آن را بلعیده بودم. بنابراین موضوع خودم را کاملا پیدا کرده بودم و بسیار موفقیت‌آمیز بود! به‌عنوان یک کودک، با خودم قسم خوردم روزی غواصی کنم، در زیبایی دنیای زیر آب غرق شده بودم و جذب تمام موجودات فوق‌العاده‌ای شده بودم که این دنیا را پر می‌کنند.
متاسفانه، در دهه 70، غواصی فعالیتی بود که عمدتا به ارتش اختصاص داشت و امروزه هیچ تصوری از آن دوران در ذهن غواصان ما وجود ندارد. از لحاظ تجهيزات، اسپيروتيكس تازه آمده بود و ما از رگولاتوری قدیمی استفاده می‌كرديم که بسیار موثر بود؛ سوپاپی بدون فشارسنج، یک كوله‌پشتي ساده كه در آن سیلندر ثابت شده بود و در قسمت جلوی آن دستگاه موسیقی داشت. علاوه بر این، پدر و مادر من مسلما منابع مالی کافی نداشتند تا بتوانند تجهیزات لازم را اجاره کنند و این مسأله مدتی طول کشید تا بالاخره توانستیم برخی تجهیزات را اجاره و برخی را تحت شرایطی خاص تهیه کنیم.
سال‌های بسیاری سپری شد و من همچنان به سوی تحقق رویایم بی‌وقفه و بدون ترمز پیش می‌رفتم ... از پیشرفت‌ها خبر داشتم، به‌ویژه از طریق گزارش‌ها و فیلم‌های کوستو آنها را دنبال و همین‌طور آلبرت فالکو را بی‌نهایت تحسین می‌کردم.
تا یک روز، زمانی که کمی بیش از 18سال داشتم و در یک آژانس مسافرتی کار می‌کردم، رئیسم از من خواست کاتالوگ‌ها را مرتب کنم. در همین حین، یک آگهی در مورد جزایر مالدیو پیدا کردم، عکس روی آن به من شوک وارد کرد و یک کلید یا چیزی مثل این به من داد، طوری که همان موقع تصمیم گرفتم در آینده آن‌جا باشم و با خودم گفتم این جای من است. در عرض چند هفته، هر چیزی را که می‌توانستم (یعنی نه چیزهای خیلی بزرگ...) فروختم تا بتوانم تا آن‌جا که امکان دارد برای پرداخت بلیت هواپیما پس‌انداز کنم. خوشبختانه، کار در یک آژانس مسافرتی برخی مزایا را از قبل به من داده بود و درنهایت توانستم برای نخستین سفر طولانی خود که بدون پدر و مادرم عازم آن بودم، آماده شوم.
برنامه تحصیلی
و آموزشی یک مربی غواصی
شما چطور تبدیل به یک مربی غواصی شدید؟
در طول گذر از آب‌های آزاد، مربی فوق‌العاده‌ای به نام جورج لامبی داشتم. او با جذابیتش، حرفهای بودن در کارش و شادابی و نشاطی که در زندگی داشت، مرا به ویروس غواصی خود مبتلا کرد. آن‌جا بود که واقعا فهمیدم می‌توانم مربی باشم تا بتوانم همان زندگی او را داشته باشم و درست مثل او زندگی کنم.
چه آموزش‌هایی را دنبال کردید تا مربی قواصی شوید؟
دوره مقدماتی غواصی، غواصی در آب‌های آزاد، دوره غواصی در آب‌های آزاد پیشرفته، 5 غوص در آب‌های آزاد، دوره امدادیار کمک‌های اولیه، دوره امداد و نجات غواصی و دوره‌هایی که با گذراندن آنها موفق به دریافت گواهینامه‌های حرفهای غواصی شدم.
تمرینات‌تان چه مدت به طول انجامید؟ یا درواقع، چقدر طول کشید تا رویای‌تان تحقق پیدا کند؟
تمام اینها حدود 10سال به طول انجامید، زیرا با توجه به امکانات مالی‌ام و سفرهایی که پیش می‌آمد، سطوح مختلف را می‌گذراندم.
دوره مقدماتی غواصی در مالدیو، غواصی در آب‌های آزاد در بونر (آنتیلِ هلند)، آب‌های آزاد پیشرفته، 5 غوص در آب‌های آزاد، دوره امداد و نجات غواصی و دوره‌های حرفهای غواصی در کازیومل (مکزیک) و پس از آن در وست پالم بیچ (ایالات متحده آمریکا).
آزمون مربیگری غواصی چگونه است؟
آن روز را با فین‌ها در استخر شنا کردیم (800 متر کمتر از 13دقیقه)، سپس نشان دادن تمرینات عملی در استخر را شروع کردیم. بعد از آن، تحقیقی راجع به یک موضوع نظری که از قبل منابعش را در اختیار داشتیم، پیش از آزمون تئوری در کلاس ارایه دادیم. در نهایت، کمک‌های اولیه و تمرین‌های عملی را در محیط طبیعی نشان دادیم.
شما به کدام فدراسیون تعلق دارید؟
پادی (انجمن حرفهای مربیان غواصی).
آیا تخصص‌های دیگری دارید؟ تریمیکس، روسیکلور، سایدمونت؟
خیر.
فرصت‌های شغلی یک مربی غواصی
به‌عنوان یک مربی غواصی تابه‌حال در چه کشورهایی مشغول به کار بودید؟
سوییس، مصر، استرالیا، اندونزی، مالزی، نیو گینه، جمهوری دومینیکن، ونزوئلا و برزیل.
چطور یک مرکز غواصی افتتاح کردید؟
از طریق چندین کانال این کار را انجام دادم. ابتدا در این مورد به حرفهای دیگران گوش دادم و از آنها کمک گرفتم. سپس از طریق انجمن حرفهای مربیان غواصی که شخصا عضو آن‌جا بودم، کار پیدا کردم، برای پیدا کردن کار راه نسبتا آسانی بود. مدتی که گذشت، قبل از این‌که به برزیل بروم و به صورت آزاد کار کنم، مدرسه خود را در جمهوری دومینیکن افتتاح کردم.
میانگین دستمزد یک مربی غواصی در هر ماه چقدر است؟
گفتنش سخت است، چون بستگی به جایی که هستی دارد. در هر صورت، برای زندگی کردن کافی است، اما این‌طور هم نیست که از طریق این شغل آدم بتواند ثروتمند شود...
آیا در پرداخت حقوق بین کشورهای مختلفی که در آنها مشغول به کار هستید، تفاوتی وجود دارد؟
بله، قطعا. برزیل جایی بود که بیشترین حقوق را پرداخت می‌کردند.
اگر شخصی بخواهد مربی غواصی شود، چه ویژگی‌هایی لازم است داشته باشد؟
خصوصیت‌های بسیاری وجود دارد. در وهله نخست، وضع جسمانی خوب و حمایت مالی درست و حسابی، سپس نیاز به جذابیت دارد، زیرا نه‌تنها یک دانش را، بلکه یک شیوه زندگی و اعتبار و وجهه‌ای متفاوت را هم منتقل می‌کند. به‌عنوان مثال، بی‌آن‌که بخواهم متعصب باشم، باید بگویم، به یک مربی ناامید با موهای بلند و ته‌ریش که همه بدنش را تاتو کرده، کمتر می‌شود اعتماد کرد.
همچنین مهم است توجه داشته باشید که یک مربی غواصی تنها 30درصد از زمان خود را زیر آب صرف خواهد کرد. بقیه وقتش به دوره‌های تئوری، تهیه تجهیزات، مدیریت آنها و کاغذبازی اختصاص دارد. او همچنین باید آماده باشد تا تعطیلات آخر هفته خود را از دست بدهد و شب‌ها را نیز به آموزش دوره‌های غواصی در شب بگذراند.
مربیگری غواصی
حرفهای باورنکردنی
بیشتر در این شغل چه چیزی را دوست دارید؟
ارتباط با افرادی که با شور و شوقی مشابه دور هم جمع شدند و امکان این‌که می‌توانم دانشم را در اختیار غواصان قرار دهم. مطمئنا این را هم دوست دارم که هر روز می‌توانم در آب باشم و در نزدیکی خود زندگی آبزیان را ببینم و در کنار آنها شنا کنم. همچنین دیدن دانش‌آموزانی که به آنها آموزش دادم و در بلندمدت خودشان مربی شده‌اند، لذت بسیار بزرگی است. آنها از شما قدردانی می‌کنند و برای شما احترام و ارزش قائلند و آموزش‌هایی را که قبلا به آنها داده‌اید، هنوز به یاد دارند.
زیباترین خاطره شما در طول دوران مربیگری غواصی چیست؟
ما در برزیل با سازمان‌های دولتی مختلف کار می‌کنیم و یکی از آنها مسئولیت افراد معلول را به عهده داشت. این سازمان مرا مسئول همراهی کودکان و افراد معلول کرده بود و از ما خواسته بود از یک گروه مراقبت کنیم. در میان آنها کسانی بودند که به فلج پایین‌تنه مبتلا شده بودند و چند نفر هم ضایعه نخاعی داشتند که تقریبا چهار عضو بدن‌شان معلولیت داشت.
نخستین غواصی در آن روز با شخصی بود که ضایعه نخاعی داشت، شیرجه‌ای بود که هرگز فراموش نخواهم کرد ...
لحظه جادویی وقتی بود که دیدم پاهایش سبک و راحت تکان می‌خورند. کاری که او نمی‌توانست در هوای آزاد انجام دهد. شیرجه دوم با معلولی بود که بدون دست و پا غواصی می‌کرد. هنگامی که خودش این توانایی را درک کرد، چشم‌هایش از حدقه بیرون زدند تا جایی که فقط دو گوی بزرگ رنگی از آنها مانده بود که پشت شیشه عینک غواصی بزرگتر به نظر می‌رسید؛ لحظه فوق‌العاده‌ای بود. وقتی به قایق برگشت و حالت عادی پیدا کرد، مرا صدا زد و گفت: «اگر دست داشتم حتما بغلت می‌کردم تا به خاطر این لحظه فوق‌العاده‌ای که برایم ساختی، ازت تشکر کنم.» این لحظه به همه دستمزدهای جهان می‌ارزد و این احساس خوب فقط با نوشتن این مطلب زنده می‌شود.
بهترین سفرها و بهترین نقاط غواصی که تابه‌حال تجربه کردید، کجا بودند؟
در میان سفرهای بسیاری که داشتم، بدون‌شک میکرونزی، در پالائو در نقطه غواصی کانال آلمان، بهترین تجربه بود. جایی که رقص سفره‌ماهی‌های بزرگ اقیانوسی را دیدم. ده‌ها سفره‌ماهی غول‌پیکر اقیانوسی در چند سانتی‌متر می‌چرخند و می‌رقصند. کانال آلمان گذری است که در آن جریان آب، بسیار قوی است و نقطه‌ای است که سفره‌ماهی‌ها برای از بین بردن انگل‌های‌شان با دهان باز وارد آن‌جا می‌شوند. ما تا حدود 25 متر در کنار شناوری پایین می‌رویم و به تماشای صحنه‌ای بسیار زیباتر از یک نمایش استثنایی می‌پردازیم.
همچنین یکی دیگر از بهترین نقاط غواصی را که در فرناندو دو نورون‌ها در برزیل تجربه کردم، برای‌تان تعریف خواهم کرد. به نظر من یکی از نقاط نادر جهان است که ما با دلفین‌های سرگردان زیادی روبه‌رو می‌شویم. در بالا رفتن، کل گروه توسط ده‌ها دلفین احاطه شده بودند (اغراق نمی‌کنم) که در همه جهات می‌چرخیدند، بسیار خیره‌کننده و جادویی بود. اگر سعی نکنیم به آنها دست بزنیم، آنها حیواناتی هستند که بسیار به غواصان نزدیک می‌شوند و چه چیزی زیباتر از لبخند یک دلفین است؟
شیرجه‌ای با کوسه‌نهنگ
نخستین برخوردتان با یک کوسه‌نهنگ، چطور بود؟
نخستین برخورد من با یک کوسه‌نهنگ، واقعا باورنکردنی بود ... این اتفاق در جمهوری دومینیکن برایم افتاد. صبح سه بار برای غواصی رفته بودم و زمانی که فردی ایتالیایی به باشگاه آمد و از من پرسید که آیا بعدازظهر ممکن است غواصی کند، کمی خسته بودم. خیلی تمایل به انجام این‌کار نداشتم... با این حال، درهای باشگاه را باز کرده بودند، بنابراین بهتر بود مشتریان را رد نکنیم ... بنابراین هر دو به نقطه‌ای کم‌عمق رفتیم، جایی که معمولا غواصان مبتدی را به آن‌جا می‌بردم. در پایان غواصی، به لنگرگاه بازمی‌گشتیم که در پایین سایه‌ای دیدم. به خودم گفتم کاپیتان قایق قطعا محل لنگر را عوض کرده و به سطح برگشتم. آن‌جا بود که یک‌دفعه خود را رودرروی یک کوسه‌نهنگ دیدم که اندازه‌اش باید 10متری می‌شد. از بالای سر ما گذشت، چنان نزدیک بود که می‌توانستم آن را لمس کنم، چرخی زد و به راهش ادامه داد، مثل این‌که هیچ اتفاقی نیفتاده است. این تصویر را تا امروز به وضوح در ذهنم دارم.
برای آینده چه برنامه‌ای دارید؟
وضعیت جسمانی من در عرض 50سال مسلما تغییر کرده و درحال حاضر آن چیزی نیست که پیش از این بوده. از این به بعد کمتر غواصی می‌کنم. می‌خواهم از طریق تجربه حرفه‌ایم، زمان خود را به کمک کردن به افرادی اختصاص دهم که تصمیم دارند مسیر مشابهی را دنبال کنند. همچنین دانشم را در اختیارشان قرار دهم تا رویای خود را تحقق ببخشند و با شور و شوقی که دارند با عشق به این حرفه زندگی کنند. تا زمانی که آنچه را که می‌خواهند یاد بگیرند و به شیوه‌هایی دست پیدا کنند تا در این راه موفق شوند.
شما از چه تجهیزات غواصی استفاده می‌کنید؟
به کمک تجربه‌های مختلفی که تابه‌حال داشتم، توانستم تجهیزات زیادی را آزمایش کنم. درحال حاضر بیش از 20سال با فین‌های مارس کواترو غواصی کرده‌ام؛ فین‌هایی که متوجه شدم در غواصی، عملکرد سریعی دارند و قدرتمند هستند. با توجه به تنظیم‌کننده، از اسکوباپرو جی 250 و اس290 استفاده می‌کنم (البته، من از قدیمی‌ها هستم.) از سایر تجهیزات غواصی می‌توانم از ماسک کرسی، یک استپ آکوالونگ پرو کیو دی و یک کامپیوتر سونتو دی 61 نام ببرم که خودم درحال حاضر از آنها استفاده می‌کنم.
19 ژوئن، 2017
به‌طور خلاصه، یک مربی غواصی در درجه اول عاشق اقیانوس‌هاست. اولیویه در مورد کار خود به‌عنوان غواص که از طریق مقالات منتشر شده به‌طور منظم صحبت می‌کند، همچنین به کسانی که مایل هستند مسیری مشابه را دنبال کنند، توصیه‌هایی ارزشمند دارد. او در این مقالات به شما آموزش می‌دهد با اشتیاق خود برای غواصی چگونه زندگی کنید و می‌گوید: «به لطف این حرفه، به چهار گوشه جهان سفر کردم و تجربه شیرجه رفتن در زیباترین نقاط سیاره را داشتم: دریای سرخ، کارائیب، اقیانوس هند، آسیای جنوب‌شرقی، اقیانوس آرام و بسیاری نقاط دیگر ... از همه مهمتر، این فعالیت به من اجازه داد تا بیش از 20سال در مکان‌هایی مثل بهشت زندگی کنم، نیازهایم را برآورده سازم، با مردمی فوق‌العاده با اصل و نصب‌های متفاوت دیدار داشته باشم و روابط فوق‌العاده‌ای با آنها برقرار کنم و از همه مهمتر با عشقم که غواصی است، زندگی کنم. امروز، از طریق تمام این تجربیات، به هر کسی که بخواهد همان مسیر را دنبال کند، کمک می‌کنم چون می‌دانم که سن برای تحقق آرزوها مفهومی ندارد. به سادگی در هر گوشه از جهان با استفاده از اینترنت از طریق آموزش آنلاین می‌توانم این دانش را در اختیار دیگران بگذارم.» فرصت‌های شغلی این کار هیجان‌انگیز، چگونگی انجام مراحل آن و اشتباهاتی که نباید مرتکب شد، همگی توسط او توضیح داده شده‌اند. او به کمک دوره‌های مختلف آنلاینی که برگزار می‌کند، مردم را به این توانایی می‌رساند که قدم به قدم آینده خود را در غواصی بسازند. شاید شما نمی‌خواهید حرفهای شوید و فقط یاد بگیرید چطور شیرجه بزنید و غواصی کنید. یا شاید شما درحال حاضر غواصی هستید که گواهینامه دارد و می‌خواهید ادامه تحصیل دهید. درواقع او برای همه متدهایی دارد، زیرا این روش برای افراد مبتدی و همچنین غواصان تایید شده است. او با روش خود کاری کرده که شما با استفاده از کامپیوتر یا تبلت به راحتی در اتاق نشیمن خود شروع به تحصیل یا ادامه تحصیلات‌تان را پیگیری می‌کنید و مراحل را با سرعت دلخواه خود انجام می‌دهید. امروزه رسیدن به رویاها از طریق ابزارهای تکنولوژی مدرن نسبتا آسان است و او برای تمام علاقه‌مندان به غواصی برنامه دارد.