چند ماه پیش مسئولان کتابخانههای استان اردبیل وعده بازنگری طرح ایستگاههای مطالعه را به دلیل رکود آن اعلام کردند، وعدهای که عملا روند اجرایی و حتی اظهارنظر جدید در این خصوص به چشم نمیخورد تا سرمایههای راهاندازی این ایستگاهها در مراکز پرتردد راکد مانده و گرد بیتوجهی و فراموشی در این طرحها نشان دهد که نیازسنجی، لازمه اجرای پروژههای فرهنگی است.
به گزارش مهر، با وجود اینکه استان اردبیل جزو 5 استان برتر راهاندازی ایستگاههای مطالعه بود، نحوه ادامه این طرح بدون توجه نهادهای مسئول بازنگری نشده و سهم شهروندان از اطلاعرسانی این طرح تنها به یکی، 2سال آغاز به کار آن محدود مانده است. ایستگاههای مطالعه که به تعبیر مسئولان در زمان اجرا قرار بود نهضت مطالعاتی جدید را آغاز کند، با تمرکز بر ایجاد غرفههای امانت کتاب در مراکز پرتردد شهری آغاز شد.
سهم استان اردبیل از این نهضت ایجاد
12 ایستگاه مطالعه شامل 10 ایستگاه در اردبیل، یک ایستگاه در پارسآباد و یک ایستگاه در مشگینشهر بود که برای ساخت و بهرهبرداری آن نهتنها امور کتابخانههای استان بلکه برخی خیرین و دستگاهها نیز ورود کردند.
هر ایستگاه مشتمل بر 15 عنوان کتاب در حوزههای دفاعمقدس، آموزش، کودک، شعر، داستان، مذهبی و... است که بدون محدودیت جهت امانت گرفتن در اختیار شهروندان قرار داده میشود.
با این وجود، اجرای ایدهای که به نظر میرسد میتوانست فرهنگ مطالعهدوستی در اردبیل را متحول سازد حتی با انتقاد کتابخوانان و کارشناسان فرهنگی شهر همراه شد چراکه به عقیده کارشناسان، ایستگاه مطالعه به یک اصل مهم بیتوجه بود؛ نیازسنجی و مطالعه خروجی طرح.
در همان روزهای ابتدایی آغاز بهکار این طرح، اطلاعرسانی گسترده درخصوص ایجاد ایستگاههای مطالعه در برخی ادارات، بانکها، بیمارستانها، فرودگاه و مراکز پرتردد صورت گرفت.
قرار بود مردم کتاب را به امانت گرفته و نهایت تا 2 هفته به ایستگاه برگردانند اما گشتی کوچک در وضع فعلی ایستگاهها و غرفههای خالی و
خاک گرفته بهحدی در ذوق میزند که به نظر میرسد شهروندان هر کتاب مناسب و خواندنی را از غرفهها جمع کرده و در منازل خود انباشتهاند.
تا جاییکه سال گذشته مدیرکل وقت امور کتابخانهها از عدمعودت بیش از 30درصد از کتب خبر داد و در کمال تعجب دستیابی به این مهم را کسب جایگاه سوم در کشور عنوان کرد.
موضوعی که بهنظر میرسد نهتنها یکی از موانع تحقق اهداف ایستگاه مطالعه در استان است بلکه عدم عودت کتاب یکی از دغدغههای اجرای این طرح در اغلب استانهاست.
در عین حال وضع فعلی ایستگاههای مطالعه نیز گواه تکرار این ضد فرهنگ بوده و کتابی که قرار بود برای نشر علم و اندیشه دست به دست شود، در خانهها راکد مانده است.
برخی شهروندان عقیده دارند، ایستگاه مطالعه حتی نتوانسته است نیازهای مطالعاتی عده کثیری را پاسخ دهد. البته به تناسب تعداد کتب با جمعیت ساکن میتوان استنباط کرد که بسیاری از شهروندان با دیدن کتبی که برایشان جذاب نیست از مقابل ایستگاههای مطالعه بیتفاوت عبور میکنند.
محدود شدن در چند موضوع، ارایه کتب از نویسندگان ناشناخته، بیتوجهی به تناسب کتب با محل ایستگاه مطالعه، بیتوجهی به آثار فاخر منتشر شده در کشور و بیتوجهی به نیازهای گروههای فکری مختلف موجب شد فضای مطالب کتب ایستگاهها یکنواخت شده و برای مخاطبان گسترده جذابیت نداشته باشد.
نمونه آن بیپاسخ ماندن نیاز گروههای سنی و فکری مختلف بود و تا حدودی دستنخورده ماندن برخی کتب گویای این مطلب است.