مهر| خسارت‌های انتقال آب خزر به سمنان هنوز محاسبه نشده است. برای پروژه‌ای با این وسعت، مشکل فقط همین نیست. کارشناسان و متخصصان محیط‌زیست می‌گویند؛ طرح انتقال آب خزر به سمنان علاوه بر مطالعات نیازسنجی، مطالعات گزینه‌یابی، مطالعات خسارات، مطالعات اولیه و حتی ارزیابی اقتصادی مستقل و قابل اتکایی ندارد. طرح انتقال آب خزر به سمنان از دهه۴۰ از سوی آمریکایی‌ها مطرح شد و پس از انقلاب هم هر از چندی این طرح با عناوین مختلفی مثل انتقال آب خزر به خلیج‌فارس، طرح بزرگ ایرانرود و نام‌های دیگر مطرح می‌شد.
نغمه مبرقعه‌ای، استاد دانشگاه در نشست بررسی انتقال آب دریای مازندران به سمنان گفت: «هزینه خسارت‌های بزرگ محیط‌زیستی که طرح انتقال آب خزر به کشور وارد می‌کند، انجام نشده، باید این هزینه‌ها محاسبه شود و بعد ببینیم اصلا فایده‌ای برای ما دارد یا خیر.»
او توضیح داد که در این طرح قرار است هر ثانیه ۱۴هزار لیتر آب از دریای خزر برداشته شود. ۷هزار لیتر آن شیرین‌سازی شود و به سمنان بیاید و ۷هزار لیتر باقی که بسیار شورتر شده است، به دریای خزر که دریای بسته است و تبادل آبی کمی دارد، برگردد.
این دانشیار پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهیدبهشتی با این توضیحات گفت: «قطعا این طرح منجر به شورشدن بیشتر آب دریای خزر می‌شود و زیستمندان دریا را دچار مشکل می‌کند. نکته دوم مسیر انتقال است که از میان جنگل‌های هیرکانی عبور می‌کند. مسیری نزدیک به ۲۰۰کیلومتر که قرار است آب را از ارتفاع منفی ۲۱ تا بالاتر از دو‌هزار متر با چندین ایستگاه پمپاژ جابه‌جا کند. نیروی برقی که این کار نیاز دارد، ۳۵۰مگاوات است که معادل یک‌سوم برق نیروگاه اتمی بوشهر خواهد بود.»
به گفته او، قرار است برای شیرین‌کردن آب از آب شیرین‌کن‌های اوسموزی استفاده شود که مدام باید فیلترهای آن را عوض کرد و بنابراین پسماند بسیار زیادی تولید می‌کند. از طرف دیگر، این مقدار آب از طریق افزایش راندمان آبیاری قابل دسترس است. با تغییر سیستم آبیاری یک‌میلیون هکتار زمین کشاورزی از غرقابی به تحت فشار می‌توان همین میزان آب را تأمین کرد. با سه‌هزار میلیارد تومان هزینه مالی می‌توان این کار را انجام داد. اگر امکان‌پذیر است که این آب را از محل تغییر الگوی کشت و آبیاری فراهم کنیم و اگر واقعا هدف این طرح تأمین آب شرب است، پس چرا باید این همه هزینه و اثرات اضافی را متقبل شویم؟
مبرقعه‌ای در ادامه انتقادات خود را در قالب چند سوال مطرح کرد: «آیا واقعا محاسبه شده جنگلی که خراب می‌شود، اکوسیستمی که تغییر می‌کند و تنوع زیستی که آسیب می‌بیند، چه میزان هزینه ایجاد می‌کند؟ آیا واقعا هزینه‌های خسارت محیط‌زیستی که به کشور وارد می‌شود، انجام شده، قطعا انجام نشده و باید پرسید چطور چنین طرح عظیم ملی بدون برآورد این خسارت‌ها در دستورکار قرار
گرفته است؟»
از سوی دیگر فاطمه ظفرنژاد، پژوهشگر آب و توسعه پایدار هم در این نشست گفت: «طرح انتقال آب خزر به سمنان مطالعات نیازسنجی، مطالعات گزینه‌یابی، مطالعات خسارات، مطالعات اولیه و ارزیابی اقتصادی مستقل و قابل اتکا ندارد.»
او با اشاره به این‌که در طرح انتقال آب خزر به سمنان، شرکت آب و نیرو به‌عنوان کارفرما، شرکت مهاب قدس به‌عنوان مشاور و قرارگاه خاتم‌الانبیاء به‌عنوان پیمانکار همکاری می‌کنند، گفت: «دقیقا همین گروه را در سدگتوند داریم. ما تا مرز التماس رفتیم تا جلوی این طرح را بگیریم اما آن را ساختند و نتیجه‌اش را هم دیدیم، با این حال در این طرح ما التماس نمی‌کنیم، چون مردم آگاهی کافی دارند که اجازه ندهند مهندسی تهاجمی طرح انتقال کاسپین به سمنان را انجام دهد.»
ظفرنژاد همچنین گفت: «نتیجه نادیده‌گرفتن بوم‌شناسی همین است که امروز نه ارومیه داریم و نه جازموریان. نگاه مهندسی اگر با بوم‌شناسی هماهنگ نشود، بسیار خطرناک است و اگر شکل تهاجمی به طبیعت پیدا کند، خطرناک‌تر هم خواهد بود.»
این پژوهشگر آب و توسعه پایدار وضع محیط‌زیستی دریای خزر را بسیار شکننده وصف کرد و کمبود عمیق مطالعات اولیه شامل مطالعات پیش‌شناسایی، شناسایی، امکان‌یابی، مرحله یکم، ناقص و بدون دقت کافی و نبود مطالعات دقیق درباره اثرات طرح را ضعف اساسی طرح انتقال آب خزر به سمنان
عنوان کرد.