شهروند| بیستمین نمایشگاه مطبوعات از دیروز به مدت یک هفته در مصلای تهران آغاز به کار کرد. تصویب قانون دسترسی آزاد به اطلاعات تا هفته آینده، مهمترین خبری بود که روز گذشته در مراسم افتتاح نمایشگاه اعلام شد. در این نمایشگاه 1560 رسانه و کسب و کار مرتبط شرکت کردند. در مراسم افتتاحیه علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین انتظامی معاون مطبوعاتی و اطلاعرسانی وزیر فرهنگ و ارشاد و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی سخنرانی کردند.
در ابتدای این مراسم، انتظامی، معاون مطبوعاتی با بیان اینکه بیستمین نمایشگاه مطبوعات از امروز تا جمعه آینده، برپاست، درباره تغییرات نمایشگاه مطبوعات امسال نسبت به نمایشگاه سالهای قبل گفت: «امسال کسب و کار مرتبط با رسانهها به نمایشگاه مطبوعات اضافه شده، در سالهای قبل، تنها مطبوعات و خبرگزاریها شرکت میکردند، سپس روابط عمومیها اضافه شدند ولی حالا کسب و کار مرتبط با رسانه که مرتبط با فعالیتهای توزیع، فناوری اطلاعات، تولید محتوا، خدمات فنی و... هستند به نمایشگاه مطبوعات اضافه شدهاند، علاوه بر اینها نشریات دانشجویی هم در 3 قالب وزارت بهداشت، وزارت علوم و دانشگاه
آزاد اسلامی در نمایشگاه مطبوعات شرکت کردند.» او ادامه داد: «یکی از تغییرات رویکردی در برگزاری نمایشگاه مطبوعات امسال ورود صنوف به طراحی و برگزاری نمایشگاه بود، امیدواریم که از این پس، برگزاری نمایشگاه با همکاری تشکلهای مطبوعاتی باشد، تا دولت کمترین دخالت را در فعالیتهای مطبوعاتی و موضوعات غیرحاکمیتی داشته باشد.» شعار نمایشگاه مطبوعات امسال «رسانه، آزادی مسئولانه» است.
معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد درباره این شعار گفت: «کسانی که با رسانهها آشنا نیستند، آنها را متهم میکنند که به دنبال آزادی بیحد و حصر هستند، درحالیکه رسانهها به دنبال آزادی مسئولانه هستند.» در ادامه مراسم افتتاحیه، علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با بیان اینکه آزادی مسئولانه، شعار بسیار هوشمندانهای برای نمایشگاه مطبوعات امسال است، گفت: «این شعار آزادی را در چارچوب عرف رایج تعریف میکند، آزاده بودن یعنی دستاویز هیچ جناح و شخصی قرار نگرفتن و استقلال در تصمیمگیری بدون قید و بندهای جناحی. بسیاری از مطبوعات در دنیا، شعار آزادی مسئولانه و پایبندی به قانون را مطرح میکنند؛ آزادی مسئولانه به معنای آزادی اخبار و اطلاعات با رعایت چارچوبهای اخلاقی و با پرهیز از دروغگویی، فرافکنی بزرگنمایی و کوچکنمایی است.»
جنتی در ادامه درباره لایحه سازمان نظام رسانهای که چند وقت است در معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد دنبال میشود، گفت: «روزنامهنگاران نیازمند یک میثاق شفاف، دقیق و اجماعی هستند تا سازوکار ارزیابی آنها را آسانتر کنند و بتوانند در درون خودشان ساز و کاری ایجاد کنند که مجموعه نظام مطبوعاتی ما را پالایش کند. از این طریق جلوی فعالیت عناصری که در پوشش رسانه به دنبال کارهای دیگری هستند، گرفته میشود.»
او ادامه داد: «تدوین یک سلسه اصول اخلاقی میتواند رابطه روزنامهنگاران را با هم و با مدیران مسئول مطبوعات بهبود بخشد و سرقتهای ادبی و بیتوجهی احتمالی بعضی مدیران مسئول نسبت به روزنامهنگاران را کاهش دهد. دخالت دولت در رسانهها مغایر با امنیت پایدار سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است و دولت عقیده دارد که با رعایت حقوق و موازین حکومتی آزادی باید به رسانهها و اصحاب رسانه واگذار شود.» به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، بر همین اساس هم هست که دولت میخواهد لایحه سازمان نظام صنفی رسانهای را به مجلس بفرستد.
«در صورت تصویب این لایحه، بسیاری از مسائل حل میشود. گم گشته امروز ما اخلاق حرفهای است و رعایت آن و تعهد به آن یکی از اولویتهای اصلی رسانههاست که گاه مورد بیتوجهی قرار میگیرد. اگر رسانهها آشکارا دروغ بگویند حقوق شهروندان را نادیده میگیرند و طبیعتا نمیتوان گفت آن رسانه به اخلاق حرفهای متعهد است.» او گفت: «دولت خودش باید از رسانهداری اجتناب کند. امروز ما شاهد انتشار بسیاری از نشریات دولتی هستیم که باید به بخش خصوصی واگذار شون د، توجه به بخش خصوصی و بالندگی آن یکی از مسائل مهم امروز ماست.»
تصویب قانون دسترسی آزاد به اطلاعات
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دیروز خبر جدیدی هم داشت. او از تصویب قانون انتشار دسترسی آزاد به اطلاعات تا هفته آینده خبر داد: «تصویب این قانون حدود 3 تا 4 سال در دولت معوق بود، درحالیکه آییننامه آن باید به تصویب دولت میرسید. در دولت یازدهم کمیته ماده 18 این قانون تشکیل جلسه داده و این قانون در کمیسیون فرهنگی دولت تصویب شده است، درحال حاضر تصویب این قانون در دستور کار دولت است و فکر میکنم در هفته آینده به نتیجه برسد و در صورت تصویب آن دولت در برابر رسانهها، پاسخگوتر خواهد بود.»
رسانهها رکن مهم پایداری اجتماعی
علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، سومین سخنران بیستمین نمایشگاه مطبوعات بود. او گفت: «بخشی از مشکلات در کشور ما مربوط به امنیت اجتماعی است، ما معمولا سرگرم بحثهای سیاسی و بینالمللی هستیم و هرگاه اتفاقی در این حوزهها مانند مذاکرات هستهای میافتد، همه تیترهای روزنامهها به آن اختصاص پیدا میکند، اما موضوع مهم اینجاست که مردم بهطور عادی با امنیت اجتماعی سر و کار دارند نه مسائل سیاسی، مثلا همین موضوع اسیدپاشی در اصفهان، گوشهای از ناامنیهای اجتماعی را نشان داد.» او ادامه داد: «برای نمونه گاهی ما شاهد تجاوزهای به عنف، سرقتهای مسلحانه و... در کشور هستیم و کالبدشکافی همه این مسائل بسیار مهم است، رادیو و تلویزیون باید بهطور گسترده به این موضوعات بپردازند و همین امر باعث پیشگیری از وقوع جرم میشود، وجود این جرایم در کشور ما، واقعا بد است و باید برای از بین بردن آنها از رسانهها استفاده کرد. این موضوعات مسائلی نیستند که اگر مخفی کنیم، حل شوند، بلکه باید قباحت آنها بیان شود.»
به گفته لاریجانی، رسانهها باید امنیت اجتماعی را بخشی از خود بدانند چرا که مردم با این مسائل زندگی میکنند نه موضوعات سیاسی.
رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: «امروز شرایطی در دنیا وجود دارد که نشان میدهد بدون رسانههای مسئول حیات اجتماعی دچار مشکل است، چراکه زندگی مردم با رسانهها عجین است و کار رسانه یک امر تفننی نیست، رسانهها یک رکن مهم در پایداری اجتماعیاند.»
لاریجانی ادامه داد: «رسانهها نیازمند حمایت قانونی هستند، در قانون پنجم توسعه بحث قانون سازمان نظام رسانهای مطرح شده بود و قرار بود لایحه آن به مجلس بیاید، اما دیدیم که دراینباره کاری انجام نشد و فقط به آماده شدن پیشنویسهایی در کمیسیون فرهنگی مجلس اکتفا شد درحالیکه تصویب این قانون بسیار مهم است.»
رئیس مجلس شورای اسلامی، درباره نظام صنفی رسانهای که در دولت درحال پیگیری است هم گفت: «پیگیری دولت در این رابطه بسیار خوب است.
البته باید نظر اصحاب رسانه دراینباره گرفته شود. ما بخشهای مختلفی دارند که نظام دارند، مانند نظام پزشکی، مهندسی و... بنابراین اگر نظام صنفی رسانهای داشته باشیم، خود رسانهها میتوانند کار خودشان را برعهده گیرند.»
لاریجانی ادامه داد: «قانون انتشار اطلاعات، قانون مهمی بود که دولت یازدهم بعد از سالها، آن را اجرا کرد و اجرای آن به رسانهها و حقوق مردم کمک زیادی کرد چراکه این قانون دستگاههای مختلف را ملزم میکند که اطلاعات را در اختیار رسانهها و مردم قرار دهد.
هر چقدر در کشور آزادی فکر وجود داشته باشد، رسانهها قوت میگیرند و طبعا داشتن نظامی برای این امر مهم است.»
نگرانی اقتصادی روزنامهنگاران را میشناسم
لاریجانی، درباره وضع معیشتی خبرنگاران هم گفت: «گاهی بعضی از خبرنگاران که برای پوشش اخبار به مجلس میآیند به ما درباره وضع بد اقتصادیشان گزارش میدهند، آنها میگویند که وضع اقتصادی و معیشتیشان و بازنشستگیشان ثبات ندارد، این در حالی است که خبرنگاران به این دلیل که کار فکری میکنند باید آرامش روانی داشته باشند، من همین جا در حضور وزیر ارشاد از دولت میخواهم که لایحهای را دراینباره به مجلس بدهد تا نگرانی اقتصادی از جامعه مطبوعات برود. البته از آنجا که این موضوع نیاز به بودجه دارد، مجلس نمیتواند کاری کند و دولت باید پیگیر آن باشد.»