| علی شریعتی|
شبکه توزیع آب تهران با عمری ۹۰ ساله قدیمی‌ترین لوله‌کشی آب شرب کشور است که نزدیک به ۳۰درصد از آب شرب مردم تهران را به دلیل فرسوده‌بودن هدر می‌دهد. درواقع دشت تهران با یک سیستم بسیار گسترده آبیاری قطره‌ای، شامل لوله‌های فرسوده، شکسته و دارای نشتی در حال آبیاری است.
این دشت قبل از این، با دو روش دیگر آبیاری می‌شد. روش اول روش طبیعی که بارش باران و نفوذ آب از طریق گستره خاک، مراتع و فضای سبز آن بود و روش دوم جذب آب از دیواره چاه‌های فاضلاب جذبی خانه‌ها در معماری سنتی و نفوذ آن به سفره‌های زیرزمینی که بر آلودگی سفره‌ها نیز موثر بود.
دشت تهران با گسترش روزافزون شهرنشینی، حاشیه‌نشینی و رشد افقی شهرها به حدی رسيده که حتی در پارک‌ها و فضای سبز آن که تنها روزنه‌های نفوذ آب باران به سفره‌های زیرزمینی بودند نیز یا با آسفالت خیابان‌ها و بزرگراه‌ها و یا با میلیون‌ها ساختمان مانند سایر نقاط شهرهای این دشت پوشیده شده و آب باران به جای نفوذ در دل خاک به روان‌آب‌ها و فاضلاب منتقل می‌شود. از طرفی با گسترش شبکه جمع‌آوری فاضلاب شهری (اگو) و فاضلاب ملی ساختمان‌های تهران برای استفاده بهینه از آن و عدم آلودگی سفره‌های زیرزمینی، از جذب و تقویت کمی منابع زیرزمینی حذف شده است. در سال آبی ۹۶-۹۵ یک‌میلیارد و ۲۵میلیون مترمکعب آب به شبکه توزیع آب تهران وارد شده که ۲۷۳میلیون مترمکعب آن از منابع زیرزمینی برداشت شده است. در همین حال حدود ۲۵۰میلیون متر مکعب از آب شرب تهران از طریق شبکه توزیع فرسوده هدر رفته و قسمت اعظم آن به منابع زیرزمینی بازگشته است. صرف نظر از این‌که برداشت‌ها از آب‌های سطحی توسط سدهای پنجگانه تهران نیز بر کاهش سطح آب‌های زیرزمینی تأثیر می‌گذارد، تنها راه تغذیه این سفره‌ها که هر ساله به وسیله هزاران حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در حال تخلیه و موجب فرونشست سالانه ۳۶ سانتیمتری دشت تهران شده است، تغذیه از طریق هدررفت آب شرب تهران در شبکه توزیع فرسوده آن است. شهر تهران از نظر ریسک زلزله در میان ۱۰ شهر اول دنیاست. در این وضعیت، مقاومت این شهر با فرونشست حدود چهار متری در یک‌دهه گذشته مقاومتش در مقابل زلزله از ۶ ریشتر به ۴/۵ ریشتر کاهش یافته است. این فرونشست‌ها در خارج از شهرهای استان تهران و مناطق روستايی و بیابانی هولناک و عجیب است و با پوک‌شدن خاک زیر شبکه مترو، بزرگراه‌ها، خیابان‌ها و ساختمان‌ها به دلیل خالی‌شدن سفره‌های زیرزمینی، بعید نیست که در داخل شهر نیز ناگهان شاهد فرونشستی باشیم که حفره‌ای به اندازه یک ساختمان دو طبقه در وسط یک بزرگراه ایجاد کند.
با این اوصاف اگر مدیریت شهری کلانشهر تهران و سایر شهرهای استان که بر دشت تهران گسترده‌اند، خیلی زود راه چاره‌ای برای احیای سفره‌های زیرزمینی این دشت‌ها نیابند، تنها راه عملی برای به تأخیر انداختن فرونشست‌های فاجعه‌بار که زلزله خاموش نام دارند، ترمیم‌نشدن شبکه آبرسانی و حتی تخریب لوله‌های آب شرب و ایجاد نشتی در آنها توسط حفارین محترم شرکت‌های گاز و مخابرات و... است تا آبیاری ۲۵۰میلیون مترمکعبی دشت تهران توسط شبکه فرسوده توزیع آب تهران به بیش از ۴۰۰میلیون مترمکعب رسیده و فرونشست‌ها به تعویق افتد؛ چرا که فرونشست‌ها به‌زودی منجر به شکستن و انفجار لوله‌های گاز شهری، شکستگی در تونل‌ها و ریزش آنها و سقوط ساختمان‌های چند طبقه خواهد شد و قطعا زودتر از تشنگی، جان مردم تهران را خواهد گرفت.