شهروند| پس از بازگشت سعد حریری، نخستوزیر لبنان به این کشور و تصمیم به ماندن در پست نخستوزیری، فضای همبستگی و حمایت همگانی از او آغاز شد. به نظر میرسد که بحرانی که پس از استعفای اجباری او در ریاض، لبنان را متأثر کرده بود، حالا دیگر پایان یافته است.
روز گذشته، میشل عون، رئیسجمهوری لبنان که به ایتالیا سفر کرده، اعلام کرد که بحران ایجادشده پس از استعفای سعد حریری، از بین رفته و در راه حلوفصل نهایی است. در بیانیه صادره از دفتر ریاستجمهوری لبنان آمده است: «میشل عون از پایبندی محکم و استوار کشور ایتالیا در حمایت از لبنان در زمینههای مختلف، حمایت این کشور از مسائل عادلانه در محافل بینالمللی بهویژه ارایه کمکرسانی در زمینه رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی و تقویت تواناییهای ارتش لبنان برای انجام وظیفه ملیشان، تشکر و قدردانی کرد.»
«پائولو جنتیلونی»، نخستوزیر ایتالیا نیز در دیدار با میشل عون، رئیسجمهوری لبنان تأکید کرده که کشورش به دنبال برگزاری کنفرانس ویژه درخصوص حمایت از نیروهای مسلح لبنان طی دوره آتی است. وی همچنین گفته است که کشورش به دنبال تقویت هرچه بیشتر «نقش موثر ارتش لبنان در خاورمیانه» از طریق همکاری جهت استمرار ثبات امنیتی بهویژه در جنوب لبنان است که نیروهای «یونیفل» با هماهنگی ارتش لبنان در این منطقه فعالیت میکنند.
از سوی دیگر، معاون دبیرکل حزبالله، میشل عون را شخصی امین و شجاع توصیف کرده است. شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزبالله لبنان در مراسمی گفته است: «میشل عون، رئیسجمهوری لبنان شخصی امین است، زیرا حقایق را آنطور که هست، بیان میکند و فردی شجاع است، چون در عملکرد خود هیچ توطئهای را در نظر نمیگیرد و شجاعت این است که واقعیت را در مقابل همگان چه کسانی که از آن خوششان میآید و چه کسانی که آن را نمیپسندند، بیان شود.»
عربستان خصوصا در یکماهه اخیر تمام تلاش خود را کرد تا وحدت لبنان را برهم بزند و با حصر و استعفای اجباری سعد حریری، به حزبالله فشار وارد آورد و این گروه سیاسی در لبنان را از مناسبات خاورمیانه حذف کند، اما فشار افکار عمومی و نقش کشورهایی مثل فرانسه، موجب بازگشت حریری به لبنان و ماندن وی در پست نخستوزیری شد.
حالا با شکستخوردن نقشه عربستان برای حذف رئیسجمهوری لبنان، این کشور دست به تهدیدهای ضمنی زده است. روز گذشته، عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستانسعودی در کنفرانس مطبوعاتی در رم، مدعی شده که «تا حزبالله خلع سلاح نشود، لبنان روی صلح را نخواهید دید.» الجبیر، مدعی شد که حزبالله، لبنان را «ربوده» و این کشور جز با خلع سلاح حزبالله هرگز شکوفا نخواهد شد!
وی در ادامه با طرح ادعاهای واهی ایران را به «ایجاد تنش و آشوب در سراسر خاورمیانه» متهم کرده و مدعی شد؛ «از سال ۱۹۷۹ ایرانیان هرچه دلشان خواسته، بدون مجازات در منطقه خاورمیانه انجام دادند و باید این مسأله متوقف شود!» عربستان برای فشار بر ایران، همواره برای تضعیف حزبالله تلاش کرده است. الجبیر همچنین در این کنفرانس اعلام کرد که کشورش از درگیریها در یمن عقب نمیکشد و ممکن نیست که به حوثیها اجازه دهد بر یمن سلطه پیدا کنند. وضع یمن، بسیار اسفبار شده و مردم زیادی از گرسنگی، وبا و دیفتری رنج میبرند. ریاض اما، یمن را نیز به مثابه میدان جنگ با ایران میبیند و با وجود هشدارهای پیدرپی سازمان ملل برای بازگشایی مسیرهای کمکرسانی به یمن، عربستان حاضر به این کار نیست.
وزیر امور خارجه عربستان اظهار داشت: حوثیها حق مشارکت در روند سیاسی یمن را دارند. وی همچنین ادعا کرد: «عربستان از روند سیاسی یمن تحت نظارت سازمان ملل حمایت میکند. دولت عربستان با سازمان ملل برای ارسال کمکها از طریق گذرگاههای یمنی تلاش میکند!»
پیام مهم برای آقای نخستوزیر
عربستانسعودی تلاش زیادی برای برهمزدن ثبات و همبستگی مردم لبنان کرد. شیوخ سعودی، حریری را وادار به خواندن بیانیه استعفا کردند؛ بیانیهای دیکته شده که در آن بشدت علیه حزبالله و ایران تاخته شده بود. آقای حریری حتی وقتی به لبنان بازگشت، در نخستین مصاحبهاش، از حزبالله خواست ضمن خودداری از دخالت در درگیریهای منطقهای، با اتخاذ سیاستی بیطرفانه به بحران سیاسی لبنان پایان دهد. حریری در مصاحبه با شبکه «سینیوز» فرانسه مدعی شد؛ «حزبالله در امور همه کشورهای عربی دخالت دارد و ما خواستار بیطرفی آن در درگیریهای منطقه هستیم.» با این حال، آقای حریری درباره اوضاع یمن تأکید کرده بود که حرفهای سیدحسن نصرالله را درباره حضورنداشتن اعضای این حزب در یمن باور میکنم. با این حال اما، حزبالله و دبیرکل آن، سیدحسن نصرالله از همان آغاز بحران، از حریری و بازگشت وی به کشور حمایت کردند. حالا پس از بازگشت وی به دفتر نخستوزیری، پیام مهمی از سوی سیدحسن نصرالله به او داده شده است. سایت اینترنتی النشره، در گزارشی آورده است که یک مسئول عالیرتبه در حزبالله لبنان اخیرا پیامی را از سیدحسن نصرالله به سعد حریری منتقل کرده که نصرالله در این پیام تأکید کرده که از سعد حریری چه ظالم باشد و چه مظلوم، حمایت میکند.
به گفته منابع سیاسی نزدیک به حزبالله لبنان، موانع بسیاری درحال حاضر در مسیر دیدار سیدحسن نصرالله و سعد حریری وجود دارد. این منابع میگویند، دیدارهای میان نادر حریری، مدیر دفتر سعد حریری و معاون سیاسی دبیرکل حزبالله لبنان طی اقامت حریری در عربستان و بعد از بازگشتش از سرگرفته شده است. به گفته این منابع، در پیام سیدحسن نصرالله برای حریری تأکید شده است که حزبالله با حریری برای تقویت ثبات لبنان و حفظ دولت و حفظ جان حریری و ممانعت از فتنه همکاری خواهد کرد. به گفته این منابع، این مسئول به حریری اطمینان داده که حزبالله در تمامی پروندههای مورد اختلاف با او به هماهنگی خواهد پرداخت.
از سوی دیگر، خواهر سعد حریری، از مواضع سیدحسن نصرالله در حمایت از برادرش در جریان استعفای اجباریاش قدردانی کرده و گفته است که «اگر سیدحسن نصرالله نبود، حریری آزاد نمیشد.» بهیه حریری، خواهر سعد حریری نخستوزیر لبنان گفت که از لحظه نخست اعلام استعفای حریری، سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزبالله لبنان با این مسأله مخالفت کرد و از سوی دیگر، تأکید کرد که حریری به حزبالله لبنان ابلاغ کرده که به وظایف خود در دولت ادامه میدهد و نمیخواهد استعفا کند و برای اجرای اقدامات مهمی در زمینههای برق، نفت، گاز و دیگر زمینهها گامهای مهمی برمیدارد. بهیه حریری تأکید کرد: «مواضع سیدحسن نصرالله بهویژه در زمان بازگشت حریری از عربستان برخاسته از مبانی وفاداری انسانی و اخلاقی و مسئولیتهای ملی بزرگی است که سیدحسن نصرالله تمام آنها را داراست. مواضع نصرالله و میشل عون رئیسجمهوری لبنان و همچنین نبیه بری رئیس پارلمان این کشور در حمایت از حریری بوده و این مواضع باعث تسریع روند بازگشت وی به لبنان و ناکامگذاشتن نقشهها برای برکناریاش شد.»
بهیه حریری همچنین گفته است که وی توقع داشت نصرالله و دیگر گروهها با مسأله استعفای برادرش براساس قانون اساسی برخورد کنند؛ یعنی بسیار سریع این استعفا را بپذیرند و رایزنیهای پارلمانی را برای مطرحکردن شخص دیگری به غیر از او انجام دهند اما تدبیر نصرالله و دیگر رهبران لبنان توطئه عربستان در این خصوص را ناکام گذاشته و این استعفای اجباری تنها روی کاغذ باقی ماند. این حمایت نصرالله از حریری باعث همگرایی میان حزبالله و جریان المستقبل شد، بهطوری که جلساتی میان نمایندگان دو طرف برای هماهنگی مواضع با هدف بازگرداندن حریری برگزار شد.