رابرت فیسک- ایندیپندنت| هواپیمای سعد حریری، نخست‌وزیر مستعفی لبنان سوم نوامبر در ریاض به زمین نشست؛ نخستین چیزی که حریری مشاهده کرد حضور نیروهای پلیس عربستانی بود که هواپیما را احاطه کرده بودند. آنها سپس به داخل هواپیما آمدند و تلفن همراه حریری را مصادره و محافظان شخصی‌اش را از او جدا کردند به این ترتیب نخست‌وزیر لبنان را ساکت کردند.
روز جمعه، سوم نوامبر حریری در نشست کابینه در بیروت بود که تماسی تلفنی دریافت کرد و از او درخواست شد تا با ملک سلمان، پادشاه عربستان در ریاض ملاقات کند. او نیز فورا عازم سفر شد. «تو دیدار با پادشاه را رد نمی‌کنی حتی اگر او را چند روز قبل دیده باشی» همان کاری که حریری کرد؛ به‌ویژه که پادشاهی عربستان به شرکت «اوجیه» حریری، بدهی ۹‌میلیارد دلاری دارد و این وضعیتی است که ما اکنون آن را عربستان می‌شناسیم.
حریری متنی نوشته شده در شبکه العربیه را قرائت کرد که هر دنبال‌کننده‌ای می‌داند این شبکه متعلق به کدام کشور عرب حاشیه خلیج‌فارس است. او در این متن استعفای خود را اعلام کرد.
حریری مدعی شد كه تهدیداتی علیه جان او مطرح است اما این اخبار در درجه اول باید خطاب به سازمان امنیتی در بیروت باشد ولي او بر خلع سلاح حزب‌الله لبنان تأکید کرد و از مداخله ایران در منطقه گفت. صرف نظر از این واقعیت که حزب‌الله نمی‌تواند سلاح خود را کنار بگذارد و حریری می‌بایست به ارتش لبنان انتقاد می‌کرد که شامل شیعیان زیادی است. لذا مشخص می‌شود این حرف‌های حریری نبود چون او قبلا هرگز از این کلمات استفاده نکرده بود؛ به عبارت دیگر سعودی‌ها از نخست‌وزیر لبنان خواسته بودند تا استعفا بكند و این متن که برایش نوشته شده بود را در ریاض بخواند.
باید این نکته را هم اضافه کنم که همسر و خانواده حریری در ریاض هستند؛ بنابراین اگر او عربستان را ترک کند، گروگان‌هایی را در ریاض باقی می‌گذارد. پس از یک هفته از استعفای او، صحبت‌هایی در بیروت مطرح است مبنی بر این‌که از «بهاء حریری»، برادر بزرگتر سعد خواسته شده کرسی او را در کابینه بگیرد؛ اما خود سعد چه می‌گوید؟ افرادی در ریاض، با خانه‌اش تماس گرفتند؛ اما او تنها چند کلمه حرف زده است. یکی از کسانی که با او حرف زده می‌گوید كه تنها کلماتی از او در خانه‌اش گفت، این بود که «برمی‌گردم» یا «حالم خوب است»؛ حرف‌هایی که به نظر نمی‌رسد حرف‌های واقعی او باشد.
اما اگر حریری بازگردد، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا می‌توان مدعی شد که او به‌اجبار استعفا کرده؟ آیا عربستانی‌ها جرأت ریسک درباره آن را دارند؟
مسلما حریری انتظار این اتفاقات را نداشت. درواقع حریری روز دوشنبه نشست‌هایی در بیروت با صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی و سلسله رایزنی‌هایی درباره بهبود وضع آب داشت و اینها کارهای فردی نیست که قصد استعفا دارد. با وجود آن کلماتی که خواند -‌برایش نوشته شده بود- کاملا همسو با سخنرانی‌های ولیعهد عربستان و دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا بود که درباره ایران با خشم صحبت می‌کنند؛ درست همان کاری که وزیر دفاع آمریکا انجام می‌دهد. واقعیت داستان همان است که در عربستان در جریان است؛ چون ولیعهد برای همیشه راه‌حل توافقی گسترده در عربستان را از بین برد و بین خاندان سلطنتی، شخصیت‌های دینی و قبایل جدایی انداخت. در حالی‌که این توافق همواره اساس این کشور است تا سقوط نکند.
محمد بن سلمان این شکاف را ایجاد کرد. او با دشمناش تسویه‌حساب کرد و گفت این کارها در راستای مبارزه با فساد بود. سازمان مبارزه با فسادی که دیکتاتورهای عرب دايما برای نابودی دشمنان سیاسی‌شان از آن استفاده می‌کنند؛ هیچ شکایتی هم از جانب واشنگتن و لندن صورت نگرفت.
حتی رهبران سنگدل نیز ممکن است کوتاه آمده و به حریری اجازه دهند با ملک سلمان دیدار کند و این دلیل اصلی است که او به ریاض رفت و حتی در امارات با ولیعهد ابوظبی که همپیمان ولیعهد عربستان است، ملاقات داشت. در حالی‌که اماراتی‌ها مانع خواهند شد حریری با هواپیما به بیروت بازگردد، اما چرا می‌خواهند حریری به امارات برود؟ برای اثبات این‌که او آزادانه سفر می‌کند، در حالی ‌که او حتی نمی‌تواند به کشوری که بر آن حکومت می‌کرد هم بازگردد.
لبنان دايما از زمان آخرین بحرانش با بحران بزرگتر روبه‌رو است اما این بار شواهد امر حکایت از یک بحران واقعی دارد.
بن‌سلمان با پیش‌کشیدن مسأله حریری به دنبال نابودی دولت لبنان و سرنگونی حزب‌الله در آن و سپس آغاز جنگ داخلی جدید در لبنان بود؛ اما این استراتژی موفق نخواهد بود زیرا لبنانی‌ها با وجود این‌که نسبت به عربستانی‌ها از ثروت کمتری برخوردارند، باهوش‌ترند. همه گروه‌های سیاسی در این کشور ازجمله حزب‌الله یک مسأله را خواستارند و آن بازگشت حریری از عربستان است.