اعتیاد به مخدرها در سرزمین ایران، آنگونه که تاریخ روایت کرده است، پیشینه‌ای دراز دارد. این پدیده که از جنبه‌های تاریخ اجتماعی و اقتصادی، کمتر بررسی شده، در لایه‌های زیرین جامعه ایران، پیامدهایی بر جای گذاشته، که به گونه‌ای نادیده، مردمان این سرزمین را در دوره‌های گوناگون از خود متاثر کرده، دامنه آن را به روزگار کنونی رسانده است. فرد ریچاردز، جهانگرد و نقاش انگلیسی که در دوره پهلوی اول به ایران آمده است، درباره آمار معتادان تریاک در پاره‌ای شهرهای ایران در آغاز سده چهاردهم خورشیدی، گزارشی ارایه می‌کند که با بررسی دیگر منبع‌ها و گزارش‌های تاریخی در این‌باره، درست به نظر می‌آید و نمایانگر یک واقعیت تلخ تاریخی در آن روزگار می‌تواند باشد. او در کتاب «سفرنامه فرد ریچاردز» نخست از تهران شروع می‌کند و اینچنین «در‌سال 1914 [میلادی] تنها در شهر تهران شهرداری عده معتادان به تریاک را 25.000تن تعیین کرد درحالی‌که کل جمعیت تهران در حدود 250.000 تن بود». او البته به روایت‌هایی اشاره می‌کند که وضع را در دیگر شهرها وخیم‌تر نشان می‌دهد «می‌گویند در شهر کرمان در کنار صحرایی که بین ایران و افغانستان واقع شده و 60.000 تن جمعیت دارد تعداد 25.000تن به تریاک معتاد می‌باشند. ... در ایران به‌طور شوخی و مزاح می‌گویند که در کرمان «از هر سه تن چهار تن معتاد به تریاک هستند». ریچاردز سپس وضع یادشده را تحلیل می‌کند تا نشان دهد ایران اوایل سده چهاردهم خورشیدی تا چه اندازه با پدیده اعتیاد گسترده روبه‌رو بوده است؛ آمار مستند وی ژرفای فاجعه را به روشنی می‌نمایاند «هرگاه جمعیت ایران را 12.000.000 تن فرض کنیم (ممکن است 10.000.000 تن باشد) این طور تخمین زده‌اند که در‌سال 1923- 1924 هر 10.000 تن مقدار 459 پاوند تریاک مصرف کرده‌اند. با در نظر گرفتن این نکته که مجمع اتفاق ملل برای 10.000 تن مصرف 12 پاوند تریاک خام را جایز دانسته است می‌بینیم که مصرف آن در ایران 38 برابر میزانی است که مجمع مزبور قانونا مجاز دانسته [است]». او سپس از بسترهایی سخن می‌راند که زمینه‌ساز گسترش کشت خشخاش در این سرزمین بوده است «باید به خاطر داشت که در ایران موضوع تریاک را به‌عنوان پیشه و کسب مورد توجه قرار می‌دهند نه نوعی اعتیاد. طرز عجیب کشت این محصول و فاصله‌های زیاد بین شهرها و مسأله جمع‌آوری و حمل تریاک به انبارهای دولتی، نظارت بر این کار را دشوار و قاچاق آن را آسان می‌سازد».