امین فرجپور| بلید رانر ۲۰۴۹ فیلمی علمی- تخیلی است؛ دنبالهای بر فیلم بلید رانر ریدلی اسکات؛ که البته میگویند نسبت به نسخه اول و اصلی از رمز و راز بیشتری برخوردار است. فیلمی با تمام عوامل و عناصر و ویژگیهایی که فیلمهای علمی- تخیلی دارند. با تمام خصایص ژانر؛ با این تفاوت که این همه را گامها ارتقا میدهد؛ و به عبارت بهتر، این ژانر را اعتبار و آبرویی بسیار بسیار بیشتر میدهد.
بلید رانر ۲۰۴۹ فیلمی علمی- تخیلی است؛ به کارگردانی دنی ویلنو؛ و فکر میکنم که این خود خصیصهای است در بین دهها و حتی صدها خصیصه اعتبارآفرین فیلم. فیلم کارگردانی که چندی است بدل به کیمیاگری بیبدیل شده؛ که هر خاکی را طلا میکند. دنی ویلنِو که همین هفت- هشتماه پیش به خاطر ورود نامزد جایزه اسکار شد، در طول سالهای اخیر خودش را بهعنوان یکی از بزرگترین فیلمسازان معاصر مطرح کرده و دایم بر میزان و گستره موفقیتهایش افزوده است. او که آشکارا با سه فیلم قبلی خود زندانیها، سیکاریو و ورود توجه خاص و عام را یکسان به خود جلب کرده بود و به عبارت بهتر، چه در گیشه و چه در جلب نظر منتقدان موفق ظاهر شده بود، در بلید رانر ۲۰۴۹ نیز، این موفقیت را استمرار داده؛ و به گفته منتقدان سرشناس رسانههای معتبر بینالمللی نقطه عطف چشمگیری را چه در کارنامه خود و چه در کلیت سینمای روز رقم زده است. همچنانکه منتقدی نامدار در گفتهای بحثانگیز- که البته رنگ اغراق نیز دارد- او را جادوگری نامیده است که حتی میتواند در ژانر علمی- تخیلی که چند وقتی میشد شاهد زایش شاهکاری نبود، شاهکاری یکه و یگانه خلق کند.
30سال بعد از مرگ
بلید رانر ۲۰۴۹ فیلمی است به نویسندگی مایکل گرین و همپتون فانچر براساس داستان. آیا آدم مصنوعیها خواب گوسفند برقی میبینند؟ اثر فیلیپ کی. دیک؛ که تلاش خلاقانهشان در این فیلم حیرتانگیز است. اتفاقات فیلم بلید رانر 2049، 30سال پس از اتفاقات بلید رانر رخ میدهد که افسر کِی از اداره پلیس لسآنجلس با بازی رایان گاسلینگ، به دنبال کشف یک راز قدیمی است که به نظر میرسد دیگر مدفون شده باشد، اما افشاشدن این راز میتواند باعث ایجاد هرجومرج در جامعه شود. افسر کِی به دنبال پیداکردن ریک دکارد با بازی هریسون فورد است. او مامور سابق اداره پلیس لسآنجلس است و حدود 30سال است که کسی او را ندیده و به نظر میرسد مرده باشد.
بلید رانر 2049 فیلمی است به تهیهکنندگی ریدلی اسکات محبوب و البته بازیهای به یادماندنی رایان گاسلینگ، رابین رایت، دیوید باتیستا، لنی جیمز، جرد لتو، آناد آرماس و البته هریسون فورد؛ که در این دنباله بلید رانر ریدلی اسکات، 35سال بعد از ایفای نقش ریک دکارد در نسخه اصلی، دوباره در همان نقش غوغا میکند.
بلید رانر ۲۰۴۹ فیلمی است حیرتانگیز. فیلمی با هزینهای معقول- در قیاس با فیلمهای مشابه- که رقمی مابین 150 تا 180میلیون دلار را شامل است؛ و البته موفقیتی تام و تمام که میشود گفت، در همان دو- سهروز اول اکران توانسته هزینه ساختش را بازگرداند.
ویلنو و اسکات
دنی ویلنو بهعنوان فیلمسازی که تازه در 50سالگی، بعد از ساختن چند فیلم کوچک و کمهزینه مستقل جایگاهش در پانتئون بزرگان دنیای سینما تثبیت شده؛ در بلید رانر 2049 به دلایلی چند حتی در قیاس با شاهکار آیندهنگر و پیشگوی ریدلی اسکات نیز موفقتر عمل میکند. ویلنو نهتنها توانسته نگاه و نگرش بدبینانه و ضدآرمانشهری فیلم 35سال پیش را حفظ کند، که حتی فراتر از این در ترسیم فضای تاریک بصری و البته مفهوم فیلمی از این نظر که سیاقی شخصی را پیش گرفته؛ نتیجه نهایی کارش موثرتر به نظر میرسد. شاید به این دلیل باشد که منتقدان در نوشتههایشان در اطلاق عنوان شاهکار به این فیلم امساک نکردهاند. به گفته منتقد ایندی وایر، واکنش کسانی که به تماشای بلید رانر ۲۰۴۹ نشستهاند، به قدری مثبت و حاکی از شگفتی آنهاست که اگر فیلم را چیزی کمتر از شاهکار و نظرهای آنها را کمتر از فوقالعاده توصیف کنیم، به نظر میرسد حق مطلب را ادا نکردهایم!
منتقدان مجذوب
در کل بلید رانر 2049 چنان موفق جلوه کرده که توانسته امتیاز بسیار خوب 85 را از 23 نقد منتشرشده در سایت متاکریتیک کسب کند. فیلمی که منتقدان روتن تومیتوز هم به آن نمره غبطهبرانگیز 97 از 100 را دادهاند. گاردین، توتال فیلم، ورایتی، امپایر، تلگراف و یواسای تودی به آن از 100 نمره ممکن، 100 دادهاند؛ وایجیان نیز آن را لایق 97 نمره از 100 دانسته است. ایندی وایر و اینترتینمنت ویکلی به فیلم نمره 91؛ و اسکرین کراش و اسکرین اینترنشنال نیز به آن نمره 90 دادهاند. رولینگ استون با 88؛ پلی لیست با 83 و نیویورک تایمز با 80 نمره دیگر رسانههای مهمی هستند که تلویحا با نمرهای که دادهاند، شاهکار بودن بلید رانر 2049 را مهر تأیید زدهاند.
دلیل جذابیت
در بین نقدهای چاپشده درباره فیلم بیشترین نظرات مثبتی که اعلام شده، به طریقی درباره هنر کارگردانی دنی ویلنو بوده که بشدت او را به خاطر حرفهایبودنش ستایش کردهاند. همچنین این منتقدان با اضافهکردن صفتهایی همانند فوقالعاده جذاب، خیرهکننده و دارای جلوههای ویژه تحسینکننده به این اثر اعلام کردند که عملکرد ویلنوو بهعنوان کارگردان فیلم بلید رانر 2049 میتواند او را بهعنوان یکی از بهترین کارگردانان عصر برای هدایت و کارگردانی فیلمهایی اینچنینی با بودجههای بسیار بزرگ مطرح کند. همچنین برخی از منتقدان هم در نظرات خود اعلام کردهاند که خط داستانی نسخه جدید فیلم بلید رانر خیلی جذابتر و قانعکنندهتر از نسخه اصلی و ابتدایی آن است. بقیه منتقدان هم به این مسأله اشاره کردهاند که این نسخه از فیلم وابستگی خیلی زیادی به نسخه اصلی که به کارگردانی ریدلی اسکات بوده است، داشته.
آرای منتقدان
پیتر دبراژه، منتقد ورایتی به بلید رانر جدید نمره 100 داده و نوشته: ویلنو ثانیه به ثانیه را به خوبی مدیریت کرده و در تمام ثانیهها شاهد داستانی هستیم که فوقالعاده خلق شده است. او یک اثر کاملا مهیج با اکشنی فوقالعاده و جلوههای بصری شگفتانگیز به مخاطب تحویل میدهد، همراه با کلی ایده غیرمتعارف که میتوان با صفات بسیاری مثل تفکربرانگیز، ترسناک و ... توصیف کرد.
منتقد امپایر نیز به فیلم نمره 100 داده است. دن جولین نوشته است: اثری کاملا جسورانهتر و زیباتر نسبت به قسمت اول؛ بهخصوص اگر آن را در آیمکس تماشا کنید. جلوههای بصری شگفتانگیز با داستانی سرشار از تمهای متفاوت از غمانگیز تا تفکربرانگیز. فیلم بدونشک یکی از بهترین آثار سال 2017 است.
پیتر برادشاو، منتقد گاردین هم به بلید رانر 2049 نمره 100 داده و مینویسد: تراژیک، رمانتیک و طعنهبرانگیز؛ بلید رانر: 2049 یک منظره کاملا اعتیادبرانگیز از عظمتی بیرحم و عجیب است. آلونسو دورالده نیز در راپ مینویسد: بلید رانر یک فیلم حادثهای و صرفا سرگرمکننده نیست؛ بلکه خلق دنیایی زیبا و وحشتناک در لنزهای دوربین راجر دیکینز است، داستانی درباره واقعیتها، احساسات و زندگی.
کی. ام. ترنداکوستا درباره فیلم عقیده دارد: من به مدت چند روز در فکر بودم که اصلا چگونه امکان دارد فیلم بلید رانر 2049 را بهتر از نسخه حال حاضر ساخت و عیبهای آن را برطرف کرد؛ این کار غیرممکن است. بلید رانر از هر نظر فیلم کاملی است. اسکات ومپلر هم میگوید: فیلم بلید رانر 2049 بشدت اثر قدرتمندی است. دوستان اصلا به دنی ویلنو شک نکنید که شک کردن به او خطر خیلی بزرگی برای شماست. ویلیام بیبیانی همچنین میگوید: این شاهکار را دیدم. واقعا فیلم مهیج و نفسگیری است. این اثر واقعا دنبالهای تحسینبرانگیز و پر از رمز و راز است که المانهای جدیدی به این قسمت اضافه شده و دنیای آن گسترش پیدا کرده است.
آرای سینماگران
این تنها منتقدان نبودند که چنین شیفته بلید رانر 2049 شدند. بسیاری از هواداران این جدیدترین ساخته دنی ویلنو سینماگرانی هستند که کلاه به احترام عمق و عظمت فیلم از سر برداشتهاند. اومبرتو گونزالس درباره فیلم میگوید: فیلم بلید رانر 2049 اثری کاملا خیرهکننده و شاهکاری در ژانر فیلمهای علمی- تخیلی است. این فیلم با صحنههایی که داشت، توانست تکنولوژی جلوههای ویژه را بهطور کل به یک سطح دیگر ببرد. میتوان بهعنوان یکی از بهترین آثار سال ۲۰۱۷ از آن نام برد. اندی سینیوره نیز میگوید: دنی ویلنو و راجر دیکینز در ساخت فیلم بلید رانر 2049 فوقالعاده کار کردهاند. این اثر واقعا قشنگ است. حتی داستان آن هم احساسیتر و دارای لایههای بیشتری است. فیلم بلید رانر 2049 با اینکه بر پایه فیلم اصلی و ابتدایی ساخته شده، اما راه مخصوص به خودش را طی و حتی یک دنیای شگفتانگیزتر هم خلق کرده است. بهترین فیلم امسال! الی پلامب، برنامهساز بیبیسی نیز گفته است: یک نکته مهم: فیلم بیلد رانر 2049 آن اثر اکشن، هیجانانگیز، دوستانه، پلیسی و علمی- تخیلی معمولیای نیست که شما نگران بودید ممکن است باشد. این فیلم یک اثر پرزحمت و واقعا
قوی است.
اریک دیویس، نویسنده نیز عقیده دارد: فیلم بلید رانر 2049 یک اثر شاهکار و استادانه در ژانر فیلمهای علمی- تخیلی است؛ از آن آثاری که طرفداران این ژانر بسیار از آن لذت میبرند که ما این روزها مشابهاش را نمیبینیم. جلوههای بصری آن بیش از تاثیرگذار است و فیلم فوقالعاده خوبی است.