یک باور عمومی غلط در میان مردم نشان میدهد بسیاری از آنها گمان میکنند دیه در ماههای حرام دو برابر ماههای غیرحرام است. این باور عمومی غلط البته مبنای قانونی ندارد. درست است که میزان دیه در ماههای حرام بیش از سایر ماههاست، اما با استناد به ماده 549 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 «موارد دیه کامل همان است که در مقررات شرع تعیین شده است و میزان آن در ابتدای هر سال توسط رئیس قوه قضائیه اعلام میشود.»
براساس ماده ۵۵۵ این قانون، هرگاه رفتار مرتکب و فوت مجنیعلیه هر دو در ماههای حرام «محرم، رجب، ذیالقعده و ذیالحجه» یا در محدوده حرم مکه واقع شود، خواه جنایت عمدی خواه غیرعمدی باشد، علاوه بر دیه نفس، یکسوم دیه نیز افزوده میشود و سایر مکانها و زمانهای مقدس و متبرک مشمول حکم تغلیظ دیه نیست.
در تبصره این ماده تصریح شده است که معیار شروع و پایان ماههای حرام، مغرب شرعی است مانند ماه رجب که از مغرب شرعی آخرین روز ماه جمادیالثانی شروع میشود و با مغرب شرعی آخرین روز ماه رجب به پایان میرسد.
در ماده ۵۵۶ قانون مجازات اسلامی در حکم تغلیظ دیه فرقی میان بالغ و غیربالغ، زن و مرد و مسلمان و غیرمسلمان نیست. سقط جنین نیز پس از پیدایش روح، مشمول حکم تغلیظ است. تغلیظ دیه در مواردی که عاقله یا بیتالمال پرداختکننده دیه باشد نیز جاری است. در قتل عمدی که به علت عدم امکان قصاص یا عدم جواز آن دیه پرداخت میشود نیز این حکم جاری است. ماده ۵۵۷ تصریح میکند: تغلیظ دیه مخصوص قتل نفس است و در جنایت بر اعضا و منافع جاری نیست، بنابراین قانون مجازات اسلامی به روشنی موید این موضوع است که تغلیظ دیه مخصوص دیه نفس است نه دیه جنایت و منافع. از سوی دیگر میزان دیه نفس در ماههای حرام در مقایسه با ماههای دیگر به میزان یکسوم دیه کامل افزایش مییابد.