علیرضا قربانی خواننده آواز ایرانی

سنت‌های فرهنگی جامعه ایران از دیرباز دارای پشتوانه‌هایی مستحکم و قابل اتکا بود. نمونه این پشتوانه‌ها را می‌توان در مناجات‌خوانی‌ها، مرثیه‌سرایی‌ها و اجرای موسیقی‌های مذهبی نظاره کرد. شرایط فرهنگی امروز جامعه ایران و وضعیتی که در حوزه مرثیه‌خوانی دچارش شده‌ایم یک دلیل عمده دارد و آن این‌که گویا برخی از مسئولان اردیبهشت‌ماه فرهنگی کشور مقوله فرهنگ را به کل فراموش کرده‌اند. سنت‌های فرهنگی و هنری ریشه‌دار و با سابقه جای خود را به کارهای سطحی داده‌اند و دیگر خبری از نگاه‌های عمیق و متفکرانه نیست.  تعزیه ازجمله عناصر قدرتمند و قابل تامل در حوزه موسیقی آیینی است. اما چه اتفاقی می‌افتد که حضور این عنصر آیینی در جامعه به حداقل می‌رسد و موسیقی‌های سطحی جای آن را می‌گیرند؟ ما به گذشته خود وفادار نبودیم و از داشته‌هایمان آنگونه که شایسته بود استفاده نکردیم. در این بین یک نمونه موفق در تلویزیون ایران اتفاق افتاد.  فارغ از این‌که من خواننده تیتراژ پایانی سریال شب دهم بودم همنشینی تمام بخش‌های لازم برای دیده‌شدن یک کار باعث ماندگاری قطعه کوتاه چند دقیقه‌ای در ذهن و روح مردم ایران شد. تصاویر به‌خوبی گویای حس و حال موسیقایی بودند و آهنگسازی فنی و قابل لمس فردین خلعتبری و شعر افشین یداللهی نیز ازجمله نکات مثبت «شب دهم» بودند. تیتراژ این سریال براساس خاطرات نوستالژیک مردم ایران در مورد تعزیه‌خوانی و ممنوعیت انجام این حرکت آیینی در دوره پر تلاطم قبل از انقلاب بود. تيتراژ شب دهم به واسطه هم‌نشینی تمام اجرایی که لازم بود توانست به نوعی نماد برای به یاد آوردن سریال تبدیل شود. به قول فردین خلعتبری، «شب دهم» پرچم عاشوراست. حضورم در تیتراژ این سریال خاطرات خوبی را برای من و مخاطبان به وجود آورد. من نیز مانند بقیه شیعیان به ائمه اطهار ارادت ویژه‌ای دارم. همین ارادت به ائمه اطهار موجب همدلی همه عوامل ساخت موسیقی با موضوع‌های مذهبی می‌شود.  لازم است بگویم برای آثاری که در موضوع‌های مذهبی ساخته و اجرا می‌شوند ژانر جداگانه‌ای قایل نیستم. به همین دلیل قطعات اجرا شده‌ام با موضوع ائمه اطهار را از منظر فرم و سبک موسیقی، از دیگر قطعاتی که خوانده‌ام تفکیک نمی‌کنم. تا امروز تیتراژ بسیاری از سریال‌های تلویزیونی زیادی را خوانده‌ام، اما معتقدم بین شعر، موسیقی و تصویر موجود در سریال «شب‌دهم» ارتباطی منطقی و قابل درک وجود داشت. مهم‌ترین نکته در این سریال داستان آن بود که به واقعه عاشورا می‌پرداخت و همین مسأله موجب شد همه عوامل ازجمله خود من با تمام وجود کار را پیش ببریم.  زمان تیتراژ پایانی سریال «شب دهم» به نسبت کم بود ولی اما در خلال همین زمان کوتاه لحظاتی خلق شد که با روایت داستان هماهنگی کامل داشت.  شب دهم اولین موسیقی فیلمی ‌بود که از من پخش می‌شد اما اردیبهشت‌ماه به خاطر داستانی که داشت و ایامی ‌که پخش می‌شد، توانست به احساسات مردم نزدیک شود و آنها را تحت‌تأثیر قرار دهد. موضوع دیگری که باید به آن اشاره کنم رویکردی است که درباره عاشورا دارم.  من در حماسه عاشورا زاری و ناله نمی‌بینم.  از نظر من در عاشورا روایت عاشقانه‌ای جریان دارد. من این روایت عاشقانه را دوست دارم. با توجه به همین نگاه و رویکرد مستتر در آن تلاش همیشگی من دوری از ناله و توجه به روایتی دلاورانه عاشورا است.  چرا که معتقدم، دلاوری در جای جای این واقعه حضور پررنگی دارد.