شهروند| طرح آن را «زاها حديد» معمار برجسته عراقي كشيده بود تا بخش جنوب‌شرقي گلدان برج ميلاد به مرکز تجارت جهانی و يك هتل 5 ستاره، مجموعه تجاری و پارکینگ 170هزار متري تبديل شود؛ فاز دوم برج ميلاد نام گرفته بود و از سال 91 هم عمليات گودبرداري آن با مشاركت سازمان سرمايه‌گذاري شهرداري و تعاوني ناجا آغاز شده بود. حالا بيش از يك سالي مي‌شود كه «زاها حديد» از دنيا رفته است و اعضاي شوراي چهارم شهر تهران طرح او را كنار زده‌اند اما بقاياي طرح در كنار برج ميلاد در جاي خود باقي است و سالن همايش‌هاي برج ميلاد را تهديد مي‌كند.
مركز همايش‌هاي برج ميلاد كه در سال 86 همراه با بخش‌هاي مخابراتي برج به بهره‌برداري رسيد از 6 سالن تشكيل شده است كه سالن اصلي آن 1600 نفر ظرفيت دارد. اين سالن تا كنون همايش‌هاي زيادي را به خود ديده است و البته در سال‌هاي اخير هم به يكي از اصلي‌ترين سالن‌هاي برگزاري كنسرت تبديل شده است. حالا اما محسن هاشمي، رئيس شورا مي‌گويد خطر جدي در كمين سالن همايش‌هاي برج ميلاد است و يكي از اعضاي كميسيون عمران شورا هم از اضطرار اين گود حرف مي‌زند. 4سال است كه عابران سواره بزرگراه همت و بزرگراه چمران از كنار گود همجوار برج ميلاد در محوطه 300هزار متري برج ميلاد مي‌گذرند. به دليل ارتفاع زياد حتي اعضاي شوراي سوم بر سر آن اعتراض داشتند اما در نهايت شركت تعاوني ناجا اين پروژه مشاركتي را با شركت سرمايه‌گذاري شهرداري تهران كليد زد. ماشين‌هاي بزرگ آمدند، خاكبرداري كردند و بعد عمليات نيلينگ براي استحكام‌سازي آن انجام شد. بهار سال 92 اين پروژه موجب اعتراض اعضاي شوراي سوم شد بعد هم طرح اين سازه در شوراي چهارم به‌طور كامل متوقف شد.
شهرداري مي‌تواند هزينه كند
و به حساب پيمانكار بزند
اعضاي كميسيون عمران و حمل‌ونقل شوراي پنجم از هفته گذشته بررسي وضعيت كار اين گود را در دستور كار قرار داده‌اند و در همين ارتباط هم جلسه‌ای با حضور معاونت عمراني شهرداري و سازمان سرمايه‌گذاري شهرداري تهران داشته‌اند. محمد عليخاني، رئيس كميسيون عمران و حمل‌ونقل شوراي شهر تهران در اين‌باره به «شهروند» گفت كه قرار است به زودي عمليات استحكام‌بخشي به اين گود آغاز شود: «اين گود 4سال است كه رها شده است و به همين دليل تاريخ مصرف نيلينگ آن تمام شده است؛ بنابراين سالن همايش‌هاي برج ميلاد را خطراتي تهديد مي‌كند.» او معتقد است كه در صورت رانش زمين در تهران، حتي به اندازه زلزله‌هاي خفيف احتمال آسيب به سالن همايش‌هاي برج ميلاد وجود دارد: «درخواست كرديم كه هر چه سريع‌تر ديواره سالن همايش‌هاي برج ميلاد به وسيله ديوارهاي حائل با اقدامات فني استحكام‌بخشي صورت گيرد.» در عمليات استحكام‌سازي هيچ خبري از پيمانكار طرح نيست. آن‌طور كه عليخاني گفته است در قانون به شهرداري اجازه داده شده است كه در صورت نبود توجه از طرف پيمانكار خود اين اقدام را انجام دهد و بعد هزينه‌ها را از پيمانكار بگيرد: «اين پروژه با مشاركت شركت تعاوني ناجا براي ساخت دو برج انجام شده است اما شوراي عالي شهرسازي در مورد نماي آن انتقاداتي وارد كرده كه بايد حل شود.» رئيس كميسيون عمران شوراي شهر تهران امنيت منطقه را در درجه اهميت بيشتري دانست كه بايد به آن توجه شود: «در نهايت شورا، شهرداري و شورايعالي شهرسازي و معماري جديد درباره اين كه برج چند طبقه باشد و با چه طرحي ساخته شود تصميم خواهند گرفت.»
او گود برج ميلاد را به‌عنوان يكي از مواردي نام برد كه كميسيون عمران در اولويت رسيدگي قرار داده است: «در شهر تهران مسائل بحران‌زایی وجود دارد مثل حفره‌هاي زيرسطحي كه تاكنون حدود 40 مورد از آنها شناسايي شده است تا اقدامات ايمن‌سازي براي آن صورت گيرد. يكي از اين حفره‌ها هم در خيابان وليعصر، سر راه اتوبوس‌هاي بي‌آرتي بود كه اقدامات لازم براي آن انجام شد. گود برج ميلاد هم يكي از موارد است كه حالا آنها ايمن‌سازي را در دستور كار قرار داده‌اند.» عليخاني اين را هم گفت كه با وجود هشدارهايي كه در شوراي گذشته هم وجود داشت، هنوز آسيب جدي به ديواره‌هاي سالن همايش‌هاي برج ميلاد وارد نشده است و ما نگران آينده هستيم: «اين گود حدود 250 متر با سازه برج ميلاد فاصله دارد، بنابراين برخلاف صحبت‌هاي آقاي تندگويان اين گود، سازه برج ميلاد را تهديد نمي‌كند، اما سازه برج مشكلاتي دارد كه بايد برطرف شود.»
سنسورهاي برج ميلاد از كار افتاده است
به گفته رئيس كميسيون عمران شوراي شهر تهران، مدتي است كه سنسورهاي برج ميلاد كه وظيفه ايمني برج در صورت وقوع زلزله را برعهده دارد از كار افتاده است و شهرداري در نخستین فرصت بايد به رفع اين مشكل بپردازد: «خرابي سنسورهاي برج ميلاد را هم از شهرداري پيگير شده‌ايم، چرا كه در صورت وقوع زلزله اگر اين سنسورها فعال نباشد براي جلوگيري از خطر عمل نمي‌كند.»
در روزاهاي پاياني شوراي چهارم هم محمدمهدي تندگويان، عضو كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تهران اعلام كرد كه با وجود تذكر به شهرداري هنوز آنها اقدامي براي آن انجام نداده‌اند: «از سال ۹۲ تاکنون گود برج میلاد رها شده است درحالی‌که عمر مفید نیلینگ چهار‌سال است و حالا این گود نیازمند استحکام‌سازی است.» او در حرف‌هاي خود به پرخطر بودن اين گود اشاره كرد كه حتي سازه برج ميلاد را تحت تاثير قرار مي‌دهد: «در نامه‌ای که شهرداری منطقه 2 در تیرماه ۹۶ برای سازمان سرمایه‌گذاری مشارکت شهر تهران نوشته عملیات گودبرداری را بدون رعایت اصول، قواعد فنی و ایمنی دانسته و ضمن توقف هرگونه عملیات ساختمانی اعلام کرده که ممکن است این گود علاوه بر آن‌که ایمنی ساختمان‌های مجاور را در معرض خطر قرار دهد، معابر مجاور را نیز درگیر کند، اما متاسفانه هیچ عکس‌العملی از سوی شهرداری تهران در این زمینه انجام نشده است.»
چندین مانع برای احداث ساختمان
در این گود وجود دارد
افشين حبيب‌زاده، عضو كميسيون عمران شوراي شهر سه‌شنبه هفته‌ای كه گذشت درباره لزوم پايدارسازي گود برج ميلاد هشدار داد و خواستار چک کردن سنسورهای جابه‌جایی و سیستم‌های ابزاری جدید برج میلاد شد. بعد از آن بود كه محسن هاشمي‌رفسنجاني، رئيس شوراي شهر تهران اعلام كرد كه این گودبرداری هیچ خطری برای برج میلاد ندارد و تنها تهدیدکننده سالن همایش برج میلاد است: «بايد هرچه زودتر سوءتفاهم‌های گذشته بین شورا، شهرداری و وزارت راه وشهرسازی پایان پذیرد.» افشين حبيب‌زاده، نایب‌رئيس كميسيون عمران شورا اما ديروز يك‌بار ديگر هشدار داد كه گود «برج میلاد» در مرحله اضطراری قرار دارد: «تا قبل از بروز هر حادثه‌ای باید گود کنار سالن همایش‌های برج میلاد تعیین تکلیف شود. قرار بود در این گود هتل ساخته شود، اما به دلیل تغییر طرح، هنوز تغییرات به تأیید کمیسیون ماده پنج و شورایعالی معماری و شهرسازی نرسیده و نمی‌توان ساختمانی در این گود بنا کرد؛ لذا پیمانکار یا مالک که شهرداری است باید تا تأیید طرح، نسبت به تقویت نیلینگ اقدام کنند.» او گفت كه چندین مانع برای احداث ساختمان در این گود وجود دارد و تا رفع آنها نمی‌توان ساختمانی ایجاد کرد: «کمیسیون حمل‌ونقل و عمران شورای شهر تهران گزارشی درخصوص وضع این گود تهیه کردند. بررسی‌ها نشان داد که ایمن‌سازی گود بسیار مهم و ضروری است و از آنجایی که حل مشکلات ساخت ساختمان در این گود زمانبر است. فعلا باید موضوع پایدارسازی گود در اولویت قرار گیرد و سریعا این مهم محقق شود.»
طرحي كه از ميان 130 طرح انتخاب
اما بعد رد شد
طرح «زاها حديد» براي فاز دوم برج ميلاد در سال 91 از ميان 130 طرح بين‌المللي براي اين سازه برنده شد؛ طرحي كه 55 طبقه از كف اتوبان و 45 طبقه از سفره برج ميلاد –كف برج- ارتفاع داشت. ارتفاع زياد طرح البته بلاي جان كل پروژه شد چرا كه خيلي‌ها معتقد بودند نماي برج ميلاد را مخدوش خواهد كرد، بنابراين در فروردين سال 95 اعضاي شوراي شهر گفتند كه طرح رد شده و به دنبال طرح‌هاي ديگري براي اين پروژه هستند. متراژ اين پروژه یک‌هزار مترمربع و داراي مركز تجارت جهانی با 120هزار مترمربع زيربنا، هتل 5 ستاره و ملحقات 95هزار مترمربع، مجموعه تجاری با ۶۳هزار مترمربع مساحت و پاركينگ ۱۷۰هزار مترمربع شامل ۵۰۰۰ واحد بود. طرح‌هاي «زاها حديد» در ٢۵سال گذشته، نقش مهمي در تحول معماري معاصر داشته است. او بر اساس رده‌بندي ليست فوربس در رتبه شصت‌ونهمين زن قدرتمند سال 2008 قرار گرفت. زاها سازه‌هاي بزرگ زيادي را در جهان طراحي كرده است و البته هتل فرشته پاسارگاد هم به‌عنوان بزرگترين هتل تهران با نام او گره خورده است. همچنين مركز مگي در بيمارستان ويكتوريا، ايستگاه قطار سريع‌السير ناپل، ساختمان مركزي ب‌ام در آلمان، ترن هوايي در اتريش، مركز علمي فائنو در آلمان، سكوي پرش اسكي برگيسل در اتريش و ايستگاه آتش‌نشاني ويترا در آلمان از ديگر آثار زاها حديد است.