دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کردستان: متهمان بازداشت شدند
شهروند| تکرار تیراندازی به کولبران؛ این‌بار دو کولبر ۴۵ و ۲۱ساله در منطقه مرزی «هه نگه ژال» بانه. اتفاق روز دوشنبه افتاد، درست یک هفته پس از مرگ یکی دیگر از کولبران. دیروز دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کردستان از تشکیل پرونده قضائی برای حادثه فوت دو کولبر بانه‌ای خبر داد و گفت متهمان بازداشت شدهاند، اما تکرار تیراندازی به کولبران از سوی ماموران مرزی باعث شد صبح دیروز عده‌ای از افراد ازجمله خویشاوندان دو کولبر جانباخته، در اعتراض به تأمین نشدن امنیت این افراد، رو‌به‌روی ساختمان فرمانداری بانه تجمع کنند.
حدود ۷۰هزار کولبر در مناطق مرزی کردستان ایران با کولبری روزگار می‌گذرانند و با وجود تلاش دولت برای حل مشکلات این قشر، مسائل آنان پایانی ندارد.
پس از وقوع مرگ این دو کولبر، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کردستان با اشاره به تشکیل پرونده قضائی در حادثه فوت دو کولبر گفت: «تحقیقات آغاز شده و متهمان بازداشت شدند.»اکبر جوهری به میزان توضیح داد که دو کولبر درحال واردکردن محموله قاچاق به داخل کشور بودند که ماموران به سمت آنها تیراندازی کردند: «متاسفانه در این ماجرا هردو کولبر فوت کردند. محموله قاچاق این کولبران مواد محترقه بوده است. در این زمینه پرونده قضائی در سازمان قضائی تشکیل شده، تحقیقات درحال انجام است و متهمان شناسایی و بازداشت شدهاند.»
دوماه پیش از این، جمعی از فعالان مدنی در اعتراض به تکرار حوادث مشابه برای کولبران در نامه‌ای سرگشاده خواهان در دستور کار قرار گرفتن اصلاح ساختارها و سیاست‌ها در رابطه با این افراد شدند. در متن این نامه آمده بود که «هرچند در سالیان اخیر با ایجاد تمهیداتی از قبیل ساماندهی تعاونی‌های مرزنشینان، صدور کارت تردد و تعیین سقف و سهمیه مجاز ترخیص کالا، تلاش‌هایی در راستای نظام‌مند و قانونی‌کردن مسأله کولبری صورت گرفته است، اما همچنان افراد بسیاری ناچارند در قبال دستمزدی ناچیز، خارج از ضوابط تعیین شده، خود را در معرض خطرات جدی کولبری قرار دهند. خطراتی از قبیل عبور از میدان‌های مین و راه‌های صعب‌العبور و تحمل گرما و سرما که سالیانه موجب وارد آمدن خسارات مادی و تلفات جانی بسیاری به این قشر مظلوم و محروم می‌شود. اما مزید بر اینها، آنچه مسأله کولبران را به یک تراژدی تبدیل کرده است، شلیک کور نیروهای نظامی است که بارها موجب مرگ یا معلولیت این قشر بی‌دفاع شده است.»
نماینده مردم بانه: کولبر قاچاقچی نیست
محسن بیگلری، نماینده مردم سقز و بانه در مجلس و دبیر کمیسیون برنامه و بودجه که هنگام نگارش این گزارش، برای بررسی ابعاد ماجرا راهی بانه شده، به «شهروند» می‌گوید: «این اتفاق تلخ را به بازماندگان تسلیت می‌گویم. موضوع تیراندازی به کولبران باید تا رسیدن به نتیجه نهایی به شکل دقیق پیگیری شود. پیش از این هم وقتی اتفاق مشابهی رخ داده بود، موضوع را از طریق وزیر کشور پیگیری کرده بودیم و مسأله را این‌طور حل‌وفصل کرده بودند. دیروز پس از مطلع شدن از تکرار این ماجرا موضوع را بار دیگر با وزیر کشور، معاون او، مسئولان امنیتی و استانداری مطرح کردم و هم‌اکنون برای بررسی دقیق‌تر راهی بانه هستم.» او اعتراض‌های خیابانی را به ضرر پیگیری‌های جدی می‌داند و می‌گوید: «من درخواست کرده‌ام تا هیأتی از دولت برای بررسی به بانه بیاید. آمدن مسئولان به این منطقه برای پیگیری مشکل کولبران امیدواری درباره حل مسائل آنان را بیشتر کرده بود اما دو هفته پیش باز هم یک نفر در حادثه‌ای مشابه کشته شد و روز دوشنبه، دو کولبر دیگر. مردم با تکرار حادثه نگرانی‌شان بیشتر شده است. از مردم هم خواهش کردم که از برخوردهای احساساتی بپرهیزند. موضوع را باید از طریق مجاری قانونی حل کرد.»
راه حل چیست؟ چرا این اتفاق باز هم در مرز تکرار می‌شود؟ نماینده مردم بانه راه حل را دو چیز می‌داند: «اول این‌که مهم است و باید با خاطیان برخورد شود و دوم این‌که باید دانست کولبران قاچاقچی نیستند. این را ماموران مرزی باید بدانند و آموزش ببینند که کولبر قاچاقچی نیست و این شغل آنهاست. این موضوع اگر در نیروی انتظامی جا بیفتد، چنین حادثه‌ای بعد از این تکرار نخواهد شد.»
مجلس و طرحی که هنوز به سرانجام نرسیده است
در سه‌ماه گذشته دست‌کم چهار کولبر دیگر در تیراندازی نیروهای مرزبانی کشته شدند. سال گذشته وقتی ۱۶ کولبر در ارتفاعات استان کردستان زیر برف ماندند و ۵ تن از آنان جان باختند، شرایط سخت آنان به گوش همه رسید و باعث شد حرف بازنگری قوانین مربوط به قاچاق کالا و لزوم بیمه این افراد در رسانه‌های مختلف گوشزد شود. بهمن‌ماه گذشته ۳۰ نفر از نمایندگان طرحی دوفوریتی برای حمایت از کولبران به مجلس دادند. در همان ماه قاسم رضایی، فرمانده مرزبانی نیروی انتظامی، خبر داد که در مناطق مرزی ایران چند معبر و گذرگاه برای «کولبران» در نظر گرفته شده است.