شهروند| ایران از اپل شکایت میکند. این موضوعی است که محمدجواد آذریجهرمی جوانترین وزیر روحانی به تازگی در صفحه شخصی خود توییت کرده است. اپل که در کارشکنی برای مشتریان ایرانی خود ید طولانی دارد، به تازگی تحریم آمریکا علیه ایران و مشکلات نقل و انتقال پولی را بهانه کرده و نهتنها تمام اپلیکیشنهای فارسی را از اپاستور حذف کرده است بلکه حتی برنامههای رایگان ایرانی را از تیغ دروی خود درامان نگذاشته است. این موضوع درحالی رخ میدهد که 11درصد بازار موبایل ایران در اختیار این کمپانی آمریکایی است. آذریجهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات این رفتار اپل را نقض حقوق مشتریان ایرانی اپل میداند و نوشته است: «حذف اپها را پیگیری حقوقی میکنیم». او تأکید کرده است: «احترام به حقوق مصرفکننده امروزه یک اصل است که اپل رعایت نکرده است».
تأکید وزیر جوان روحانی به پیگیری حقوقی ماجرای اپل درحالی رخ میدهد که این کمپانی آمریکایی هیچگونه نمایندگی مستقیمی در ایران ندارد و واسطهها گوشیهای اپل را به دست ایرانیها میرسانند. با این وجود چندی پیش وزارت صنعت، معدن و تجارت شرط ایجاد و ثبت نمایندگی در بازار ایران را برای واردکنندگان گوشیهای تلفن همراه ایجاد کرد. گرچه این اتفاق برای تمامی برندهای موجود در بازار ایران رخ نداد و اپل هم از این قاعده مستثنی نشد اما این کمپانی آمریکایی بیش از سایر برندها برای مشتریان ایرانی دردسرساز شد. حالا پرسش اینجاست که آیا ایران میتواند از اپل که در ایران نمایندگی ندارد، شکایت کند؟
کیوان نقرهکار کارشناسارشد آی.تی دراینباره به «شهروند» توضیح میدهد: به نظر میآید که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پیش از اقدام قضائی و حقوقی، تعاملاتی با اپل داشته باشد و برای حل این مسأله در وهله اول رایزنی را دستورکار قرار دهد.
به گفته نقرهکار در صورتی که تعامل و رایزنی به جایی نرسد، با وجود اینکه اپل نماینده رسمی در ایران ندارد، اما دولت میتواند از طریق مجامع جهانی بالادستی و مجامعی مانند اتحادیه جهانی مخابرات، موضوع را پیگیری کند.
گفتنی است؛ شرکت اپل از چند روز پیش فرآیند حذف برنامههای مربوط به سازمانها و شرکتهای نوپای ایرانی (استارتآپها) را از فروشگاه خود (App Store) آغاز کرده است.
در این فرآیند جدید، برنامههای مربوط به تعدادی از شرکتها مثل دلیون (سرویس ارایه غذا)، دیجیکالا (فروشگاه اینترنتی)، الوپیک (سرویس پیک موتوری)، تخفیفان (سایت ارایه تخفیفات روزانه) و علی بابا (آژانس مسافرتی) از فروشگاه اپل حذف شدند.
کمپانی آمریکایی به همین بسنده نکرد و اپهای رایگان ایرانی را هم حذف کرد. اقدامی که نشان میدهد مشکل اپل تنها برنامههایی نیستند که با نقل و انتقال پولی سروکار دارند. اپیدمی حذف برنامههای ایرانی از سرور اپاستور، از «دیجیکالا» شروع شد و کمکم به الوپیک، علیبابا و تخفیفان رسید. حالا تپسی و اسنپ هم از دسترس کاربران ایرانی اپل خارج شده و بیشتر از ۶میلیون کاربر آیفون در ایران دوباره از خدمات کلیدی سرویسهای این غول آمریکایی محروم میشوند.
دیجیکالا، علیبابا، الوپیک، تخفیفان، دلیون و تپسی دیگر برای ایرانیها قابل دانلودکردن نیستند. درحالی که برخی معتقدند؛ این مشکل موقتی بوده و با انجام برخی اصلاحات برطرف میشود، مشکل لاینحلتر از این حرفا به نظر میرسد. اخیرا وقتی استارتآپهای ایرانی با ارسال ایمیلی به کمپانی اپل، اعتراض خود را ثبت کردند، با این جواب روبهرو شدند: «متاسفانه، قادر به قراردادن اپلیکیشن شما در اپاستور نیستیم. براساس قوانین تحریمی ایالات متحده آمریکا، اپاستور نمیتواند میزبانی، توزیع اپ یا رابطه مالی با توسعهدهندگانی که از برخی کشورهای تحریم شده ساکن هستند را برعهده داشته باشد. البته این قوانین پیچیده هستند و به شکل مداوم تغییر میکنند. در صورتی که تحریمهای فعلی برداشته شوند، شما را به بارگذاری دوباره اپلیکیشنتان دعوت خواهیم کرد.»
اپل پیش از این هم در اعمال قوانین تحریمی علیه ایرانیها پیشقدم شده بود و حالا به نظر میرسد سیاستهای خود را بشدت متاثر از سیاستهای دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا کرده و این کمپانی برای گرفتارنشدن در دام جریمهای بزرگ از سوی دولت آمریکا، تصمیم گرفته است صورتمسأله را پاک کند.