| مصطفی عابدی | روزنامه‌نگار|
سوره اسرا آيه 67 به موضوع جالبي اشاره مي‌شود: «زمانی که در دریا به شما خوف و خطری در رسد، به جز خدا همه را از یاد می‌برید، ولی زمانی که شما را از دریا بسوی خشکی نجات داد، اعراض می‌کنید، همانا انسان کافر و ناسپاس است » وقتي كه به وضعيت جامعه خودمان نگاه مي‌كنيم، رفتار مشابه را نه در سطح فرد بلكه در سطح سياست از خود بروز مي‌دهيم، و جالب اين‌كه نه يك‌بار كه بارها آن را تكرار كرده‌ايم. نمونه‌اش نفت است. طي 50سال اخير قيمت نفت چندين بار فراز و فرود داشته است، وقتي كه زياد شده و در وفور ارز و دلار غرق شده‌ايم، به تعبیر مقام رهبری مثل بچه پولدارها رفتار كرده‌ايم. در مقابل هنگامي كه قيمت يا توليد آن كاهش يافته و در مضيقه قرار گرفته‌ايم، به درگاه خداوند متوسل شده‌ايم كه اين بار ديگر اشتباه گذشته را تكرار نمي‌كنيم و مي‌كوشيم اقتصاد و جامعه را مستقل از نفت و درآمدهاي آن كنيم، و عزم خود را جزم می‌کنیم که ديگر نفت را وارد چرخه بودجه‌هاي ارزي و مصرف روزانه نكنيم. خواهیم گفت که نفت ثروت ميان‌نسلي است بايد سرمايه‌گذاري شود و نه صرف واردات خودرو و تجملات و... و هنگامي كه اين خطر رفع مي‌شود، تمامي آن اظهارات را فراموش و قصد آوردن نفت روي سفره مردم مي‌كنيم و می‌گوییم حالا که هست، بگذاريد مردم منتفع شوند! و دوباره روز از نو روزي از نو، خوشحال و شاد و خندان مي‌گرديم، و براي عالم و آدم نسخه مي‌پيچيم و قصد هدايت ديگران را كرده و گمراهي خود را فراموش مي‌كنيم. جالب اين‌كه در تحليل رويدادها نيز رفتار مشابهي داريم. وقتي قيمت نفت بالا مي‌رود، آن را به نظام عرضه و تقاضا ربط مي‌دهيم و اصلاً توطئه‌اي در آن نمي‌بينيم، ولي خدا نكند مثل این روزها قيمت نفت رو به كاهش گذاشته شود، رو کردن دست‌هاي عربستان و آمريكا براي به زمين زدن كشورهاي انقلابي و ايران، سكه رايج تحليل‌‌ها مي‌شود. و اصلاً هم زحمت اين سوال را به خود نمي‌دهيم كه اگر آنان مي‌توانستند قيمت نفت را در بلندمدت دستكاري كنند، چرا مانع افزايش قيمت آن نمي‌شدند و اگر افزايش قيمت نفت هم توطئه است، پس چرا حواس خودمان را جمع نكرديم كه در بازي آنها نيفتيم! و اقتصاد خود را با درآمدهاي صادراتي بالاي صد ميليارد دلار انطباق ندهيم تا اگر در عرض مدت كمي، درآمدهايمان به دليل كاهش توليد يا قيمت به يك‌سوم آن برسد با بحران مواجه نشويم. حالا با قضيه مشابه ديگري دست گريبان هستيم. «آب». اگرچه زنگ خطر آب از سال‌هاي گذشته به صدا درآمده، ولي ظاهراً امواج سهمگين آن هنوز به كشتي ما اصابت نكرده بود،
لذا در مصرف آب هم مثل كساني رفتار كرديم كه كنار رودخانه آمازون يا در كوه‌هاي آلپ نشسته‌اند و زندگي مي‌كنند. ولي از وقتي درياچه اروميه يا رودخانه كارون يا زاينده‌رود و تالاب‌هاي مركزي كشور دچار خشكسالي شدند و مشكلات امنيتي نيز به وجود آمد، كم‌كم توجهاتمان جلب شد ولي تا وقتي كه تهران درگير بحران جدي آب نشده بود، هنوز فكر نمي‌كرديم كه اين طوفان دريايي، آسيبي به كشتي تایتانیک ما برساند، تا اين‌كه تابستان امسال طوفان آب، به تهران هم رسيد. هرچند آمدن اين طوفان از مدتها پیش از افق معلوم بود. حالا هم به‌طور طبيعي، پاييز است و مقداري باران و برف خواهد باريد و خطر قطع شدن آب برطرف مي‌شود، و اين احتمال وجود دارد كه با باریدن برف و باران مصداق دوباره آيه صدر يادداشت شويم و خطر را فراموش كنيم. ولي فراموش نكنيم كه خطر آب با خطر كاهش درآمدهاي نفتي
به كلي متفاوت است. قيمت نفت از يك قاعده نوساني تبعيت مي‌كند، پس از هر افزايشي دوباره شاهد كاهشي نسبي خواهد بود، ولي منابع آب چنين نيست. اگرچه سال‌هاي ترآبي و كم‌آبي هم داريم، ولي مصرف بيش از حد از منابع موجود را نمي‌توان از طريق نوسانات بارش‌هاي جوي تأمين كرد، زيرا منابع آب طي صدها‌سال شكل گرفته‌اند و چنين نيست كه با يك يا دو‌سال ترآبي بتوان آنها را جبران كرد. به علاوه وقتي كه بارش‌هاي جوي زياد مي‌شود مطابق همان قاعده پيش‌گفته، ما نيز در مصرف آب بي‌اختيار مي‌شويم و افراط مي‌كنيم و فشار بيشتري را به منابع وارد مي‌كنيم.