شهروند|  «درآمد خانواده‌های شهری در ‌سال 92 حدود 22‌درصد کمتر از درآمدشان در ‌سال 86 بود. اتفاقی که حتی در زمان جنگ هم سابقه نداشته است.» این توضیحی است که مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری برای توضیح طولانی‌شدن رکود در بازار ایران ارایه می‌دهد. نیلی که دیروز در مراسم 50 سالگی سازمان گسترش و نوسازی صنایع «ایدرو» حاضر شده بود، با اشاره به کاهش شدید قدرت خرید خانوار و به دنبال آن رکود بازارها گفت: برای بازگشت به سطح خرید خانوارهای شهری و روستایی به ‌سال ۸۶ نیازمند گذشت زمان ۷ تا ۱۰ساله هستیم که ۳‌سال آن را پشت سر گذاشته‌ایم.
او به لایه‌های بالاتر اقتصاد گریز می‌زند و از کوچک‌شدن اقتصاد کشور در دولت گذشته می‌گوید. بنا به آمارهایی که مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری ارایه می‌دهد، نرخ رشد سرمایه‌گذاری نیز در ‌سال 92 تقریبا معادل ‌سال 80 بود و میزان تقاضا برای کالاهای سرمایه‌ای نیز روند نزولی داشته و میزان تقاضای دولت نیز تقریبا معادل سال‌های 80 و 81 بوده است. او تأکید می‌کند: صنعت در سال‌های 91 و 92 حدود 17‌درصد کوچکتر شد و درحال حاضر صنعت به اندازه سال‌های 80 و 81 مشتری دارد. این در حالی است که ظرفیت اضافه‌شده بابت تولیدات صنعتی بعد از‌ سال 81 در فروش داخلی با مشکل روبه‌رو است.
نیلی تأکید می‌کند: این کاهش تقاضا واقعی است و با افزایش پول بالا نمی‌رود؛ زیرا قدرت اقتصاد کشور کاهش یافته است.
هشدار مشاور رئیس‌جمهوری
 برای اقتصاد کشور
مسعود نیلی در سالگرد تولد سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ترجیح داد موضوع سخنرانی‌اش را به رکود بازارها اختصاص دهد. او با استناد به آمار هشدار داد: اگر برای حل مشکلات صنعت که با کمبود تقاضا روبه‌رو است، فکری نشود طبق روند طبیعی صنعت کوچک خواهد شد؛ مانند فردی که رژیم غذایی می‌گیرد و معده‌اش کوچک می‌شود.
نیلی ادامه داد: اگر بازاری برای فروش تولیدات صنعتی پیدا نشود، به‌تدریج حذف می‌شود و مشکلاتی مانند بیکاری در پی خواهد داشت. تنها راه نجات صنعت این است که صادرکننده باشیم، زیرا بازار داخلی کفاف نمی‌دهد.
به گفته او، صنعتی که بازار مطمئن داخلی داشته، نمی‌تواند به راحتی وارد بازارهایی شود که رقبای قدری دارد و فاصله زیادی در تکنولوژی و شیوه مدیریت رقبا دارد.
وی با بیان این‌که ترکیب تقاضا تغییر کرده است، گفت: بخش بزرگی از صنعت کشور که در دهه 80 ایجاد شد صنایع معطوف به ساختمان بود که حالا چند سالی است بخش مسکن با رکود روبه‌رو است. در حال حاضر هم کشور نیاز ندارد که مقدار زیادی در مسکن سرمایه‌گذاری شود؛ البته برای زوج‌های جوان و بافت‌های فرسوده باید فکری شود.
نیلی با تأکید بر این‌که نیازمند یک دوره گذار برای حرکت صنایع کشور از بازار داخل به سمت صادرات هستیم، گفت: انتقال از این وضع به ‌طور طبیعی و خود به خود اتفاق نمی‌افتد بلکه نیازمند اتفاقاتی مانند دیپلماسی هستیم. برای جذب سرمایه خارجی باید یک نهاد متولی داشته باشیم که سازمان گسترش می‌تواند در این زمینه نقش‌آفرینی کند.
او در حالی این سخنان را مطرح می‌کند که معتقد است هنوز یک استراتژی توسعه صنعتی در کشور نداریم؛ استراتژی توسعه صنعتی در سال‌های 80 و 81 نوشته شد و مورد بازنگری‌های مختلف قرار گرفت اما به صورت یک سند مصوب و سندی که به‌روزرسانی شود و راهنمای توسعه صنعتی کشور باشد، نیست.
ایدرو نقش خود را بازنگری کند
به‌هم‌رسانی کسب‌و‌کارها یعنی وصل‌کردن بنگاه‌های بزرگ و جذب سرمایه‌گذاری خارجی در جهت ارتقای ساختار بنگاه‌های ایران دو پیشنهاد مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری در مراسم گرامیداشت پنجاهمین سالگرد سازمان گسترش برای مدیران این سازمان بود.
به گفته مشاور اقتصادی رئیس‌جمهوری، ما احتیاج به یک دوران گذار داریم که بنگاه‌های ما که بازارشان بازار امن داخلی بوده تبدیل به بنگاه‌هایی شوند كه محصولات‌شان را به بازار ناامن خارجی صادر کنند و این کار به خودی خود انجام نمی‌شود.
برای استفاده از مدیران کارآمد در خودروسازی‌ها پنبه در گوش گذاشته‌اند
زمانی گفتم باید مدیر صادراتی به کشور وارد کنیم اما ایراد گرفتند و برخی نیز برای استفاده از مدیران صادراتی در خودروسازی‌ها پنبه در گوش گذاشتند؛ این بخشی از اظهارات محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت در مراسم روز گذشته بود. این عضو کابینه یازدهم با تأکید بر این‌که فقط کتاب‌خواندن انسان را مدیر نمی‌کند، گفت: قبلا گفتیم که باید مدیر صادراتی وارد کشور کنیم، اما عده‌ای انتقاد کردند؛ مثلا در رشته‌های پیشرفته‌ای مانند خودروسازی، مدیر صادراتی نداریم که این مسأله را عنوان کردیم ولی عده‌ای پنبه در گوششان گذاشتند و نمی‌شنوند اما برخی فراموش کردند جایی که بلد نیستیم باید برای یادگیری تلاش کنیم.
او با اشاره به قوانین مخل کسب‌و‌کار در سال‌های گذشته، ادامه داد: قوانین برای این است که مسئولان بتوانند به وظیفه‌شان عمل کنند. در ‌سال 93 حدود 35 مورد از مصوبات دولت قبل را اصلاح یا لغو کردیم که مانع کسب‌و‌کار بخش خصوصی و دولت بود و در قالب رفع موانع تولید نیز مواردی را اضافه کردیم و مجلس نیز برخی موارد را اضافه کرد که بعضی از آنها مفید بود و بعضی نیز مفید نبود. بر همین اساس از مجلس می‌خواهیم که در قالب‌ اقتصاد مقاومتی اگر موانعی برای کسب‌و‌کار مردم وجود دارد، آن را برطرف کند.
وزیر صنعت ادامه داد: گاهی با عوض‌کردن یک کلمه می‌توانیم کارها را پیش ببریم؛ مثلا در گذشته با تغییر کلمه «کمک به بخش خصوصی» به «پشتیبانی از بخش خصوصی» توانستیم کارها را جلو ببریم و مدیران کشور باید راهی برای انجام کارها پیدا کنند.
طلبمان را بپردازید
منصور معظمی، رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران که پیش‌تر از طلب 2200‌میلیارد تومانی سازمان گسترش و نوسازی خبر داده بود، حالا می‌گوید: ما نمی‌خواهیم از منابع دولتی استفاده کنیم اما باید بگویم میلیاردها تومان طلب داریم که امیدواریم به‌زودی پرداخت شود. از دولت و مجلس می‌خواهیم در ماموریت‌های جدید سازمان‌های توسعه‌ای که پیشنهاد کردیم همکاری لازم را داشته باشد ما دیگر به سمت ایجاد واحدها نباید برویم بلکه مدل مشارکتی را دنبال می‌کنیم. در این مدل سهم مدیریتی هم با شرکت‌های خصوصی است.
برجام به معنای بازکردن درهای کشور
 به روی تولید خارجی نیست
برجام و فرصت‌های پیش روی‌اش از دیگر نکات مورد اشاره رئیس سازمان گسترش و نوسازی بود. امضای 8‌میلیارد دلار قرارداد خارجی و 6 قرارداد خودرویی ازجمله اثرات برجام بود که معظمی با اشاره به آن گفت: برجام به معنای بازکردن درهای کشور به روی تولید خارجی نیست و این سیاست تاکنون دنبال نشده است.
او که معتقد است صنعت خودرو بیشترین استفاده را از برجام برده است، گفت: برجام درواقع کمکی برای افزایش توانمندی داخلی است برای مثال در صنعت خودرو، هم‌اکنون 19‌میلیون خودرو در کشور است و تقریبا هر خانوار یک خودرو دارد و این در زندگی روزمره بی‌تأثیر نیست این در حالی است که مردم رضایتمندی مورد نظر خود را ندارند و ما باید تلاش کنیم تا رضایت مردم را فراهم کنیم.
به گفته رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، پس از برجام 6 قرارداد در صنعت خودرو منعقد شده که دو تای آن اجرایی شده و محصول آن در بازار وجود دارد و در قراردادهای خودرویی بحث واردات نیست و بحث سرمایه‌گذاری است و بعد از مسیر فروش مجددا سرمایه‌گذاری شد که این شرکت‌ها پول‌های خود را واریز و اشتغال ایجاد کردند.
آنچه که ما می‌خواستیم اتفاق نیفتاده است
او در رابطه با وضع تبادلات بانکی بعد از اجرایی‌شدن برجام نیز گفت: مبادلات بانکی ما هم‌اکنون در حال انجام است اما آن چیزی که ما انتظار داریم، سرمایه‌گذاری بانک‌های بزرگ است که هنوز اتفاق نیفتاده است. بانک‌های بزرگ به دلیل شرارت‌های آمریکایی‌ها و محدودیت‌هایی که برایشان وجود دارند بیش از حد محافظه‌کار هستند که البته وزارت خارجه پیگیری‌های لازم را انجام می‌دهد.
او درباره سرمایه‌گذاری خودرو در عراق گفت: در گذشته سرمایه‌گذاری کردیم و با محدودیت‌هایی مواجه شده و با صحبت‌هایی که با وزیر صنایع عراق داشتیم قرار شد که این محدودیت‌ها برطرف شود.
رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تأکید کرد: ما به دنبال رانت نیستیم و می‌گوییم که در عراق دارای مزیت هستیم و باید از آن استفاده کنیم که وزیر صنعت عراق نیز قول دادند که محرومیت‌ها برطرف شود تا بتوانیم محصولات خود را صادر کنیم.