شهروند|  روز گذشته دور دیگری از دادگاه پرونده فساد نفتی بابک زنجانی برگزار شد. این‌بار یکی دیگر از همدستان زنجانی در دادگاه حضور یافت و به سوالات قاضی پاسخ داد. نکته جالب توجه این‌که این دادگاه تنها چند روز پس از امضای قرارداد تاریخی وزارت نفت ایران با شرکت توتال فرانسه برگزار شد. قراردادی که به محض امضای آن با موجی از مخالفت‌ها از سوی برخی از چهره‌های منتقد مخالف دولت مواجه شد.
نخستین جلسه رسیدگی به اتهامات دو متهم پرونده موسوم به فساد نفتی روز گذشته در شعبه 28 دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه و با حضور متهمان ردیف دوم و سوم، نماینده دادستان، وکلای شرکت ملی نفت و وکلای مدافع متهمان برگزار شد. این دو متهم نفتی در شانزدهم اسفندماه‌ سال 94 به همراه بابک زنجانی به اعدام محکوم شده‌اند و از دوازدهم بهمن‌ماه ‌سال 95 حکم اعدام به‌طور کامل به بابک زنجانی ابلاغ شده است. دو متهمی که روز گذشته جلسه رسیدگی مستقل به اتهاماتشان توسط دادگاه انقلاب برگزار شد، به اعتقاد نماینده دادستانی نقش مهمی در بَرکشیدن و اعتباربخشیدن به بابک زنجانی داشته‌اند.
اخیرا بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت درباره پرونده بابک زنجانی و ادعاهای جدید وی برای پرداخت بدهی گفت: «بابک زنجانی یک پدیده استثنایی در تاریخ کلاهبرداری بین‌المللی است که نفر دوم با آن فاصله زیادی دارد».
وی با بیان این‌که زنجانی به دنبال پرداخت بدهی خود نیست، بیان داشت: «داستان‌ها و اخبار مربوط به آمدن شریکان خارجی بابک زنجانی به ایران، را خودشان درست کرده‌اند». وزیر نفت همچنین گفته است که بابک زنجانی حدودا 4‌میلیارد دلار به وزارت نفت بدهکار است. این درحالی است که کل سهم شرکت توتال در پی قرارداد اخیر با ایران از 50.1‌درصد پروژه 6‌میلیارد و12‌میلیون دلار است».
معنای این سخن وزیر نفت این است که بدهی بابک زنجانی به وزارت نفت تنها 2‌میلیارد کمتر از سرمایه‌ای است که قرار است شرکت توتال به ایران بیاورد. در واقع درحال حاضر ایران در حوزه نفت با دو رخداد تاریخی مواجه است. نخست قرارداد با توتال و دوم فساد نفتی چهار‌میلیارد دلاری که وزیر نفت می‌گوید؛ امیدی به بازگشت این پول به کشور ندارد! معنای این سخن، این است که دولت یازدهم از یک‌سو مجبور است با تحمل همه مخالفت‌ها و سنگ‌اندازی‌ها در مدت زمان بیش از دو‌سال قرارداد 5‌میلیارد دلاری را به سرانجام برساند اما در آنسو  فردی مانند بابک زنجانی پیدا می‌شود که به راحتی 4‌میلیارد دلار از پول بیت‌المال را به بهانه فروش نفت از کشور خارج می‌کند! جالب این‌که این فساد نفتی تاریخی در دوران  مسئولیت کسانی اتفاق افتاد که امروز همان افراد به منتقدان و مخالفان امضای قرارداد با توتال تبدیل شده‌اند و از لزوم فرمان «آتش به اختیار» در مخالفت و متوقف‌کردن این قرارداد سخن می‌گویند. از آنسوی دیگر نیز، خبر می‌رسد که فرمانده پیشین نیروی انتظامی کشور به دلیل فروش غیرقانونی نفت به انفصال از خدمت محکوم شده است.
به ‌هرحال روز گذشته، مهدی شمس، متهم ردیف دوم پرونده در دادگاه در جایگاه قرار گرفت و نجفی نماینده دادستان اتهامات را با عناوین اخلال در نظام اقتصادی، پولشویی و کلاهبرداری تفهیم کرد. این البته اتهامی است که در مورد بابک زنجانی و دیگر متهمان پرونده نیز در درجات مختلف تکرار شده است. از زمانی که پرونده فساد نفتی بابک زنجانی و همدستان او در افکار عمومی، رسانه‌ها و محافل سیاسی مطرح شده، نخستین سوال این است که یک جوان متولد‌ سال 53 چطور می‌توانسته بدون ارتباط در سطوح بالای سیاسی و اقتصادی به چنین موقعیتی دست یابد؟ این سوال روز گذشته بارها از سوی قاضی مقیسه ریاست دادگاه خطاب به مهدی شمس مطرح شد. قاضی دادگاه خطاب به مهدی شمس گفت: شما و فلاح هروی با وزرا مرتبط بودید و به‌گونه‌ای بابک زنجانی را معرفی کردید که به شما اعتماد کردند، وگرنه زنجانی را کسی نمی‌شناخت. شما یک باند بودید. امکان ندارد یک فرد بتواند به تنهایی این کارها را انجام دهد. ایادی شما هنوز بیرون هستند و باید دستگیر شوند. شما با زمان بازی می‌کنید و نمی‌گویید پول‌ها کجاست. روز گذشته پس از قرائت کیفرخواست توسط نماینده دادستان، قاضی مقیسه خطاب به متهم ردیف دوم گفت: شما نقش موثری در ایجاد اخلال در نظام اقتصادی داشته‌اید. شما و بابک زنجانی در نظام اقتصادی اخلال ایجاد کرده‌اید. شما تمام محموله‌های نفتی را فروختید و پول‌ها هم در اختیار شما بوده و جلسات با بابک زنجانی حکایت از این دارد که کارهایش را با شما پیش می‌برده و این فساد بزرگ را در زمانی که نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به این وجوه نیاز داشته، انجام داده‌اید. شما غارت بزرگی را از بیت‌المال انجام داده‌اید. از خود دفاع کنید. مهدی شمس متهم ردیف دوم پس از این‌که در جایگاه قرار گرفت، خطاب به رئیس دادگاه گفت: مدتی است با وکلایم هیچ ملاقاتی نداشته‌ام. اگر اجازه دهید چند جلسه با وکلایم ملاقات داشته باشم تا بتوانم دفاعیات کامل‌تری را ارایه دهم. قاضی مقیسه در پاسخ گفت: هر دفاعی که دارید، انجام دهید. مدتی پرونده در خدمت وکلا بوده و کیفرخواست هم کیفرخواست پیشین است و قبلا هم در برابر آن دفاع کردید. قاضی دادگاه سپس این پرسش را مطرح کرد که: «شما چگونه انسانی را که سوابق محکومیتی داشته و مالی هم از خود نداشته، شخصیت دادید و با آقای فلاح هروی این فرد را به یک شخصیت مورد اطمینان تبدیل کرده و اموال مملکت را به غارت بردید؟»
پس از این اظهارات مهدی شمس متهم ردیف دوم خطاب به رئیس دادگاه گفت: آقای قاضی اصل بر برائت است، ولی گویا در این جلسه اصل بر محکومیت است. قاضی مقیسه در پاسخ به این گفته متهم گفت: شما دارید دادگاه را محکوم می‌کنید. تمام این سال‌ها شما، بابک زنجانی و فلاح هروی اموال مملکت را خارج کرده‌اید. اگر می‌خواستید اموال را بازگردانید تا الان این کار را انجام می‌دادید.
متهم گفت: پس از مدت‌ها تحمل سختی و حبس انفرادی آبرویم را هم از من گرفته‌اند، به هیچ عنوان قصد مظلوم‌نمایی ندارم. قبل از ورود به جزییات کیفرخواست به ذکر نمونه‌هایی از تناقضات آشکار و ایرادات ماهوی می‌پردازم تا حق از باطل شناخته شود. او سپس گفت: نماینده دادستان گفتند که این پرونده دارای ابعاد عظیم اخلالگری در نظام اقتصادی است، درحالی‌ که به شرایط اضطرار کشور و روابط کارفرمایی و کارگزاری من با بابک زنجانی اشاره نشده است. تمام موارد کیفرخواست براساس اظهارات بابک زنجانی است، درحالی‌ که می‌گفتند، آقای بابک زنجانی کذاب است. اگر اظهارات وی کذب است، پس تمام اظهاراتش باید کذب باشد. چطور اظهاراتش درباره من صحیح است؟ من که پایم حتی به یک کلانتری هم باز نشده بود، امروز به یکباره از لندن به اوین می‌روم.
شمس در ادامه گفت: اظهاراتی که در کیفرخواست مطرح می‌شود، کمال بی‌انصافی است. چند نمونه ایراد را در مشتی خروار نشان می‌دهد. من دکترای اقتصادسنجی دارم. احتمال این‌که رقم بدهکاری من و بابک زنجانی یکسان باشد، محال است. من هیچ بدهی به آقای زنجانی ندارم. ما یک تفاهمنامه با بابک زنجانی داشتیم و قراردادی نداشتیم. قاضی مقیسه در واکنش به اظهارات متهم ردیف دوم تصریح کرد: تفاهمنامه شما اجرایی شده و قرارداد بوده است. تمام موارد را در آن تفاهمنامه اجرایی کردید. آن مواردی که به نفع‌تان نبوده، انجام ندادید.
رئیس دادگاه گفت: شما، بابک زنجانی و فلاح هروی فکر همه مسئولان را مشغول کرده‌اید. من قبلا به شما گفتم؛ اموال بیت‌المال را بازگردانید. شما در غارت اموال نقش داشتید. شما می‌گفتید مرا رها کنید، شکایت می‌کنم و پول‌ها را بازمی‌گردانم. شما که می‌گویید نفتی نفروخته‌اید و پولی دریافت نکرده‌اید، اگر شما و فلاح نبودید، بابک زنجانی همان ارزفروش بازار و یک ورشکسته باقی می‌ماند. شما بابک زنجانی را این‌گونه کردید.
متهم ردیف دوم خاطرنشان کرد: من در آن زمان خدمت کردم. وقتی بابک زنجانی پول نمی‌دهد، چرا من باید محاکمه شوم. تمام پرداخت‌ها به حساب بابک زنجانی بود. آقایان «ی» و «ج» دراین‌باره از من کمک خواستند، خود آقای زنجانی با وزیر نفت دوستی داشته‌اند. قاضی گفت: شما بابک زنجانی را به آقای «ج» معرفی کردید.
متهم ردیف دوم گفت: در جلسه با آقای «و. د» هم مطرح شد که آقای بابک زنجانی فردی باهوش هستند و در مشکلات کمک می‌کنند. جلسه من با آقای «و. د» بعد از رفتن من بود. بابک زنجانی را نظام تأیید کرده، من چه کسی باشم که بخواهم چیزی در مورد او بگویم. حافظان بیت‌المال مسئولان هستند. آقایان تصمیم گرفته‌اند که به بابک زنجانی پول و نفت بدهند. من در جریان خیلی از موارد نبودم. در مالزی هم با ایشان ارتباطی نداشتم. در بحث نفتی هم به‌عنوان کارگزار بودم. استعفای من موجود است. مواردی به من به صورت مستقیم پرداخت نشده، به غیر از دو مورد.
در ادامه جلسه نخست، یکی از وکلای شرکت نفت گفت: بعد از تحریم‌های ظالمانه غرب علیه ایران امکان هرگونه فعالیت از شرکت ملی نفت گرفته شد. در دوران تحریم عزیزانی در وزارت نفت تلاش کردند و نفت فروختند و پولش را بازگرداندند. تمام پول‌ها بازگشت، به غیر از محموله‌ای که به دست آقای زنجانی و دوستانش بود. فال قبلا از ما نفت خریداری می‌کرد، فال را آقای شمس به زنجانی معرفی می‌کند و قرارداد را هم آقای شمس امضا می‌کند. دوستان ما گفتند که شرکت فال اعتبار ندارد و ورشکسته است. با اسناد غیرواقعی و ال‌سی‌های غیرواقعی دوستان را گمراه می‌کنند. دوستای آقای شمس دراین‌باره 400‌میلیون دلار پول می‌گیرند و به جای آن‌که پول را بازگردانند، «اونور» را می‌خرند.
شمس افزود: من به‌عنوان کارگزار بارها نامه نوشتم به آقای زنجانی که آقایان نفتی ناراحتند که چرا پولشان را نمی‌دهید؟ بابک زنجانی در پاسخ به من نامه نوشتند که من حسابم را از منابع دیگر با شرکت نفت تراز می‌کنم، شما دخالت نکنید. آقایان شرکت نفت بابک زنجانی را می‌شناختند. من در این‌جا چه نقشی داشتم؟ من 26 فوریه 2013 به بابک زنجانی ایمیل زدم و از او خواستم که پول شرکت ملی نفت را بدهد، دیگر چه کاری از دست من برمی‌آمد؟ رئیس دادگاه خطاب به متهم ردیف دوم گفت: شماها این موضوع را نادرست عنوان کردید و بابک زنجانی را به‌گونه‌ای معرفی کردید که مسئولان اشتباه کنند، درحالی‌ که شما در جهت امیال خود و نفع خود پول‌ها را مصرف کردید.
وکیل مدافع متهم ردیف دوم بیان کرد: آیا از مسئولان دراین‌باره استعلام شده بود که به آقای زنجانی اجازه فروش نفت بدهند؟ در ماه 4‌، سال 91 استعلامی از وزیر نفت از سوی وزارت اطلاعات گرفته می‌شود. وزارت اطلاعات هم مورخ 25/5/91 دراین‌باره اعلام نگرانی می‌کند. نماینده دادستان خطاب به متهم ردیف دوم گفت: شما خود اقرار کرده‌اید که شرکت اونور تحت مدیریت شما بوده و پول‌هایی به ترکیه پرداخت شده که مهدی شمس در دفاع گفت: من نماینده بودم و فقط نظارت داشتم.
قاضی در پاسخ به اظهارنظر وی گفت: شما در آرامش کامل اموال بیت‌المال را غارت کرده‌اید، مجسمه‌ای از بابک زنجانی ساختید و مسئولان را گمراه کرده‌اید. در این هنگام، قاضی مقیسه با بیان این‌که زمان زیادی گذشته است، اعلام کرد که ادامه جلسه رسیدگی به روز یکشنبه موکول می‌شود. شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به‌ ریاست قاضی صلواتی، بابک زنجانی متهم اصلی پرونده موسوم به فساد نفتی، مهدی شمس متهم ردیف دوم و حمید فلاح‌‌هروی متهم ردیف سوم را مفسد فی‌الارض شناخت و به اعدام محکوم کرد که این حکم در ارتباط با بابک زنجانی در دیوانعالی کشور تأیید و در ارتباط با دومتهم دیگر نقض شد. پرونده حمید فلاح‌‌هروی و مهدی شمس برای رسیدگی مجدد به شعبه هم‌عرض- شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه- ارجاع شده است.