نیره خادمی| باغ كتاب سرانجام بعد از 10‌سال عصر ديروز افتتاح شد آن هم با چهار‌سال تاخير. ساختمان و فضاي 110‌هزار متري باغ كتاب حالا قرار است روزانه ميزبان آدم‌هاي زيادي براي خريد كتاب باشد. اين مجموعه با وجود هزينه‌اي بيش از 200ميليارد تومان هنوز هم اما و اگرهاي زيادي دارد. در دسترس‌نبودن اين نمايشگاه براي همه، ايجاد مشكلات ترافيكي در محدوده‌هاي منتهي به اين مجموعه و نبود فضاي پاركينگ مهمترين نقدهايي است كه به اين پروژه وارد است، درحالي كه به گفته معاون وزير راه‌وشهرسازي و دبير شوراي عالي شهرسازي كشور در طرح‌هاي اوليه تپه‌هاي عباس‌آباد كه مصوب شوراي عالي شهرسازي است، باغ كتاب وجود نداشته است. ایده اولیه تأسیس باغ كتاب در‌سال 84 از سوی علی‌اکبر اشعری، محمود احمدی‌نژاد پنجاه‌وپنجمين شهردار تهران ارایه شد و شهردار وقت هم آن را در شوراي دوم مطرح كرد. احمدي‌نژاد كه رفت، قاليباف‌ سال 1386 كلنگ احداث اين پروژه را بر زمين زد و تا زمان افتتاح حاشيه‌هاي زيادي را هم داشت؛ ازجمله اختلافات مالي، تامين‌نشدن بودجه‌ها و در نهايت كناره‌گيري مدير اجرايي اين طرح. اما شهردار تهران بارها اين پروژه‌ها را مايه سرافرازي خود دانسته است، درحالي كه منتقدان مي‌گفتند؛ درصورت افتتاح پروژه‌هاي بزرگ مقياس اين منطقه، بزرگراه‌هاي اطراف ديگر گنجايش خودروها را نخواهد داشت. پيروز حناچي، دبير شوراي عالي شهرسازي البته ديروز همزمان با افتتاح اين پروژه به «شهروند» گفت: باغ كتاب هر معضلي هم كه ايجاد كند، ديگر كار احداث آن تمام شده است: «باغ كتاب در طرح جامع تپه‌هاي عباس‌آباد كه مصوب شوراي عالي شهرسازي است، وجود نداشته است. در آن‌جا فقط كتابخانه ملي پيش‌بيني شده بود. هدف در طرح اوليه عباس‌آباد ساخت‌وساز كمتر بود، به اين معني كه چه سطح تراكم كمتر، بهتر. در نهايت وقتي طرح اجرا شد، موضوعات ديگري در آن ديده شد.» او به سابقه ورود پروژه باغ كتاب به طرح‌هاي عباس‌آباد اشاره كرد: «در شوراي دوم يعني زمان آقاي احمدي‌نژاد مجموعه باغ كتاب هم با هدف عرضه كتاب در طول‌ سال اضافه شد.» بعد هم درباره وضعيت ترافيكي آن توضيحاتي را ارایه كرد: «در جبهه جنوبي باغ كتاب يك ايستگاه متروي حقاني، نسبتا نزديك هست. البته در طرح اوليه تپه‌هاي عباس‌آباد هم يك نوع حمل‌ونقل عمومي داخل شبكه مثل مونوريل مطرح بود كه مصلي، كتابخانه ملي، فرهنگستان، باغ كتاب، تي او دي، پل طبيعت، پارك آب و آتش در جنوب همت را مي‌توانست به هم وصل كند. اگر چنين شبكه‌اي وجود داشته باشد، مشكل حمل‌ونقل داخلي همه اجزاي عباس‌آباد حل مي‌شود. معتقدم؛ تپه‌هاي عباس‌آباد اتفاقا يكي از جاهايي است که مونوريل كاربرد خوبي براي آن دارد.» يكي از مهمترين مشكلات پروژه باغ كتاب نبود پاركينگ است كه البته به اعتقاد حناچي مشكلي است كه براي فرهنگستان و كتابخانه ملي وجود دارد: «پاركينگي حدفاصل فرهنگستان و كتابخانه ملي به صورت يك ميدان طراحي شده اما هنوز اجرا نشده است؛ اين طرح اگر اجرا شود، حتما مشكل حل خواهد شد.»
اگر مطالعات ترافيكي نداشته باشد
فايده‌اي ندارد
حدود 54‌هزار مترمربع از فضاي 11 هكتاري باغ کتاب تهران ساختمان نمایشگاهی، تالارهای همایش و اداری است و گفته مي‌شود بقیه فضاي سبز به همراه یک دریاچه مصنوعی است. فضای داخلی آن هم شامل 16 سالن نمایشگاهی است كه هركدام 2هزار مترمربع مساحت دارد. محمد حقاني، عضو كميسيون سلامت شوراي شهر تهران البته در گفت‌وگو با «شهروند» نفس ساخت اين پروژه را مثبت ارزيابي كرد، به شرط آنكه مطالعات آن انجام شده باشد: «شهرداري تهران بارها ساختمان‌هاي بزرگ مقياسي را افتتاح كرده كه در نهايت به علت رعايت‌نكردن ملاحظات ترافيكي، زيست‌محيطي يا اجتماعي ترافيك‌هاي زيادي را ايجاد كرده كه نمونه آن مجتمع تجاري كورش در بزرگراه ستاري است. كار فرهنگي قابل تقدير است اما قطعا بايد پيش‌بيني‌هاي آن انجام شود.» او به دستور مقام معظم رهبري درباره تپه‌هاي عباس‌آباد اشاره كرد كه براساس آن قرار بود مجموعه فضاي سبز با گرايش فرهنگي در آن‌جا ساخته شود: «قطعا اين ساختمان در جهان بي‌نظير است اما اگر مطالعات ترافيكي نداشته باشد، ارزشي ندارد، چون در اين صورت قرار است به مشكلات تهران اضافه كند.»
«فاصله باغ كتاب با شهروندان كم نيست»
مجتبي شاكري، رئيس كميته فرهنگي شوراي شهر تهران هم به «شهروند» مي‌گويد كه اگر حلقه‌هاي اتصال وصل نشود، باغ كتاب هم مي‌شود شهرآفتابي ديگر: «فاصله باغ كتاب با شهروندان كم نيست، آنها بايد چندين برابر هزينه كتاب پول صرف كنند تا براي بازديد و خريد كتاب به باغ كتاب بروند يا در آن‌جا كتاب مطالعه كنند. بايد حتما روش‌هايي ارزان و آسان براي دسترسي به كتاب را طراحي كنيم و به دنبال تحقق آن باشيم، چون آدم‌هاي معمولي نمي‌توانند اين مسافت را طي كنند. اينكه كسي اين فاصله مكاني را طي كند، كتاب بخرد و بخواند، خيلي آرماني و غيرمنطقي است.» او هم به معضل نبود پاركينگ براي باغ كتاب اشاره كرد كه ريسك بازديد از اين مجموعه را زياد مي‌كند: «چه كسي حاضر است بدون آنكه پاركينگ خودروي او تامين نشده باشد، به آن‌جا برود تا كتاب بخواند.»