شهروند| خطر رویارویی مستقیم آمریکا و روسیه در سوریه، دوشنبه‌شب، بعد از آن‌که مسکو تهدید کرد که هرگونه هواپیمای جنگی متعلق به ائتلاف به رهبری آمریکا را که در غرب رودخانه فرات، در آسمان سوریه به پرواز درآید را هدف قرار خواهد داد، شدت گرفته است. روسیه گفته است که این هشدار در پاسخ به اقدام آمریکا در ساقط‌کردن یک جنگنده سوری در روز یکشنبه است. آمریکا نیز گفته است که اقدام جنگنده کشورش، دفاع از نیروهای مورد حمایت آمریکا بوده است؛ نیروهایی که برای باز پس‌گیری رقه از دست داعش، در شمال‌شرق سوریه می‌جنگند.
به گزارش گاردین، بنا بر بیانیه پنتاگون، روز یکشنبه یک فروند سوخوی-۲۲ ارتش سوریه اهدافی را در نزدیکی نیروهای دموکراتیک سوریه (ائتلاف به محوریت کردها) بمباران کرده بود که یک جنگنده مافوق صوت اف۱۸ این کشور در یک اقدام «دفاع دسته‌جمعی» آن را فورا هدف قرار داد و سرنگون کرد. اقدامی که واکنش روسیه را به دنبال داشت.
دوشنبه‌شب، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، با انتقاد از این اقدام گفت که «آمریکا باید به تمامیت ارضی سوریه احترام بگذارد و اقدامات یک‌جانبه را در این کشور پایان دهد.»
از آغاز جنگ داخلی سوریه در طی این 6 سال، این نخستین‌باری است که چنین حمله‌ای از سوی آمریکا به یک هواپیمای سوری صورت می‌گیرد. معاون وزیر امورخارجه روسیه، «سرگئی ریابکوف»، گفته است که حمله آمریکا، «باید به‌عنوان ادامه رفتارهای آمریکا در نادیده‌گرفتن قوانین بین‌المللی تلقی شود.» او گفته است: «اگر چنین عملی یک تجاوز به شمار نمی‌آید، پس چیست؟ این در واقع کمک به تروریست‌هایی است که آمریکا ادعا می‌کند با آنها مبارزه می‌کند و سیاست ضدتروریسمی را در پیش گرفته است.»
از سوی دیگر، وزارت امورخارجه روسیه نیز اعلام کرده که در واکنش به این اقدام آمریکا، کانال‌های ارتباطی‌اش را با نیروهای آمریکایی معلق می‌کند؛ کانال‌هایی که برای جلوگیری از برخورد و حوادث خطرناک در حوزه هوایی سوریه طراحی شده بودند.
جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، صبح روز دوشنبه در تلاش برای کاهش پیامدهای این حادثه گفته است که کانال‌های ارتباطی که 8ماه پیش میان فرماندهی مرکزی آمریکا در قطر و معادل روسی آن در سوریه ایجاد شد، همچنان باز و فعال هستند و برای جلوگیری از ایجاد وضع خطرناک، مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا به «نشنال‌پرس‌کلاب» گفته است: «من اطمینان دارم که ما همچنان بین مرکز عملیات ائتلاف و مرکز عملیات روسیه، دارای ارتباط هستیم؛ و به عقیده من، بدترین چیز آن است که بخواهیم درمورد این موضوع، بزرگنمایی و گزافه‌گویی بکنیم.»
وی ادامه داد: «ما به صورت دیپلماتیک و نظامی در ساعات آتی برای کاهش تنش با روسیه تماس‌هایی خواهیم داشت و نظامیان آمریکایی در پایگاه العدید قطر با همتایان روس خود در پایگاه حمیمیم سوریه همچنان در تماس هستند.» ژنرال دانفورد همچنین با بیان این‌که روند کاهش تخاصم در ساعات اولیه روز یکشنبه احیا شد، گفت: «روسیه مشخص کرده که هدفشان در سوریه همانند ما مقابله و شکست داعش است. هدف معین ما از میان‌برداشتن داعش در رقه و جنوب سوریه است و ما برای احیای کاهش تنش و تخاصم در ساعات آتی همکاری خواهیم کرد.» وی افزود: «تحرکات آمریکایی علیه نیروهای هم‌پیمان دولت سوریه در جهت دفاع از خود است و نیروهای محلی در رقه بعد از آزادسازی آن بر شهر تسلط خواهند داشت.»
ارتش روسیه در ماه آوریل پس از آن‌که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا به بهانه حمله شیمیایی از سوی دولت سوریه به مخالفانش، دستور حمله موشکی به یک پایگاه هوایی در سوریه را داد نیز، تهدید به بستن خطوط ارتباطی موسوم به «کانال ضد درگیری» کرده بود. با این حال، مسکو هیچ‌گاه این تهدید را عملی نکرد و کانال‌های ارتباطی میان مرکز فرماندهی آمریکا و روسیه همچنان باز ماند.روز دوشنبه، ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، با دخالت در این موضوع، از روسیه خواست که «کانال ضد درگیری» را مسدود نکند؛ چراکه خطر برخورد هوایی را میان هواپیماهای جنگی روسیه و ائتلاف به رهبری آمریکا افزایش می‌دهد.
خطر افزاینده رویارویی مستقیم آمریکا و روسیه، به دنبال تصمیم دونالد ترامپ می‌آید که کنترل استراتژی بی‌سابقه‌ای را به سران ارتش خود در سوریه اعطا کرد. با این حال، اما پنتاگون اصرار داشت که به دنبال تشدید مناقشات نبوده و تنها پس از آن‌که هواپیمای سوری، مواضع نیروهای مورد حمایت آمریکا را که در غرب رقه با داعش می‌جنگیدند، بمباران کرده، عکس‌العمل نشان داده‌اند. ژنرال دانفرود گفته است: « بسیار مهم است که به این مسأله اشاره کنیم که این حادثه، در آخر همین هفته و به دنبال حرکت نیروهای طرفدار حکومت اسد صورت گرفته است؛ و هواپیمای سوری، به منطقه‌ای پرواز کرد که نیروهای مورد حمایت ما در آن‌جا بودند.»
رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا ادامه داد: «ما تمام تلاش خود را کردیم تا به آنها هشدار دهیم که نزدیک‌تر نیایند، اما آنها نزدیک شدند و سپس فرمانده عملیات ما اعلام کرد که این اقدام، تهدیدی برای نیروهایی است که ما از آنها حمایت می‌کنیم و بعد از آن، وارد عمل شدیم. تنها عکس‌العملی که ما علیه نیروهای مورد حمایت دولت اسد داشتیم، در دفاع از خودمان بوده و ما این را به وضوح اعلام کرده‌ایم.»
از سوی دیگر و با هشدار روسیه در مورد هدف قراردادن هواپیماهای ائتلاف که در غرب رودخانه فرات و در آسمان سوریه به پرواز درآیند استرالیا، این موضوع را جدی گرفته و عملیات جنگنده‌های خود را در سوریه، به‌طور موقت متوقف کرده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد؛ «استرالیا این اقدام را در راستای تدابیر پیشگیرانه اتخاذ کرده است، چراکه روسیه اعلام کرده پس از این حادثه جنگنده‌های ائتلاف ضدداعش به رهبری آمریکا در سوریه را مورد هدف قرار خواهد داد.» همچنین یک سخنگوی وزارت دفاع استرالیا اعلام کرده است: «به طور موقت عملیات هوایی جنگنده‌های استرالیا متوقف می‌شود.» وی ادامه داده که «وزارت دفاع استرالیا وضع به وجود آمده را از نزدیک مورد بررسی و نظارت قرار می‌دهد. البته این مسأله تاثیری بر حملات هوایی در عراق
نخواهد داشت.»
بالا گرفتن نزاع‌های لفظی آمریکا و روسیه در حالی صورت می‌گیرد که روز گذشته، وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که یک پهپاد نیروهای حامی بشار اسد را در جنوب سوریه هدف قرار داده و سرنگون کرده است. بنا به اعلام وزارت دفاع آمریکا این پهپاد از مدل «شاهد ۱۲۹» بوده، که پهپادی ساخت ایران است.
پنتاگون می‌گوید این پهپاد پس از آن هدف قرار گرفته که «قصد خصمانه‌ای نشان داده و به سوی نیروهای ائتلاف» ضدداعش به رهبری آمریکا رفته است. آمریکا می‌گوید پهپاد مورد اشاره پس از حرکت به سوی نیروهای ائتلاف رهگیری شد اما مسیر خود را تغییر نداد و یک جنگنده اف ۱۵ آمریکا آن را سرنگون کرد. مطابق اطلاعیه وزارت دفاع آمریکا این اتفاق در منطقه «تنف»، در مرز سوریه با عراق و اردن رخ داده است.