قاسم عزیززاده گرجی مدیرکل کانون پرورش فکری استان مازندران
ما برای انتخاب مربی سیار روستایی یک کمیته جذب داریم و اولین نگاه ما به کسی که میخواهد مربی سیار روستایی شود این است که انگیزه داشته باشد. زیرا فکر میکنیم میشود انگیزهها را پرورش داد. بعد که افراد انتخاب شدند دورههای آموزشی خاصی را میگذرانند. آنها ابتدا از کتابخانههای سیار روستایی و شیوه کار مربیان با تجربه بازدید میکنند و تبادل تجربه انجام میدهند. بعد نشستهای مستمر با کارشناس مربوطه در جهت توجیه و تدوین فعالیتها و ماموریتها دارند.
در حال حاضر سه مرکز سیار روستایی در استان مازندران داریم که در مجموع 50 روستا را تحت پوشش دارند و هر دو هفته یک بار به این بچهها مراجعه میکنند. اصلیترین هدف دادن کتابخانه همانطورکه از اسمش مشخص است، امانت کتاب است. اما در دل آن برنامههایی در جهت تقویت خلاقیت بچهها انجام میشود و زمینههایی فراهم میکنیم تا تأثیر کتاب بهعنوان مهارتآموزی اجتماعی به ثمر بنشیند. هم میخواهیم فرهنگ مطالعه را تقویت کنیم تا استمرار داشته باشد و هم خروجی مطالعه را به مهارتهای اجتماعی تبدیل کنیم. به این ترتیب مطالعه کتاب با نمایش عروسکی، قصه و فعالیتهای دیگر همراه میشود. در کنار این فعالیتها اگر استعداد بچهها در زمینههایی مثل داستاننویسی و سرودن شعر کشف شود ما آنها را به مربی مکاتبهای ادبی در آفرینش ادبی وصل میکنیم که 15 روز یک بار در حوزه تخصصی ادبیشان با آنها ارتباط میگیرد.
در کنار همه زحماتی که همکاران خوبمان در بخش کتابخانههای سیار میکشند، عشق و علاقه بچهها هم دیدنی است. مهمترین دلیل این است که این بچهها از هیچ فعالیت و مرکز خدماتی برخوردار نیستند. در این روستا غیر از مدرسه که فعالیتهای آموزشی مرسوم را پیمیگیرد فعالیت جدی دیگری وجود ندارد. استقبال آنها باید برای ما دلگرمی باشد تا نگاه دوچندان و حمایتهای بیشتری نسبت به کتابخانههای سیار داشته باشیم. از نظر سازمانی و بهرهوری خدمات کتابخانههای سیار کمهزینهتر از مراکز ثابت است. یک مرکز ثابت نیاز به ساختمانی دارد که ساخت آن دوسال زمان و هزینههای زیادی میبرد، همچنین نیاز به نیرو و هزینه نگهداری دارد. شاید بگویید در مراکز ثابت فعالیتهای بیشتری صورت میگیرد اما محور آن فعالیتها قرار است کتاب باشد زیرا هدف اصلی شکلگیری کانون همین است و در کتابخانههای سیار روستایی هم همه فعالیتها به کتاب میرسد پس ما ماموریت اصلیمان را محقق میکنیم. از طرفی استمرار حضور بچهها و پیگیریشان در امانت گرفتن کتاب به مراتب بیشتر از مراکز ثابت ما است. نگاه ما این است که اگر بناست مرکزی راه بیندازیم اولویت اول با سیار باشد. حتی در شهرها هم نگاهمان این است. زیرا آن دوره گذشت که بچهها بیایند تا ما به آنها خدمات بدهیم، الان ما باید سمت بچهها برویم. باید ببینیم محل تجمع مخاطبمان کجاست و ما در محل زندگیشان حضور پیدا کنیم. بچهها در اینجا سهسال است عضو کتابخانه هستند و این استمرار حضورشان و ارتباط مستمرشان جهت تقویت نگرششان نسبت به مسائلاجتماعی و شناخت خودشان موثر خواهد بود. بهویژه خودباوری در این بچهها بیشتر دیده میشود و احساس مسئولیتشان بیشتر است زیرا حس میکنند با بچههای دیگر روستایشان متفاوتترند. پس اولویت ما فعالیت در روستاست زیرا در شهر مراکز فرهنگی دیگری حضور دارند که بچهها به آنها مراجعه کنند. در هرکدام از کتابخانههای سیار روستایی ما، یک نفر با یک خودرو، بیشتر از 16 روستا را پوشش میدهد و در مجموعه بیشتر از 20 مدرسه هستند. توفیق فعالیت ما هم به استمرار آن است و این را مدنظر قرار میدهیم.