شهروند| سری دوم برنامه «خندوانه» روزبه‌روز با خلاقیت‌های موضوعی اتاق فکر این برنامه اتفاقات جالب و جدیدی رقم می‌زند که در نوع خود در صداوسیما کم سابقه یا حتی بی‌سابقه است. از ساخت برنامه‌ای که میهمانان اصلی برنامه‌اش عکاسان خبری بود و درخصوص سختی‌های کار عکاسی خبری در ایران سخن به میان آمد تا برنامه‌ای که بچه‌های معلول میهمان برنامه بودند و یک ساعت خوشحال‌کننده و پر از خنده برای آنها به ارمغان آورد. تازه‌ترین اتفاقی که در برنامه «خندوانه» رخ داد و واکنش‌های متعددی به آن در این چند روز به وجود آمد برنامه پنجشنبه شب گذشته بود که طی آن میهمانان اصلی برنامه را مهاجرین افغانی تشکیل می‌دادند. البته این برنامه همان اندازه که بدیع و غافلگیر‌کننده بود در شبکه‌های اجتماعی با واکنش‌های متعددی مواجه شد. برخی‌ها نسبت به آن واکنش منفی نشان دادند، دلایل خود را غیرقانونی بودن حضور شمار زیادی از افغانی‌های حاضر در ایران و اشغال کردن بسیاری از فرصت‌های شغلی ایران توسط افغانی‌ها بیان کرده بودند و به رامبد جوان و برنامه‌اش به شدت تاختند تا اندازه‌ای که جوان عکس‌های مربوط به این برنامه را از صفحه اینستاگرام خود حذف کرد. این اتفاق و واکنش‌ها به‌گونه‌ای بود که جوان در آستانه رسیدن به وضعیتی بود که در اصطلاح رایج ایرانی به آن می‌گویند: «ثواب کردن و کباب شدن». در پی این واکنش‌ها موافقان این برنامه هم دست به کار شدند تا کمی از فشار وارد شده به جوان و خندوانه بکاهند. البته ذکر این نکته هم لازم است که پیش از این‌که رامبد جوان در برنامه «خندوانه» به مهاجرین افغان توجه داشته باشد، احسان علیخانی در برنامه «ماه‌عسل 94» با دعوت چند میهمان افغان تابوی حضور مهاجرین افغانستان در تلویزیون را شکسته بود که البته به دلیل فضای نشاط‌آور برنامه خندوانه این اتفاق بازخورد رسانه‌ای بسیار بیشتری داشت.
اتفاق خوب؛ تغییر نگاه در رسانه‌ها
سال گذشته برای اولین‌بار جمعی از تشکل‌های دانشجویی وارد میدان حمایت از حقوق مهاجرین افغانستانی شدند. به گزارش تسنیم علاوه بر آنها سال‌های سال است که جوانان ایرانی شیوه جدیدی از فعالیت آرمانگرایانه را در ایران انتخاب کرده‌اند. رهایی از همه قیدوبندهای بوروکراتیک و اداری، آمدن به میان میدان و پایان حرافی و سروصدا. این فعالیت‌های جهادی در سال‌های اخیر با استقبال خوبی از سوی روستاییان و محرومان و دردکشیده‌های روزگار مواجه شده است و روستاها و شهرهای کوچک و بزرگ ایرانی اسلامی، این روزها شاهد تولد نسل جدیدی از جوانان هستند. دیروز جمعی از این فعالان عدالت‌خواه، به همراه چند موسسه و گروه و تشکل فعال دیگر در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی با ارسال نامه‌ای به رسانه‌ها، شکل جدیدی از فعالیت‌های خود را نمایش داده‌اند. آنها از تغییر نگاه رسانه‌ها به شدت حمایت کرده‌اند و مهاجرین افغانستانی را فارغ از مرزهای کشیده شده قدرت‌های بزرگ، همسایگانی نزدیک‌تر از خانواده نامیده‌اند. همان تعبیری که رامبد جوان در برنامه‌اش به کار برده بود. در ابتدای این نامه دو سخن از امام‌خمینی(ره) و آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب آورده شده است: «و همین‌طور میهمان‌هایی که داریم، خب افغانی هستند، مسلمان هستند یا فرض کنید که عراقی هستند یا بیچاره‌ها را از خانه‌های‌شان دور کردند، مال‌شان را بردند، خودشان را فرستادند اینجا، خب باید چه کرد با اینها؟ نباید اینها را پذیرایی کرد؟ ما مسلمانیم، آنها هم مسلمانند، ما باید از آنها پذیرایی کنیم، خدمت کنیم به آنها و این دولت است که دارد این کارها را می‌کند» امام‌خمینی(ره) و «مهاجرین افغانستانی در ایران باید تکریم شوند» آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب. و بعد هم متن نامه آغاز می‌شود که به شرح زیر است.
«سال‌های‌سال پیش با طلوع نوید انقلابی بزرگ در مرزهای سرزمینی ایران، مردمانی از دیار نزدیک، همان‌ها که سال‌های‌سال چشم‌انتظار تحقق آرمانشهری در روزگار تلخ‌‌شان بودند؛ رنج مهاجرت را به تن خریدند و روانه سرزمین ایران شدند. با حضور مهاجرین افغانستانی در سرزمین ایران؛ فصل دیگری از روابط بین دو ملت شکل گرفت. روابطی که قدمتی به درازای تاریخ داشت. چیزی در حدود 3هزار شهید و جانباز افغانستانی، بزرگترین ثمره این دوران جدید بود. مهاجرین افغانستانی در سختی‌ها و تلخی‌ها، در شیرینی‌ها و خوشی‌ها با ایرانی‌ها شریک شدند و فاصله‌ای که توسط مرزهای ساخته استعمار شکل گرفته بود، رفته‌رفته کاهش یافت و گویا سرنوشت ازلی و ابدی آنها که بر یکی شدن رقم خورده بود، اینجا دوباره فرصت تحقق یافته بود. اما حضور مهاجرین افغانستانی در ایران، با ناملایماتی نیز همراه شد. به‌تدریج و با فاصله گرفتن از دوران شیرین آرمانگرایی دفاع‌مقدس، آدم‌هایی بر سر کار آمدند که چیزی به نام «مرز» را محور اساسی تعاملات و رفتارهایشان با مهاجرین قرار دادند و این نگاه به تدریج مهاجرین افغانستانی را تبدیل به «اتباع بیگانه» کرد. آنچه در این میان به شدت رنج‌آور بود همراهی رسانه‌های رسمی و غیررسمی جمهوری اسلامی ایران با این نگاه بیگانه‌محور، همسایگانی نزدیک‌تر از خانواده به ما بود. در تمام این سال‌ها رسانه‌های ایرانی، مهاجرین افغانستانی را یا به شکلی مضحک و غیرواقعی و تمسخرآمیز نشان دادند و یا از آنها افرادی مجرم و ترسناک ساختند. اگر حرکت پیشرویی هم در این میان صورت گرفت مهاجرین را آدم‌هایی غرق شده در مصیبت و اندوه فرض گرفتند. مهاجرین افغانستانی ایران، افرادی شریف، نجیب، امین و اخلاق‌مدار هستند. این چیزی است که در تمام این سال‌ها از مجاورت و نزدیکی با آنها آموخته‌ایم و امروز اگر قرار باشد که رسانه‌ای واقعیت چهره مهاجرین را معرفی کند باید این تصویر واقعی را نشان دهد نه تصاویری که سالیان سال است تبدیل به کلیشه‌های ناروا و جعلی در رسانه‌ها شده بود. اما امروز به یمن رخ‌دادن برخی اتفاقات مبارک، دوران تازه‌ای آغاز شده است. این روند از مدت‌ها پیش در خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مجازی و مکتوب آغاز شده بود؛ اما سرانجام دو روز پیش برنامه‌ای به نام «خندوانه» از تلویزیون ایران پخش شد که نقطه عطفی در روابط تاریخ دو ملت ایران و افغانستان بود. آخرین اتفاقات شیرین رسانه‌ها، ساخت و پخش برنامه «خندوانه» و «ماه‌عسل» بود. دو برنامه‌ای که به‌خصوص در دومی، نمایش چهره‌ای واقعی از مهاجرین افغانستانی در ایران بود. چهره‌ای که در تمام این سال‌ها پنهان نگه داشته بود و مسبب مصایب مختلفی برای آنها شده بود. ما جوانان آرمانگرای ایرانی اعلام می‌کنیم که این بازگشت رسانه‌ها به مسیر اساسی عقلانیت و انسانیت، مسیر مبارکی است که تازه آغاز شده است و این روند رو به جلو با حمایت کامل نیروهای آرمانگرای انقلابی ایرانی به پیش خواهد رفت. ضمن تشکر از صداوسیمای جمهوری اسلامی و عوامل برنامه «خندوانه» و «ماه‌عسل»، گروه‌های امضاکننده این بیانیه، اعلام می‌دارند که امروز دوران جدید آغاز شده است که قرار است بعد از سال‌ها، عدالت در حق مهاجرین افغانستانی روا شود. بدیهی است هرگونه بازگشت به عقب و واپس‌گرایی؛ با توجیهات مختلف مثل ناسیونالیسم بیمار، منفعت‌گرایی افراطی و... با واکنش شدید جوانان انقلابی مواجه خواهد شد. آرمانگرایی فتنه در ذات انقلاب، امروز متوجه بی‌عدالتی بزرگ این سال‌ها شده است و روند جدید رسانه‌ها، بزرگترین گام فعلی در تکریم مهاجرین افغانستانی است. اتفاقی آغاز شده است و این اتفاق به سرانجام خواهد رسید. انشاالله» گروه‌هایی ازجمله انجمن اسلامى دانشجویان مستقل دانشگاه تهران، بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف، بسیج دانشجویى دانشگاه صداوسیما، اتحادیه دانشجویی جنبش عدالت‌خواه، اتحادیه بین‌المللی امت واحده، انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده (حامی)، موسسه گفتمان اجتماعی مسلمانان، انجمن دوستی ایران و افغانستان، مجمع خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای دفاع مقدس، بنیاد علمی فرهنگی امام موسی صدر و... ازجمله گروه‌هایی هستند که پای این نامه را امضا کرده‌اند.