روزنامه شهروند کد خبر: 84644 تاریخ خبر: ۱۳۹۵ پنج شنبه ۱۸ آذر بازنشستگی ریال در جلسه هیأت دولت به ریاست حسن روحانی، واحد پول ایران، تومان و برابر با 10 ریال تعیین شد تغییر ظاهر پول کشور به تدریج انجام می شود اسکناس‌های قبلی تا حذف کامل آنها از چرخه پول معتبر می مانند مائده امینی - شهروند| ریال از اقتصاد ایران حذف و تومان پس از 87 سال دوباره به واحد پولی کشور برمی گردد. پس از سال ها بحث و چانه زنی درباره حذف سه صفر از پول ایران، کابینه روحانی تنها به حذف یک صفر رضایت داد و واحد پولی که در سال 1308 هجری شمسی به ریال تغییر کرده بود را دوباره به تومان بازگرداند. این تصمیم دولت باید در مجلس نیز رأی بیاورد تا به تدریج در مبادلات رسمی و شکل ظاهری اسکناس ها و سکه های ایرانی نیز لحاظ شود. هادی حق شناس، اقتصاددان به <<شهروند>> می گوید: ارزش پول ملی با تغییر واحد و حذف صفر هرگز بالا نمی رود و این اتفاق نیازمند معادلات اقتصادی پیچیده تری است. البته او تأکید می کند با تغییر واحد پول ملی به تومان هیچ اتفاق خاصی به ویژه در مبادلات داخلی نمی افتد و این ماجرا تنها صورت ظاهری برای پول ملی مان دارد. ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز درباره مصوبه تازه هیأت دولت و برابری هر تومان با 10 ریال در کانال تلگرامی اش نوشت: در طول چند دهه گذشته به دلیل تورم انباشته، <<ریال>> در عمل از مبادلات اقتصادی روزمره حذف و <<تومان>> جایگزین آن شده است، بنابراین مصوبه دولت در زمینه تغییر رسمی واحد پول ملی از <<ریال>> به <<تومان>> اقدامی برای تسهیل نسبی مبادلات اقتصادی آحاد جامعه و رسمیت بخشیدن به عرف مورد قبول مردم کشور بوده است. او موضوع تغییر واحد پولی کشور را بخشی از لایحه قانون بانک مرکزی دانسته و نوشته است: با توجه به وجود بستر فناوری اطلاعاتی مناسب و گسترش و نفوذ مناسب بانکداری الکترونیکی در کشور، مصوبه دولت با کمترین هزینه و زمان، قابلیت اجرا دارد. محاسبات پولی آسان می شود به گفته ایمان اسلامیان، کارشناس پولی و بانک، بزرگترین تغییری که رخ خواهد داد، سهولت در محاسبات است. از طرفی مدتی است هزینه تمام شده سکه و اسکناس های خردی مثل 100 یا 200 تومانی از ارزش ریالی و بهایی آن بیشتر شده و به نظر می رسد بانک مرکزی در درجه نخست، قصد حل این مشکل را داشته است. این را اسلامیان به <<شهروند>> گفته و تأکید می کند: ارزش ریال تا جایی پایین آمده بود که برای ثبت اعداد بزرگتر، مخاطبان را دچار مشکل جدی می کرد. بازگشت به سال 1308 هجری شمسی ریال از سال 1308 جای <<تومان>> را گرفت و واحد پول رسمی کشورمان شد و یک صفر به صفرهای اسکناس ها و سکه ها اضافه کرد اما با افت ارزش پول ملی، کم کم ریال در محاورات مردمی فراموش شد و تومان بی سروصدا و به صورت غیررسمی به واحد پولی مردم ایران برگشت. اتفاق عجیبی نیفتاده است نه چیزی گران می شود نه ارزان. این را حق شناس به <<شهروند>> گفته و معتقد است: در بخش اقتصاد واقعی، تغییری رخ نخواهد داد چرا که مردم ما سال هاست مبادلات خود را با تومان انجام می دهند. مردم در مبادلات روزانه خود دچار هیچ مشکلی نمی شوند چرا که مدت هاست بازار ایران به صورت صد درصدی در اختیار تومان است. به گفته او، اصلا و ابدا ارزش رسمی پول ما با این اقدام در بازارهای جهانی بیشتر نخواهد شد و این که گفته می شود ارزش پول ملی زیادتر می شود، خیر چنین اتفاقی نمی افتد و ارزش پول ملی تنها به صورت اسمی زیادتر می شود. اسلامیان هم اعتقاد دارد این حذف، تلاطمات خاصی به دنبال نخواهد داشت چرا که درحال حاضر عملا ریال در کشور ما معنایی ندارد. او تأکید می کند: حتی مشکل فرهنگ سازی نداریم و مردم واحد تومان را پس نمی زنند. ترکیه تنها تجربه موفق حذف صفر حذف صفر از پول ملی در سایر کشورها نیز تجربه شده است که ترکیه یکی از موفق ترین این تجربه ها را پشت سر گذاشته است. سقوط ارزش پول ملی در ترکیه کار را به جایی رسانده بود که مردم با گونی پول را به فروشگاه می بردند و دولت وقت به یک باره 6 صفر از واحد پول این کشور کم کرد. حق شناس با اشاره به تجربه ترکیه در زمینه حذف صفر از پول ملی به <<شهروند>> می گوید: ترکیه یک تجربه موفق در حذف صفر بود؛ چرا که در آن زمان کارت های پول بانکی به رونق امروز نبود و البته به نظر می رسد این تجربه در ایران هم موفق باشد زیرا با رواج کارت بانکی بین مردم اتفاق خاصی در بازار بعد از این حذف نخواهد افتاد. ادامه از صفحه یک| اما این موضوع عمومیت ندارد؛ زیرا زیمباوه در سال 2003 یک تجربه ناموفق را در زمینه حذف صفر از پول ملی تجربه کرد و به جای مهار تورم بالای خود تنها سه صفر را از واحد پولی خود حذف کرد و به وجهه روانی حذف صفرها اکتفا کرد. ایمان اسلامیان هم تجربه حذف 6 صفر از واحد پولی ترکیه را موفق دانسته و می گوید كه ترکیه برای ثبت رایانه ای پول خود در سیستم دچار مشکل های جدی شده بود. مردم این کشور برای خرید یک کالای روتین گاهی یک میلیارد لیر پرداخت می کردند! از سویی دیگر مهدی پازوکی، اقتصاددانی است که معتقد است آرژانتین کشوری بود که 3 صفر حذف کرد و اوضاع اقتصادی اش نه تنها بهتر نشد، بلکه بعد از این حذف برنامه ریزی نشده روزهای بسیار بدی را تجربه کرد. متحمل چاپ هزینه اسکناس تازه نمی شویم پازوکی درباره سرنوشت پول ملی بعد از تغییر رسمی واحد به تومان به <<شهروند>> می گوید: مشکل اقتصاد ایران با کم کردن یک صفر حل نمی شود؛ اگر چه این مصوبه خوبی است اما دولت باید بداند که کافی نیست. تا وقتی اقتصاد سالم نداریم، اوضاع ما بهبود پیدا نمی کند. امنیت و ثبات محوریت های دیگری است که باید مد نظر دولتمردان قرار بگیرد. البته او درباره وجهه ظاهری این اتفاق می گوید: تغییر واحد به صورت تدریجی در شکل ظاهری پول ما و مبادلاتمان ثبت می شود و اسکناس های قبلی سر جای خودشان باقی می مانند و اسکناس تازه فعلا چاپ نمی شود. یک منبع آگاه در بانک مرکزی نیز درباره جزییات تغییر پول ایران به ایلنا گفته است كه در صورتی که مجلس لایحه دولت را تصویب کند، اسکناس ها به تدریج و در طول زمان تغییر می کند و در دو هفته آینده اطلاعات و جزییات بیشتری در این باره ارایه می شود. چرا برخی با حذف یک صفر مخالفند؟ 600 میلیون برگ اسکناس امحا و 900 میلیون برگ اسکناس تولید می شود. بر اساس گزارش های بانک مرکزی در حال حاضر بیشتر از 600 میلیون اسکناس فرسوده برای امحا به این بانک سرازیر می شود. از طرفی به گزارش انتخاب، کامران صداقت، کارشناس مسائل بانکی و اقتصادی کشور گفته که هزینه چاپ هر اسکناس در سال 92 چیزی حدود 100 تومان اعلام شده است. به گزارش بانک مرکزی در حال حاضر 32 هزار میلیارد تومان اسکناس در دست مردم داریم. اگر هزینه چاپ اسکناس را با محاسبه نرخ تورم، 200 تومان در نظر بگیریم، یک محاسبه ساده به ما می گوید برای چاپ این 900 میلیون اسکناس دولت باید 180 میلیارد تومان هزینه کند. پیش تر جمشید پژویان به دنیای اقتصاد گفته بود كه با حذف صفر مخالف است؛ چرا که این طرح هزینه سنگینی را برای دولت می تراشد تا اسکناس های موجود را از چرخه خارج و اسکناس های جدید با تعداد صفر کمتر را منتشر کند. به نظر می رسد دولت روحانی با در پیش گرفتن سیاست تدریجی سعی در اصلاح نا به سامانی های اقتصادی دارد. اگر چه به عقیده خیلی ها حذف صفر از پول کشورمان اتفاق مثبتی است، اما این حذف ناگهانی گره ای از کار اقتصاد کشور باز نخواهد کرد. افزایش قدرت اسمی پول ایران در جهان و سهولت در محاسبات کلان مهم ترین تغییرات مثبت حال حاضر است. از طرفی سوالی که مطرح می شود این است که چرا دولت های قبلی جسارت چنین تغییری نداشتند؟ وقتی حتی لایحه بودجه کشور با واحد تومان به مجلس می رود، چرا باید در تمام این سال ها با این صفر اضافه سر و کله می زدیم؟